SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 243
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ कर्णाटवृत्ति जीवतत्त्वप्रदीपिका १८५ ठाणा १६।१५ 'एंदिनितवक्तव्य भागवृद्धिस्थानविकल्पंगळप्पुविन्नाऽवक्तव्य भागवृद्धिगळ्गुत्पत्तियनंकसंदृष्टियिदं विशदं माळपमदेंतेंदोडे ____ जघन्यावगाहनक्कंकसंदृष्टि ४८०० इदक्क भागहारभूतपरिमितासंख्या जघन्यक्कंकसंदृष्टि १६ इदरिदं जघन्यावगाहनमं भागिसि बंदलब्धमसंख्यातभागवृद्धिय चरमावगाहनस्थानमक्कुं ३०० मत्तमा जघन्यावगाहनमनुकृष्टसंख्यातदिदं भागिसि बंद लब्धं संख्यातभागवृद्धिय प्रथमाव- ५ गाहनस्थानमक्कु ३२० ॥ मी येरडरंतराळदोळ ३०१ । ३०२ । ३०३ । ३०४ । ३०५ । ३०६ । ३०७ । ३०८ । ३०९ । ३१० । ३११ । ३१२। ३१३ । ३१४ । ३१५ । ३१६ । ३१७ । ३१८ । ३१९ । मी एकोनविंशतिस्थानविकल्पंगळाएरडु भागहारंगाळदं १६।१५। भागिसि पुट्टिदुवळ्लेके दोडे मूनरं मनूरिप्पत्तुं तल्लब्धंगळं नोडलधिकमुं होनमुमप्पुरिदं। अंतादोडें तप्प भागहारंगळिदं भागिसि बंद लब्धंगळे दोड अन्यभिन्नभागहारंगळिदं भागिसि बंद लब्धंळिदरिवुदा भागहारंगळेतप्पुर्व दोडे १० रूवसंजुदे ज ठाणेत्येतावन्तो भवन्ति । इदानीमवक्तव्यवृद्धीनां उत्पत्ति अङ्कसंदृष्टया विशदयति तद्यथा १६।१५ जघन्यावगाहनं ४८०० अस्य भागहारभूतपरिमितासंख्यातः १६ अनेन जघन्यावगाहने भक्ते लब्धमसंख्यातभागवृद्धश्चरमावगाहनं स्यात् ३००। पुनस्तज्जघन्यावगाहने उत्कृष्टसंख्यातेन भक्ते लब्धं संख्यातभागवृदधेः प्रथमावगाहनं स्यात् । ३२० । एतद्द्वयान्तराले ३०१। ३०२ । ३०३ । ३०४ । ३०५ । ३०६ । ३०७ । ३०८ । ३०९ । ३१० । ३११। ३१२ । ३१३ । ३१४ । ३१५। ३१६ । ३१७ । ३१८ । ३१९ । एते १५ एकानविंशतिस्थानविकल्पा एतद्भागहारद्वया १६ । १५ । न्यतरभक्त लब्धा न भवन्ति । कुतः ? त्रिशतविंशत्यग्रत्रिशततल्लब्धाभ्यां तेषामधिकहीनत्वात् । तहिं कीदृशभागहारभक्तलब्धाः ? इति चेत् उच्यते-एतज्जघन्ये जघन्य अवगाहनामें बढ़नेपर असंख्यात भागवृद्धि की अन्तिम अवगाहना होती है। पुनः उस जघन्य अवगाहनामें उत्कृष्ट संख्यात १५ से भाग देनेपर तीन सौ बीस ३२० प्राप्त हुए। इतनी वृद्धि होनेपर संख्यात भागवृद्धिका प्रथम अवगाहना स्थान ५१२० होता है । इन दोनों तीन २० सौ और तीन सौ बीस के मध्य के ३०१ । ३०२। ३०३ । ३०४ । ३०५ । ३०६ । ३०७ । ३०८ । ३०९। ३१० । ३११ । ३१२ । ३१३ । ३१४ । ३१५ । ३१६ । ३१७ । ३१८ । ३१९ ये उन्नीस स्थानभेद १६ और १५ इन दोनों भागहारोंमें से किसीसे भी जघन्य अवगाहनामें भाग ने प्राप्त नहीं होते। क्योंकि ४८०० में १६ का भाग देनेपर ३०० और १५ से भाग देनेपर ३२० प्राप्त होते हैं। किन्तु उक्त उन्नीस स्थान या तो तीन सौ से अधिक हैं या तीन सौ २५ बीससे कम हैं। इसीलिए इन्हें अवक्तव्य भागवृद्धिरूप स्थान कहा गया है। ये स्थान किस प्रकारके भागहारसे भाग देनेपर प्राप्त होते हैं,यह बतलाते हैं जघन्य अवगाहनाके प्रमाण ४८०० में इस भागहार ३०१ से भाग देनेपर १०० 'हारस्य हारो गुणकोंशराशेः' भागहारका भागहार भाज्य राशिका गुणाकार होता है, इस भिन्न गणितके आश्रयसे अड़तालीस सौ को तीन सौ एकसे गुणा करके उसमें अड़तालीस ३० सौ-से भाग देनेपर तीन सौ एक ही आता है, सो वह अवक्तव्य भागवृद्धिका प्रथम अवगा. १. म एंदितनि । २. म गोंदरिबुदु । २४ www.jainelibrary.org Jain Education International For Private & Personal Use Only
SR No.001816
Book TitleGommatasara Jiva kanda Part 1
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year2000
Total Pages564
LanguageHindi, Prakrit
ClassificationBook_Devnagari, Philosophy, Religion, & Karma
File Size13 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy