SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 385
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ कर्णाटवृत्ति जीवतत्त्वप्रदीपिका एक निगोदशरीरदो वर्तमानजीवंगळ द्रव्यप्रमाणतो द्रव्याश्रयप्रमाणसंख्येयिदमनंतानंतगळ सर्व्वजोवर राश्यनंतबहु भागंगळु संसारिजीवराश्य संख्येयभागप्रमितंगळु सर्व्वदा विद्यमानंगल वुमक्षयातंगळेदु परमागमदो पेळपट्टुवु । सर्व जीवराश्यनंतैक भागमुमप्पनादिकालसिद्धजीवंगळं नोडलनंतगुणंगळमंते सर्व्वातीतकालमं नोडेयुमनंतगुणंगळु मक्कुविदरिदं कालमनाश्रयिसि एकशरीरनिगोदजीवसंख्ये पेळल्पदु । क्षेत्रभावंगळनाश्रयिसि तत्संख्येयागमानुसारदिदं योजनीयमदे'तेने सर्व्वाकाशप्रदेशंगळं नोडेयं केवलज्ञानाविभागप्रतिच्छेदंगलं नोडेयुमनंतगुणहीनतेयदं । ३२७ लोकाकाशप्रदेशंगळं नोडेयं सर्व्वावधिज्ञानविषयभावमं नोडेयुमनंतगुणितमक्कुं । तत्संख्येग परमागमदो जिन दृष्टत्वप्रसिद्धिटप्पुदरिनविरुद्ध मक्कुं । इल्लि विशेषविचारसुंटदावुदे दोडे- -अप्रसमयाधिक षण्मासाभ्यंतरदोळष्टोत्तरषट्शतजीवंगळ कर्मक्षयमं माडि सिद्धरागुत्तमिरल सिद्धराशि पच्चुंगयं संसारिजीवराशिगे हानिय काल बददरिनाव प्रकादिद सर्व्वदा सिद्धरुगळं नोडल. १० नंतगुणत्वमेकशरीरनिगोदजी वंगळगे के दोडे सर्व्वजीवरश्यनंतगुणमप्प कालसमयसमूहक्के तद्योग्यानंतभागं पोगुत्तिर संसारिजीव राशिक्षयक्कं सिद्धराशि बहुत्वक्कं सुघटत्वमे दितेनल्वे डेके दोर्ड केवलज्ञानदृष्टियिदं केवलिर्गादं श्रुतज्ञानदृष्टिविदं श्रुतकेवलिर्गाळदमुं सदा काणल्पट्ट भव्य संसारिजीवा ५ १५ एकस्मिन् निगोदशरीरे वर्तमाना जीवा द्रव्यप्रमाणतः द्रव्याश्रयप्रमाणसंख्यया अनन्तानन्ताः सर्वजीवराश्यनन्तबहुभागमात्र संसारिजीवराश्य संख्येयभागप्रमिताः सर्वदा विद्यमानाः ते अक्षयानन्ता इति परमागमे भण्यन्ते । ते च सर्वजीवराश्यनन्तै कभागमात्रेभ्योऽनादिकालसिद्धजीवेभ्योऽनन्तगुणाः । तथैव सर्वातीतकाल - तोऽप्यनन्तगुणाः । अनेन कालमाश्रित्यैकशरीरनिगोदजीवसंख्या कथिता । क्षेत्रभावावाश्रित्य तत्संख्या आगमानुसारेण योज्यते । सर्वाकाशप्रदेशेभ्यः केवलज्ञानाविभागप्रति च्छेदेभ्यश्चानन्तगुणहीनाः, तथा लोकाकाशप्रदेशेभ्यः सर्वावधिज्ञानविषयभावेभ्यश्चानन्तगुणिताः सन्ति । तत्संख्यायाः परमागमे जिनदृष्टत्वप्रसिद्ध विरोधो नास्ति । ननु अष्टसमयाधिकषण्मासाभ्यन्तरे अष्टोत्तरषट्ातजीवेषु कर्मक्षयं कृत्वा सिद्धेषु सत्सु सिद्धराशेर्वृद्धिदर्शनात् २० संसारिजीवराशेश्व हानिदर्शनात् कथं सर्वदा सिद्धेभ्योऽनन्तगुणत्वं एकशरीरनिगोदजीवानां सर्वजीवराश्यनन्तगुणकाल समयसमूहस्य तद्योग्यानन्तभागे गते सति संसारिजीवराशिक्षयस्य सिद्धराशिबहुत्वस्य च सुघटत्वात् ? इति चेत्तन्न, केवलज्ञानदृष्ट्या केवलिभिः श्रुतज्ञानदृष्ट्या श्रुतकेवलिभिश्च सदा दृष्टस्य भव्यसंसारिजीवराश्य एक निगोद शरीरमें वर्तमान जीव द्रव्यप्रमाणसे अर्थात् द्रव्यको अपेक्षा संख्या से अनन्तानन्त हैं । अर्थात् सर्वजीव राशिके अनन्त बहुभाग मात्र संसारी जीवोंकी राशि है । २५ उसके असंख्यातवें भाग प्रमाण जीव एक निगोद शरीरमें सदा विद्यमान रहते हैं। वे अनन्तानन्त हैं, ऐसा परमागम में कहा है। तथा वे सर्व जीवराशिके अनन्तवें भागमात्र जो अनादिकालसे हुए सिद्ध जीव हैं, उनसे अनन्तगुणे हैं । तथा समस्त अतीत काल के समय से भी अनन्तगुणे हैं । इससे कालकी अपेक्षा एक शरीरमें निगोद जीवोंकी संख्या कही । क्षेत्र और भावकी अपेक्षा उनकी संख्या आगमके अनुसार कहते हैं । समस्त आकाशके प्रदेशोंसे ३० और केवलज्ञानके अविभाग प्रतिच्छेदोंसे अनन्तगुणा हीन हैं। तथा लोकाकाशके प्रदेशोंसे और सर्वावधिज्ञानके विषयभूत भावोंसे अनन्त गुणित हैं । परमागम में उनकी संख्याको जिन भगवान् के द्वारा दृष्ट कहा है, इसलिए कोई विरोध नहीं है । Jain Education International शंका–आठ समय और छह मासमें छह सौ आठ जीवोंके कर्मोंका क्षय करके सिद्ध होनेपर सिद्ध राशिकी वृद्धि देखी जाती है और संसारी जीवराशिकी हानि देखी जाती है । ३५ तब कैसे सर्वदा एक शरीरमें रहनेवाले निगोद जीव सिद्धोंसे अनन्तगुणे हो सकते हैं ? तथा For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001816
Book TitleGommatasara Jiva kanda Part 1
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year2000
Total Pages564
LanguageHindi, Prakrit
ClassificationBook_Devnagari, Philosophy, Religion, & Karma
File Size13 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy