________________
११६
त्रिविक्रम-प्राकृत व्याकरण
निश्चयनिर्धारणे वले ।। ६२ ।।
निश्चयंमें और निर्धारणमें वले ऐसा (अव्यय) प्रयुक्त करें। उदा.निश्चयमें-वले मीहो, सिंह एवायम् । निर्धारणमें-वले पुरिसो धणंजओ खत्ति आणं, पुरुषो धनंजय एव क्षत्रियाणाम् ।। ६२ ॥ मणे विमर्श ।। ६३ ॥
विमर्शमें मणे ऐसा प्रयुक्त करें । उदा.-मणे सूरो, किंस्वित् सूर्यः। मन्ये (मुझे भाता है) यह अर्थभी 'मन्ये'से दिखाया जाता है, ऐसा कोई मानते हैं ॥ ६३ ॥ माई मार्थे ।। ६४ ।।
माई ऐसा मा (मन) अर्थमें प्रयुक्त करें। उदा.-माई काहीअ रोसं, मा कार्षीद् रोषम् ॥ ६४ ॥ अलाहि निवारणे ।। ६५ ॥
____ अलाहि ऐसा (अव्यय) निवारणमें प्रयुक्त करें। उदा.-अलाहि विसाएण, अलं विषादेन ।। ६५ ।। लक्षणे जेण तेण ।। ६६ ।।
लक्षण दिखाते समय जेण तेण ये (दो शब्द) प्रयुक्त करें। उदा.भमररु जेण कमलवणं । भमररुअं तेण कमलवणं ॥ ६६ ॥ त्वोदवापोताः ॥ ६७ ।। - अब और अप ऐसे ये उपसर्ग, और विकल्प अर्थ दिखानेवाला निपात उत, (उनके स्थानमें) ओ ऐसा (आदेश) विकल्पसे प्रयुक्त करें। उदा.-ओआरो अवतारः या अपकारः । ओ विरएमि णहत्थले, उत विरचयामि नभःस्थले । विकल्पपक्षमें-अवआरो। इत्यादि । ६७ ॥ उ ओ उपेः ।। ६८ ॥
उप ऐसा उपसर्ग उ और ओ ऐसे दो प्रकारसे प्रयुक्त करें। उदा.उधारो ओआरो उपकारः ।। ६८ ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org