Khavag Sedhi

SR No.: 001698
Original Sutra Author: N/A
Author: Premsuri
Publisher: Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti
Total Pages: 786
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Karma
File Size: 24 MB

Page 628

योगनिरोवनिरूपणम् ] सयोगिगुणस्थानाद्धाधिकारः
[४७१ "पजत्तमित्तसन्निस्स जत्तियाइं जहन्नजोगिस्स। होति मणोदव्वाइं तव्वावारो य जम्मत्तो ॥१॥ तदसंखगुणविहीणं समए समए निरुंभमाणो सो। मणसो सव्वनिरोहं कुणइ असंखेजसमएहिं ॥२॥ पजत्तमेत्तबिंदियजहन्नवइजोगपज्जया जे उ । तदसंखगुणविहीणे समए समए निरुभंतो ॥३॥ सव्ववइजोगरोहं संखाईएहिं कुणइ समएहिं । तत्तो य सुहमपणयस्स पढमसमयोववन्नस्स ॥४॥ जो किर जहन्नजोगो तदसंखेजगुणहोणमेकेके । समए निरंभमाणो देहतिभागं च मुचंतो ॥५॥ रुभइ स कायजोगं संखाईएहिं चेव समएहिं ।
तो कयजोगनिरोहो सेलेसीभावयामेइ ॥६॥” इति । तथैवोक्तं प्रज्ञापनायामपि-"से णं भंते ! जहा सजोगो सिज्झति जाव अंतं करेति ? गो० ! नो इणट्ठ समठे, से गं पुव्वमेव सण्णिस्स पंचिंदियपजत्तयस्स जहपणजोगिस्स हेहा असंखेजगुणपरिहोणं पढमं मणजोगं निरंभति, ततो अणंतरं बेइंदियपजत्तगस्स जहण्णजोगिस्स हेहा असंखिजगुणपरिहोणं दोच्चं वतिजोगं निरु भति। ततो अणंतरं च णं सुहमस्स पणगजोवस्स अपजत्तयस्स जहण्णजोगिस्स हेहा असंखेजगुणपरिहोणं तचं कायजोगं निरु भति।" इति ।
योगनिरोधस्य विस्तृतव्याख्याने तु द्विविध उपदेश, एकस्तावदावश्यकचूर्णिकारादीनाम्, अपरः पुनः कषायप्राभूतचूर्णिकारादोनाम् । इहा-ऽऽवश्यकचूर्णिकारादीनामभिप्रायेग योगनिरोधं विस्तरतः प्रथमं व्याख्यास्यते, ततः कषायप्राभूतचूर्णिकारादीनां मतेन । ननु द्विविध उपदेशः प्रामाणिको भवितु ना-ऽहंति, तीर्थकदणधारादीनामेकतरस्यैवोपदेशस्य संभवेन तस्यैव प्रामाग्यसंभवादिति चेत्, उच्यते-सत्यमेतद्-तीर्थकृदादीनामेकतर एवोपदेश आसीदिति । किन्तु सम्प्रति केलिनः श्रतकेवलिनश्चाभावाद् न के-ऽप्याचार्या इदं वस्तु समर्थाः, अयमेवोपदेशः सत्यः, अन्यो-ऽसत्य इति । तेन यथासम्प्रदायमुपदेशः प्राप्तः, तथैव तं समर्थयन्ति । अत उभावप्युपदेशी शास्त्रे निवन्द्धव्यो, अन्यथैकतरस्य निवन्धनेनेतरस्योपदेशस्य लोपः प्रसज्येत, न चेष्टापत्तिः, केवलिश्रतकेवलिविरहेणैदंयुगीनानाश्चा-ऽऽचार्याणां तथाविधविशिष्टज्ञानाभावेना-ऽसत्येतरोपदेशलोपस्या-ऽनिवारणात् ॥२४२-२४३॥
अथ प्रथमत आवश्यकचूर्णिकारादीनां मतेन योगनिरोधं विभणिपुराह