Page Text
________________
४९४ ] खबगसेढी
गाथा-२६१ सम्प्रति नवममधिकारमयोगिगुणस्थानकाख्यं प्रतिपादयितुकाम आहसेकाले लहइ अजोगिगुणट्ठाणमुवयाइ झाणं च । वोच्छिण्णकिरियमंतोमहत्तपमिअंच सेलेसिं॥२६१॥ अनन्तरकाले लभते-ऽयोगिगुणस्थानकमुपयाति ध्यानं च।। व्यवच्छिन्नक्रियमन्तमुहूर्तप्रमितां च शैलेशीम् ॥२६१॥ इति पदसंस्कारः।
'सेकाले' इत्यादि, 'अनन्तरकाले' सयोगिकेवलिगुणस्थानचरमसमयादनन्तरसमय इत्यर्थः, 'अयोगिगुणस्थानक' योगः-मनोवाक्कायव्यापाररूपो विद्यते-ऽस्येति योगी "अतो-ऽनेकस्वरात्" (सिद्धहेम०७-२-६) इतिसूत्रेग इन्प्रत्ययः, न योगीत्ययोगी,तस्य गुणस्थानमित्ययोगिगुणस्थानम् , तत् 'लभते' प्राप्नोति । तदानीं चा-ऽन्यत्कि प्राप्नोति ? इत्यत आह-'उवयाइ झाणं च' इत्यादि, 'उपयाति प्राप्नोति ध्यानं च 'व्यवच्छिन्नक्रियम्' व्यवच्छिन्नक्रियाऽप्रतिपाति चतुर्थशुक्लं 'अन्तमुहूर्तप्रमितां च हस्वाक्षरपञ्चकोल्चारणकालप्रमाणां च शैलेशीम् , चकारः समुच्चये । उक्तं च भाष्यकृद्भिः
“रुभइ स कायजोगं संखाईएहि चेव समएहिं । तो कयजोगनिरोहो सेलेसीभावणामेइ ॥१॥ तणुरोहारंभाओ झायइ सुहुमकिरियाणियटिं सो।
वुच्छिन्नकिरियमप्पडिवाई सेलेसिकालम्मि ॥२॥” इति ।
एवमावश्यकचूर्णिकारैरपि निगदितम्-“पच्छा समुच्छिन्नकिरियं झाणं अणुप्पविट्ठो जावतिएणं कालेणं अतुरियं अविलंवितं ईसोपंचरहस्सक्खरा क ख ग घ ङ' एते उच्चारिजंति, एवतिकालं सेलेसिं पडिवज्जदि ।” इति ।
ननु किं नाम व्युच्छिन्नक्रियमप्रतिपाति ध्यानम् ? इति चेत्, उच्यते-व्युच्छिन्ना व्युपरता क्रिया सूक्ष्मकाययोगलक्षणा यस्मिन्, तत्, न प्रतिपतनशीलमित्यप्रतिपाति । उक्तं च तत्त्वार्थवृत्तौ
"कायिकी च यदेषाऽपि सूक्ष्मोपरमति क्रिया ।
अनिवर्ति तदप्युक्त ध्यानं व्युपरतक्रियम् ॥१॥ इति । ननु मनसो-ऽभावेन योगा-ऽभावेन च प्रयत्नविशेषाऽभावादयोगिनो ध्यानं कथं भवितुमर्हति ? इति चेत. उच्यते-पूर्वप्रयोगात सिध्यत्ययोगिनो ध्यानम् , यथा कुलालचक्र भ्रमणनिमित्तदण्डादेः क्रियानिवर्तने-ऽपि पूर्वा-ऽभ्यासाद् भ्राम्यति, तथा मनःप्रभृतिसर्वयोगोपरमे-ऽपि पूर्वविहितध्यानसंस्कारादयोगिनो ध्यानं भवतीत्यर्थः । (२) तथा जीवोपयोगरूपभावमन:सच्चादयोगिनो ध्यानं भवितुमर्हति (३) तथा ध्यानकायें--कर्मनिर्जरणे हेतुत्वादयोगिनोध्यानमुपप
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001698 |
| Book Title | Khavag Sedhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Premsuri |
| Publisher | Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 786 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 24 MB |