SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 262
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ -४] षष्ठः स्तबकः २२३ बाधाविदुरस्य मृदुमधुरगम्भीरोदारप्रियहितमितवचनसारस्य चतुरुत्तराशोतिपूर्वलक्षितानपवायुषः सौन्दर्यविजितमारस्य तस्य नाभिराजकुमारस्य सौन्दर्यमहिमानमाकलयितुं को वा कविरोष्टे । अथापि तदोयभक्तिरेव मां मुखरयति वनप्रियमिव वासन्तलक्ष्मीः । $ ३ ) तरुषु स्थितमेव पुष्पवृन्दं फलहेतुर्भुवने चिराय दृष्टम् । सुरभूजसुमं जिनस्य मूनि स्थितमासीत्सफलं विचित्रमेतत् ।।२।। ४ ) सत्यवतुं सकलङ्कतां मुखतया जातं निशानायकं दृष्ट्वा तद्वनिता निशा जिनपतेः केशात्मनाजायत । दोषाख्यामपहातुमित्युपगताशङ्का विशङ्कामहे नोचेत्तत्र कथं नवोत्पलरुचिर्हन्तोत्तमश्रीरपि ।।३।। आतपश्च वर्ष च, विषं च अग्निश्च काष्ठश्च कण्टकश्च त्रिदोषसंभवामयाश्च वातादिजनितरोगाश्च, जरा १ वार्धकं चेत्येषां द्वन्द्वस्तदादिबाधाविदूरस्य तत्प्रभृतिकष्टदूरवर्तिनः, मृदु मधुरं गम्भीरं उदारं प्रियं हितं मितं च यद् वचनं तेन सारस्य श्रेष्ठस्य, चतुरुत्तराशीतिपूर्वलक्षेण उपलक्षितं सहितम् अनपवर्त्यमकालमरणरहितम् आयर्यस्य तस्य, चतुरशीतिलक्षवर्षाणामेकं पर्वाहं भवति. चतरशीतिलक्षपर्वाङ्गानामेकं पर्व भवति. इत्थं चतुरशीति लक्षपूर्वप्रमितं वृषभदेवस्यायुरासोत्, सौन्दर्येण लावण्येन विजितो मारो मदनो येन तस्य । अथापि सौन्दर्याकलनसामथ्र्याभावेऽपि वनप्रियं कोकिलं वासन्तलक्ष्मीरिव वसन्त संबन्धिश्रीरिव तदीयभक्तिरेव मा १५ कविं मुखरयति वाचालयति । उपमा । $३ ) तरुष्विति-तरुषु वृक्षेषु स्थितमेव पुष्पवृन्दं कुसुमसमूहः भुवने जगति चिराय चिरकालेन फलहेतुः फलकारणं दृष्टं समवलोकितं किं तु सुरभूजसुमं कल्पानोकहकुसुमं जिनस्य वृषभदेवस्य मूनि शिरसि स्थितमेव विद्यमानं सदेव सफलं फलसहितं पक्षे सार्थकम् आसीत्, एतद् विचित्रमाश्चर्यकरमित्यर्थः ॥२॥ ६४ ) संस्यक्तुमिति-सकलङ्कता सपापतां पक्षे सलाञ्छनतां संत्यक्तुं मोक्तुं मुखतया वक्त्ररूपेण जातं समुत्पन्नं निशानायकं चन्द्रमसं दृष्ट्वा विलोक्य तस्य निशानायकस्य वनिता स्त्री २० तद्वनिता निशा रजनी दोषाख्यां दोषाणामवगुणानामाख्यां पक्षे दोषा रात्रिरिति आख्या नाम ताम् अपहातुं त्यक्तुं जिनपतेजिनेन्द्रस्य केशात्मना कचरूपेण अजायत समुदपद्यत, इतीत्थम् उपगता प्राप्ता शङ्का येषां तथाभूता वयं विशङ्कामहे संशयं कुर्मः । नो चेत् एवं न स्यात् यदि तहि तत्र नवोत्पलरुचिः प्रत्यग्रविकसितनोलकमलकान्तिः उत्तमथोरपि उद्गतं तमं तिमिरं उत्तमं तस्य श्रोः शोभापि कथं आसीत् निशायामेव उत्पन्न होनेवाले रोग, तथा बुढ़ापा आदिकी बाधाओंसे बहुत दूर थे, कोमल मधुर गम्भीर २५ उदारप्रिय हित तथा परिमित वचनोंसे श्रेष्ठ थे, चौरासी लाख पूर्वकी जिनकी अनपवयंबीच में न छिदनेवाली आयु थी और सौन्दर्यसे जिन्होंने कामदेवको जीत लिया था ऐसे उन वृषभदेव सम्बन्धी सुन्दरताकी महिमाको आँकनेके लिए कौन कवि समर्थ है ? अर्थात् कोई नहीं। फिर भी जिस तरह वसन्तकी लक्ष्मी कोयलको मुखरित करती है उसी प्रकार उनकी भक्ति ही मुझे मुखरित करती है। ३) तरुष्विति-संसारमें चिरकालसे फूलोंका समूह ३० वृक्षोंपर स्थित रहता हुआ ही फलका हेतु देखा गया है परन्तु कल्पवृक्षका फूल जिनराजके मस्तकपर स्थित होता हुआ सफल-फलसहित ( पक्षमें सार्थक) हुआ था यह विचित्र बात है ॥२॥४) संत्यक्तुमिति-अपनी सकलंकता-पापसहित वृत्तिको (पक्षमें लांछनसहित वृत्तिको) छोड़नेके लिए निशानायक चन्द्रमाको भगवान् के मुखरूपसे उत्पन्न हुआ देख उसकी स्त्री रात्रि अपनी दोषाख्या-दोषपूर्व नामको ( पक्ष में 'दोण' इस नामको) ३५ छोड़नेके लिए जिनराजके केशरूपसे उत्पन्न हो गयी थी इस प्रकारकी आशंका रखते हुए हम शंका करते हैं क्योंकि यदि ऐसा न होता तो वहाँ रात्रिमें खिलनेवाले नवीन उत्पलोंकी Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org.
SR No.001712
Book TitlePurudev Champoo Prabandh
Original Sutra AuthorArhaddas
AuthorPannalal Jain
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year1972
Total Pages476
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Story, & Literature
File Size12 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy