________________
સમુચ્ચયકાર : પંડિતશ્રી કિર્તિવિજ્યજી ગણિ. રચના સમય : સોળમો સૈકો. छावनार : मो. रैन युवोट्य मंडण, राधनपुर वी. सं.-२४४०. वि. सं-१८५०. प्रश्न : पर्युषणोपवास पंचमीमध्ये गण्यते न वा ?
उत्तरम् : पर्युषणोपवास: षष्टकरणसामर्थ्याभावे, पंचमी मध्ये गण्यते नान्यथेति ॥१॥ पृ. १०)
अर्थ : પ્રશ્ન : પર્યુષણાનો ઉપવાસ પંચમીમાં ગણાય કે નહિ ? ઉત્તર : જે છઠ કરવાની શકિત ન હોય તો પાંચમમાં ગણાય, નહિતર ન ગણાય.
प्रश्न : आषाढसित चतुर्दशि ग्रीष्मचतुर्मासिकावसर इति हि सिद्धान्तः तथैवाने पर्युषणाया दिनानां पंचाशतव्यवस्थितेः । तथापि कल्पकिरणावल्याम् आषाढसित चतुर्दश्या आरभ्य भाद्रपदसित चतुर्थीयावदित्युक्तमस्ति तत् कथं धटते? दिनानामेकपंचाशत्वप्राप्तेः ।
उत्तरम् : कल्पकिरणावल्यामाषाठसित चतुर्दश्या आरभ्य भाद्रपदसित चतुर्था यावदित्यत्र आषाढसित चतुर्दश्या अवधित्वेनोपादानात् सामध्ये न गण्यते, तः पूर्णिमातो दिनगणना, तेषां पंचाशदेवेति बोध्यम्। (पृ. २१)
अर्थ :
પ્રશ્ન : અષાઢ સુદ -૧૪ ગ્રીષ્મ ચોમાસીનો છેલ્લો દિવસ ગણાય છે. એવો સિદ્ધાંત છે. તેથી જ પર્યુષણાના પચાસ દિવસની વ્યવસ્થા તેની આગળથી ગણાય છે. તો પણ કલ્પરિણાવલીમાં અષાઢ સુદ-૧૪ થી આરંભીને ભાદરવા સુદ-૪ સુધી કહી છે, તે પ૧ દિવસો થઈ જતાં હોવાથી કેવી રીતે ઘટે ?
ઉત્તર : કલ્પરિણાલીમાં અષાઢ સુદ-૧૪ થી આરંભીને યાવત્ ભાદરવા સુદ૪ જે જણાવી તે ચૌદસનું અવધિરૂપે ગ્રહણ કરેલું હોવાથી, તે અંદર ગણાતી નથી. એટલે પૂનમથી દિવસ ગણવાના છે – તે પચાસ જ થાય છે.
प्रश्नः पूर्णिमाऽमावास्ययोवृद्धौ पूर्वमौदयिकातिथिराराध्यत्वेन व्यवह्रियमाणाऽसीत् । केनचिदुक्त श्रीतातपादाः पूर्वतनीमाराध्यत्वेन प्रसादयन्ति तत्किमिति ॥५॥
उत्तरम् : पूर्णिमाऽमावस्ययोवृद्धौ औदयिक्यैव तिथिराराध्यत्वेन विज्ञेयः ॥५॥
Jain Education International
૫૩ For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
