________________
તિથિઓ ક્ષય થાય છે, તે તિથિ ભોગવટામાંથી કદિ ઉડી જતી નથી, પણ માત્ર તે તિથિ સૂર્ય-ઉદયને ફરશે નહિ, તેથી જ તેનો ક્ષય ગણાય છે.”
“અને આજ કારણથી, બીજ-પાંચમ વગેરે પર્વતિથિઓના ક્ષય હોય છે, ત્યારે તે પર્વતિથિની આરાધના પહેલે દિવસ કરી લેવામાં આવે છે, કેમકે તે તે પર્વતિથિનો ભોગવટો તે તે આગલી સૂર્ય ઉદયવાળી તિથિમાં પહેલાં પહેલાં થઈ ગયેલો હોય છે. (માટે જેજે) અને સૂર્ય ઉદયવાળી તે તે પર્વતિથિ ન મળે તો તેની આગલી (પૂર્વની) તિથિની પહેલી તિથિએ તે પર્વતિથિનો ભોગવટો હોવાથી તે તે પર્વતિથિની આરાધના થાય છે. કેમકે જેમાં જે હોય તેમાં તેનો સમાવેશ કરવો એ રીતસર છે.” (સિદ્ધચક્ર વર્ષ-૪ અંક-૪ ટાઈટલ પેજ-૩)
* પૂ. આ. શ્રી. સાગરાનંદસૂરીશ્વરજી મહારાજાના સમાધાનમાં નોંધનીય બાબતો :
અહીં તિથિનો ક્ષય આવતાં પરમાર્થથી ઉદયાત્ તિથિનો નિયમ તૂટ્યો નથી. કારણકે તે તે પર્વતિથિનો ભોગવટો તે તે આગલી સૂર્ય ઉદયવાળી તિથિમાં પહેલાં-પહેલાં થઈ ગયેલો હોય જ છે. અને જેમાં જે હોય તેમાં તેનો સમાવેશ કરવો ઉચિત જ છે. અર્થાત્ આઠમના ક્ષયે આઠમનો ભોગવટો સાતમના દિવસે હોવાથી સાતમમાં આઠમનો સમાવેશ કરી આઠમની આરાધના કરવી વિહિત જ
ઉપરોક્ત સ્પષ્ટીકરણથી આ. અભયશેખરસૂરિજીએ પોતાની પુસ્તિકાના પૃ.૪ ઉપર આપેલી આપત્તિનો પરિહાર થાય છે. અને ઉદયાત્ તિથિ ગૌણ બની નથી. ઉદયાત્ તિથિના ઉત્સર્ગ નિયમની નજીક લઈ જતો તે અપવાદ માર્ગ છે. આચાર્યશ્રીને એટલું જ જણાવવાનું કે ઉપરોક્ત રીતે તિથિનો ક્ષય આવે ત્યારે વ્યવસ્થા ન કરવાથી પૂનમના ક્ષયે (કોઈપણ શાસ્ત્રાધાર વિના) તેરસનો ક્ષય કરતાં ઉદયાત્ ૧૪ ની વિરાધના થાય છે. કારણકે ઉદયાત્ નો નિયમ તૂટી જાય છે. જેમાં પૂનમનો ભોગવટો નથી તેવા દિવસે પૂનમની આરાધના કરવાથી પૂનમની પણ વિરાધના થાય છે. બીજી આપત્તિ એ આવે છે કે કોઈવાર જ્યારે ચૈત્ર સુ. ૧૫ નો ક્ષય આવે, ત્યારે તમે ચૈ.સુદ-૧૩ નો પણ ક્ષય કરી શકતા નથી. કારણ કે કલ્યાણકરૂપ પર્વતિથિ
•
Jain Education International
૧૭. For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
