________________
१३८ ]
खवगसेढी
[ गाथा-७१ प्यमाणानपूर्वस्पर्धकप्रदेशानवलम्ब्या-ऽपूर्वस्पर्धकान्यनुदीर्णानीति व्यवह्रियते । तथा पूर्वस्पर्धकानामनन्ततममागमात्रपूर्वस्पर्धकेभ्यः कियन्तश्चित् प्रदेशा उदये निक्षिप्यन्ते, तेना-ऽनन्ततमभागमितानि पूर्वस्पर्धकान्युदीर्णानीति व्यपदिश्यते, तेभ्यश्च शेषाः प्रदेशा उदये न निक्षिप्ताः, तेन तान्यनुदीर्णान्याप व्यवह्रियन्ते ।
अधस्तनाऽनन्ततमभागमात्रपूर्वस्पर्धकानि वर्जयित्वा शेषाणि पूर्वस्पर्धकान्यनुदीर्णानि ज्ञातव्यानि, तेभ्य एको-ऽपि प्रदेश उदयस्थितौ स्वस्वरूपेण न प्रक्षिप्यते इत्यर्थः । उक्तं च कषायप्राभृतचूर्णी-"उवरि अणंता भागा अणुदिण्णा । ” इति । साम्प्रतमनुभागबन्धमतिदिदिक्षुराह-'बंधो तहेव' ति 'बन्धस्तथैव' यथा साण्यपर्वस्पर्धकान्यनन्तभागप्रमाणानि च पर्वस्पर्धकान्युदोर्णानि भवन्ति, तथैव सर्वाण्यपर्वस्पधकान्येकस्थानकपूर्वस्पर्धकानां चा-ऽनन्ततमभागप्रमाणानि पूर्वस्पर्धकानि बध्यन्ते, अनुभागमाश्रित्य सर्वाऽपूर्वस्पर्धफेरनन्ततमभागप्रमाणपूर्वस्पर्धकैश्च सदृशानि स्पर्धकानि बध्यन्ते इत्यर्थः । उक्तं च कषायमाभृतचूर्णी-- "बंधेण निव्वत्तिज्जंति अपुव्वफदयं पढममादि कादूण जाव लदासमाणफदयाणमणंतभागो त्ति ।" इति 'तहेव' इत्यनेनोदयातिदेशं कृत्वा बन्धे उदयतो यो विशेषः, तं दर्शयति 'अणंतगुणणो' ति 'अनन्तगुणोनः' बन्ध उदयतो-ऽनन्तगुणहीनो भवति, उदयमानस्पर्धकेभ्यो बध्यमानस्पर्धकान्यनन्तगुणहीनानि भवन्तीत्यर्थः ॥ ७० ॥
अश्वकर्णकरणाद्धाप्रथमसमयमधिकृत्य प्ररूपणां कृत्वा द्वितीयादिसमयेऽवपूर्वस्पर्धकानि दर्शयति
अणुसमयमसंखगुणं दलिअं घेत्तृण पकुणेइ । पडिसमयमपुव्वाणि खलु असंखेज्जगुणहीणाई ॥७१॥ (उपगीतिः)
अनुसमयमसंख्यगुणं दलिकं गृहीत्वा प्रकरोति ।
प्रतिसमयमपूर्वाणि खल्वसंख्येयगुण हीनानि ।। १।। इति पदसंस्कारः । 'अणुसमयमसंखगुणं' ति, अनुसमयमसंख्यगुणं 'दलिक' प्रदेशाग्र 'गृहीत्वा' अपकृष्य प्रतिसमयमसंख्येयगुणहीनानि 'अपूर्वाणि' अपूर्वस्पर्धकानि खलु 'प्रकरोति' निर्वर्तयति । इदमुक्तं भवति-अश्वकर्णकरणाद्धाप्रथमसमये यान्यपूर्वस्पर्धकानि कृतानि, ततो द्वितीयसमयेऽसंख्येयगुणहीनान्यन्यान्यपूर्वस्पर्धकानि निर्वर्तयति, दलिकं तु प्रथमसमयतो द्वितीयसमये-ऽसंख्येयगुणमपकर्षति ।' ततस्तृतीयसमये-ऽसंख्येयगुणहीनान्यन्यान्यपूर्वस्पर्धकानि निवर्तयति, दलिकं त्वसंख्येयगुणमपकर्षति । एवमुत्तरोत्तरसमयेऽसंख्येयगुणं दलिकमपकृष्या-ऽसंख्येयगुणहीनान्यन्यान्यपूर्वस्पर्धकानि निवर्तयति । न्यगादि च कषायमाभृतचूणौं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org