Page Text
________________
गणितरीत्या किट्टषु दीयमानदलम् ]
किट्टिकरणाद्धाधिकारः
एकोभयचयदलं सर्वोभयचयैगुण्यते, तदा सर्वोभयचयदलं प्राप्यते
न्यासः -- सर्वोभयचयदलम् = (पदम् + १ ) x- पदम् -x एकोभयचयदलम्
२
(४) अथ मध्यमखण्डदलगणनविधिः – द्वितीयसमये किट्टितया परिणमनाय गृहीतदलतो-ऽधस्तनशीर्षचयादिदलत्रयं विशोध्य शेषं दलं सर्वमध्यमखण्डदलं भवति । तच्च सर्वपूर्वा पूर्वाऽवान्तरकिट्टिराशिना विभज्यते, तदैकमध्यमखण्डं प्राप्यते ।
[ २११
अपूर्वा ऽवान्तर कट्टिषु दीयमानं दलम् - सर्वाऽपूर्वाऽवान्तरकिट्टिष्वेकैकं मध्यमखण्डमेकैकं चाऽधस्तनाऽवान्तरकिट्टिदलं च दीयते । उभयचयास्तु विषमा दीयन्ते । तथाहि -लोभप्रथमापूर्वाऽवान्तरकिड सर्वपूर्वापूर्वावान्तर किट्टिराशिप्रमाणा उभयचया दीयन्ते । द्वितीयाऽपूर्वावान्तरकिद्वावेको सर्वपूर्वा पूर्वाऽवान्तरकिट्टिराशिप्रमाणा उभयचया दीयन्ते । एवं लोभप्रथमसंग्रह किट्टि - प्रथमापूर्वावान्तरकियपेक्षया विवक्षिताऽपूर्वाऽवान्तरकिट्टितिसंख्याका किट्टिर्भवति, एकोनतत्संख्यान्यून सर्वपूर्वा पूर्वाऽवान्तरकिट्टिराशिप्रमाणा उभयदलचयास्तस्यामपूर्वाऽवान्तरकिट्टौ दीयन्ते, अधस्तनशीर्षचयदलं त्वपूर्वावान्तरकिट्टौ न दीयते ।
पूर्वावान्तर किट्टिषु दीयमानं दलम् - सर्वपूर्वाऽवान्तरविद्विष्वेकैकं मध्यमखण्डं दीयते । तथा लोभप्रथम संग्रहकट्टप्रथमापूर्वावान्तरकिट्टयपेक्षया यतिसंख्याका विवक्षित पूर्वाऽवान्तरकिट्टिीर्भवति, एकोनतत्संख्यान्यूनसर्वपूर्वा पूर्वाऽवान्तरकिट्टिराशिप्रमाणा उभयचयाः, तथा प्रथमपूर्वावान्तरकिट्ट्यपेक्षया यतिसंख्याका विवक्षित पूर्वाऽवान्तरकिट्टिर्भवति, एकोनतत्संख्यामिता अधस्तन शीर्षचयास्तस्यां पूर्वाऽवान्तरकिट्टी दीयन्ते । एवं प्रथमापूर्वाऽवान्तर किट्टावधस्तनशीर्षचयदलं न ददाति, तथा सर्वासु पूर्वावान्तर कट्टिष्वधस्तनाऽवान्तरकिट्टिदलं न ददाति ।
दृश्यमानदलम्- अपूर्वाऽवान्तरकिट्टौ यावद्दीयमानं दलं भवति, तावदेव दृश्यमानं भवति, पुरातनदलसत्कर्माभावात् । पूर्वाऽवान्तरकिट्ट पुनर्दीयमानं दलं पुरातनसतागतदलं चेत्येतयोः समुदायो दृश्यमानं दलं भवति ।
अधाधस्तनशीर्षचयदलादोनवलम्ब्य दीयमानं दलं विमृश्यते - लोभस्य प्रथमसंग्रह किट्टि प्रथमाऽपूर्वाऽवान्तरकिडावेकमध्यमखण्डमेका धस्तनाऽवान्तरकिट्टिदलं सर्वपूर्वा पूर्वाऽवान्तरकिविराशिप्रमाणाश्वोभयचयाः प्रक्षिप्यन्ते ।
लोभप्रथमसंग्रह किट्टिद्वितीयाऽपूर्वाऽवान्तरकिट्टौ पुनरेकमध्यमखण्डमेकाऽधस्तनावान्तरकिट्टिदलम्, एकोनसर्वपूर्वापूर्वाऽवान्तरकिट्टिराशिप्रमाणाश्चोभयचया निक्षिप्यन्ते । ततस्तृतीयाऽपूर्वाSवान्तरकिट्टौ द्वय नसर्वपूर्वा पूर्वाऽवान्तरकिद्विराशिप्रमाणा उभयचया एकमध्यमखण्डमेकाध स्तनाऽवान्तरकिट्टिदलं च निक्षिप्यन्ते, एवमनन्तरानन्तरेण लोभप्रथम संग्रह किट्टितृतीयायपूर्वाऽवान्तर
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001698 |
| Book Title | Khavag Sedhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Premsuri |
| Publisher | Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 786 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 24 MB |