SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 295
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ २५६ पुरुदेवचम्पूप्रबन्धे [ ७९६९) त्रिभुवनपते ! श्रीमन् ! स्वामिन् ! दयागुणशेवधे ! वयमतिभयाधुष्मत्पादाम्बुजं शरणं गताः । तदुचिततमां वृत्ति व्यावेद्य रक्ष भवत्प्रजा स्तरुततिरियं नष्टा सस्यानि नैव फलन्ति च ।।५।। $ १० ) पिपासा क्षुद्बाधा तरलयति चित्तं प्रतिदिनं निराहाराणां नस्त्रिभुवनपते ! त्राहि दयया। तथा जाता बाधा घनपवनवर्षातपमुखै निराधारानस्मानिरवधि दुनोत्याकुलयति ॥६॥ $ ११ ) ततोऽस्माकं यथाद्य स्याज्जीविका निरुपद्रवा। तथोपदेष्टुमुद्योगं कुरु देव ! प्रसीद नः ॥७॥ १२) इति प्रजानां विज्ञापनशैलों निशम्य विशालतरकरुणस्त्रिभुवनरमणः पूर्वापरविदेहेविव ग्रामारामनगरादीनि च षट्कर्माणि प्रकृतिविततिजीवनाय व्यवस्थापनीयानोति निश्चित्य वक्ष्यमाणप्रकारेण विज्ञापयामासुः कथयामासुः । ६९) त्रिभुवनेति-हे त्रिभुवनपते ! हे त्रिलोकीनाथ ! हे श्रीमन् ! लोकोत्तरलक्ष्मीशालिन् ! हे स्वामिन् ! हे स्वामिगुणोपेत ! हे दयागुणशेवधे ! हे करुणागुणनिधे ! १५ वयम् अतिभयात् तीव्रभीतेः युष्मत्पादाम्बुजं भवच्चरणकमलं शरणं रक्षितृबुद्धया गताः प्राप्ताः । तत्तस्मात्कारणात् उचिततमां योग्यतमा वृत्ति जीविका व्यावेद्य कथयित्वा भवत्प्रजाः स्वप्रकृतीः रक्ष त्रायस्व, इयं तरुततिवृक्षपङ्क्तिनष्टा सस्यानि च धान्यानि च नैव फलन्ति फलयुक्तानि भवन्ति । शिखरिणोछन्दः ॥५॥ $१०) पिपासेति-हे त्रिभुवनपते! हे त्रिजगदधीश्वर ! प्रतिदिनं प्रतिवासरं निराहाराणाम् आहाररहितानां नोऽस्माकं वित्तं पिपासा उदन्या क्षुद्बाधा बुभुक्षापोडा तरलयति चपलयति, अतो दयया कृपया त्राहि रक्ष । २० तथा धनपवनवर्षातपमुखैर्मेघसमोरवृष्टिधर्मप्रभृतिभिः जाता समुत्पन्ना बाधा पीडा निराधारान् गृहादिरहितान् अस्मान् निरवधि निःसीम यथा स्यात्तथा दुनोति संतापयति आकुलयति व्यग्रीकरोति च । शिखरिणीच्छन्दः ॥६॥६१) तत इति-ततस्तस्मात् कारणात् हे देव ! यथा येन प्रकारेण अस्माकं जीविका वृत्तिः निरुपद्रवा निर्वाधा स्यात् तथा तेन प्रकारेण उपदेष्टं समुपदेशं दातुम् उद्योगं कुरु विधेहि । नोऽस्माकं प्रसीद प्रसन्नो भव ॥७॥१२) इतीति-वृत्राहितः इन्द्रः, अदेवमातृका नद्यम्बुपालिताः देवमातृका वृष्टयम्बु २५ के पास आकर इस तरह निवेदन करने लगे। १९) त्रिभुवनेति-हे त्रिलोकीनाथ ! हे श्रीमन् ! हे स्वामिन् ! हे दयागुणके भाण्डार ! हम लोग बहुत भारी भयसे आपके चरण कमलोंकी शरणको प्राप्त हुए हैं इसलिए अत्यन्त योग्य आजीविका बतलाकर अपनी प्रजाकी रक्षा कीजिए। यह वृक्षोंकी पंक्ति नष्ट हो गयी है और धान्य भी नहीं फलते हैं ।।५।। १०) पिपासेति-प्यास और भूखको बाधा प्रतिदिन निराहार रहनेवाले हम लोगोंके चित्तको चंचल करती रहती है ३० इसलिए हे तीन लोकके नाथ ! दयासे हम लोगोंकी रक्षा कीजिए। भूख-प्यासके सिवा मेघ वायु वर्षा और घाम आदि कारणोंसे उत्पन्न बाधा भी गृह आदिके आधारसे रहित हम लोगोंको अत्यन्त सन्तप्त करती तथा व्यग्र बनाती रहती है ॥६॥ ११) तत इति-इसलिए हे देव ! जिस प्रकार हम लोगोंकी जीविका निर्बाध हो सके उस प्रकार उपदेश देनेके योग्य हो। हम लोगोंपर प्रसन्न होइए ॥७॥ १२) इतीति-इस प्रकार प्रजाजनोंकी प्रार्थना __ ३५ शैलीको सुनकर जिन्हें बहुत भारी करुणा उत्पन्न हुई थी ऐसी त्रिलोकीनाथने निश्चय किया कि पूर्व और पश्चिम विदेहोंके समान ग्राम उद्यान तथा नगर आदिका विभाग कर प्रजा Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001712
Book TitlePurudev Champoo Prabandh
Original Sutra AuthorArhaddas
AuthorPannalal Jain
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year1972
Total Pages476
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Story, & Literature
File Size12 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy