________________
वेदनानाम् ]
किट्टवेदनाद्वाधिकारः
[ ४१३
पवेदक्षपण -ऽनन्तरमव कर्ण करणाद्धानां संज्वलनचतुष्कस्या- पूर्वस्पर्श्वकानि करोति, लोभोदयारूढः पूर्वस्पर्धस्वरूपेणैव संज्वलनको क्षपयति । ततः क्रोवोदयारूढः संज्वलनचतुष्कस्य किट्टी: करोति, लोभोदयेन प्रतिपन्नस्तु पूर्वस्पर्वकस्वरूपेणैव मानं क्षपयति । ततः क्रोधोदयेन क्षपकश्रेणि समारूडः क्रोवं क्षपयति, लोभोदयेन क्षपकश्रेणिमधिगतस्तु पूर्वस्पर्वकस्वरूपेणैव मायां क्षपयति, क्रोधोदयेन क्षपकश्रेणिं समारूडो मानं क्षपयति, लोभोदयारूडस्त्वश्वकर्ण करणाद्धामारभमाणो लोभस्या-पूर्वस्पर्धकानि निर्वर्तयति । इत्थं त्रयाणां क्रोधमानमायानां क्षपणातः परं लोभो - दयारूडो ऽश्वकर्ण करणाद्धामारभते । ततः क्रोधोदयारूडो मायां क्षपयति, लोभोदयेन प्रतिपन्नस्तु संज्वलन लोमस्य तिस्रः संग्रह किट्टीः करोति । ततः क्रोधोदयेन क्षपकश्रेणिमधिगतः किट्टिगतं लोभं क्षपयति, लोभोदयारूढोऽपि किट्टिगतं लोमं क्षपयति । अभिहितं च कषायप्राभृतचूण“कोहेण उवहिदो जम्हि अस्सकण्णकरणं करेदि, लोभेण उवडिदो तम्हि कोहं खवेदि । कोहेण उवट्ठिदो जम्हि किट्टीओ करेदि, लोभेण उवद्विदो तम्हि माणं खवेदि । कोहेण उवद्विदो जम्हि कोहं खवेदि, लोभेण उवविदो तम्हि मायं खवेदि । कोहेण उवद्विदो जम्हि माणं खवेदि, लोभेण उवहिदो तम्हि अस्सकण्णकरणं करेदि । कोहेण उवद्विदो जम्हि मायं खवेदि, लोभेण उवडिदो तम्हि कीओ करेदि । कोहेण उवद्विदो जम्हि लोभं खवेदि, तम्हि चेव लोभेण उवहिदो लोभं खवेदि ।" इति । लोनं क्षपयतो जीवस्य किट्टिवेदनाद्धा प्रथमसमये मोहनीयस्थितिसचमे - कवर्षमात्रं भवति । उक्तं च कषायप्राभृतचूर्णी - "लोभेण उवदिस्स पढमसमयको - वेदगस्स मोहणीयस्स हिदिसंतकम्ममेकं वस्सं ।” इति । ततः क्रोधोदयारूढवत् ताव - दवम् यावत्सूक्ष्मसम्परायचरमसमयः || २२० ॥
,
निभिन्न पायोदयेन क्षपकश्रेणि प्रतिपन्नानां क्रियाभेदो दर्शितः । सम्प्रति भिन्नभिन्नवेदोदयेन क्षपकश्रेणिं समारूडानां क्रियाभेदमाविविकीषुः प्रथमतस्तावत् स्त्रीवेदोदयेन प्रतिपन्नस्य जीवस्य क्रियाभेदं दर्शयति
इत्थी खलु पुरिसुदयेणं पडिवन्नस्स इत्थखवणांतं ।
पढमठिहं ठावे अवेआ सत्त जुगवं विणासेइ ॥ २२२ ॥ (गीतिः )
स्त्री खलु पुरुषोदयेन प्रतिपन्नस्य स्त्रीक्षपणान्ताम् ।
प्रथमस्थितिं स्थापयत्यवेदा सप्त युगपद् विनाशयति || २२१ || इति पदसंस्कारः ।
'इत्थी' इत्यादि, 'स्त्री' स्त्रीवेदोदयेन क्षपकश्रेणिं समारूडो जीवः 'खलु' खलुर्वाक्यालङ्कारे, पुरुषवेदोदयेन प्रतिपन्नस्य जन्तोः 'स्त्रीक्षपणान्तां' स्त्रियाः - स्त्रीवेदस्य क्षपणाक्षपणाकालोऽन्ते यस्याः, सा, ताम् 'प्रथमस्थितिं' प्रस्तुतत्वात् स्त्रीवेदस्य प्रथमस्थितिं स्थापयति, पुरुषवेदोदया
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org