Page Text
________________
१०]
खवगसेढी
[ गाथा ५८ संख्यातराशौ समावेशात् । उक्तं च कषायप्राभृतचूर्णी- "सत्तण्हंणोकसायाणं संकामयस्स चरिमो हिदिबंधो पुरिसवेदस्स अट्ठवस्साणि, संजलणाण सोलसवस्साणि, सेसाणं कम्माणं संखेज्जाणि वस्ससहस्साणि हिदिबंधो।” इति ।
___ अथ स्थितिसत्त्वं विभणिषुराह-'संत' इत्यादि, 'सत्त्वं' स्थितिसत्त्वं 'घात्यघातिनां' घातिकर्मणामघातिकर्मणां च यथासंख्य संख्या-ऽसंख्यवर्षाणि संख्यवर्षाण्यसंख्यवर्षाणि च भवति । सप्तनोकषायक्षपणाद्धासत्कसंख्येयभागशेषतः प्रभृति संख्येयः स्थितिखण्डसहस्रर्धातितं सद् इदानीमपि ज्ञानावरण-दर्शनावरणा-ऽन्तराय-मोहनीयानां स्थितिसत्त्वं संख्येयवर्षमात्रं नाम-गोत्र-वेदनीयानां चा-ऽसंख्येयवर्षप्रमितमवतिष्ठते इत्यर्थः । अभाणि च कषायप्राभृतचूर्णी- "ट्ठिदिसंतकम्मं पुण घादिकम्माणं चदुण्हं पि संखेज्जाणि वस्ससहस्साणि, णामा-गोदवेदणीयाणमसंखेज्जाणि वस्साणि।” इति ।
___ तदानीमेव पुरुषवेदस्य बन्धोदयौ व्यवच्छिद्यमानौ व्यवच्छिन्नौ भवतः । केचित्तूदीरणा सहैव बन्धोदयौ व्यवच्छियेते, न त्वावलिकायाः पूर्वमुदीरणा व्यवच्छिद्यते इत्याहुः । तथा चात्र सप्ततिकाचूर्णि:-"तओ खविज्जमाणा खविजमाणा अंतोमुहुत्तेणं तो नोकसायछकं पि छुब्भति, संजलणकोहम्मि' त्ति छन्नोकसाया कोहसंजलणाए संहा। तम्मि चेव समए पुरिसवेयस्स बंधोदयोदोरणवोच्छेओ।" इति । तथैवोक्त श्रीमदुपाध्यायपुङ्गवैः कर्मप्रकृतिटीकायाम्--"तत्समये एव च पुवेदस्य बन्धोदयोदीरणोच्छेदः ।" इति । एतच्च मतान्तरं संभवति, अन्यथा सप्ततिकाचूर्णा येवोदयविच्छेदतः प्रागुदीरणाविच्छेदो य उक्तः, अक्षराणि त्वेवम्-"तिण्हं वेयाण तेण तेण वेदेण सेडिं पउिवएणस्स अंतरकरणे कए पढमहितीए जाव आवलियासेस त्ति ताव उदओ य उदोरण य जुगवं । ततो आवलियामेत्तं कालं 'उदओ चेव, उदीरणा नत्थि ।” इति । स न घटेत । अत्र मतद्वयसंग्रहार्थे सप्ततिकाचूर्णिकारैरुभयथा प्ररूपितम् , यद्वा कारणान्तरेण, तदभिप्रायं तु वयं न विद्मः । अन्ये पुनराहुः-बन्धोदयो युगपन्न व्यवच्छियेते, किन्तु प्राग बन्धो व्यवच्छिद्यते, तत उदयः । कथमेतदवसीयते ? इति चेद्, उच्यते-केचित् संज्वलनक्रोधादिचतुष्प्रकृत्यात्मकबन्धस्थानकाले पुरुषवेदसंज्वलनक्रोवत्रिकरूपचतुष्प्रकृत्यात्मकसंक्रमस्थानसद्भावे वेदोदयं मन्यन्ते, तेन तेषां मतेन चतुर्विधवन्धकस्य जन्तोर्वेद-कषायलक्षणद्विकोदये द्वादशभङ्गाः संभवन्ति । तथा चात्र पञ्चसंग्रहमूलटीका-"चतुर्विधबन्धकस्याप्याद्यविभागे त्रयाणां वेदानामन्यतमस्य वेदस्योदयं केचिदिच्छन्ति, अतश्चतुर्विधबन्धकस्या ऽपि द्वादश द्विकोदयात् जानीहोति ।” इति । तथैव सप्ततिकाचूर्णिः-"एत्थ अण्णे अण्णारिसं पढंति । तच्चेदम्पंचाओ चउक्कं संकममाणस्स हाँति ते चेव । वेएहिं परिहोणा चउरो चरिमेसु
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001698 |
| Book Title | Khavag Sedhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Premsuri |
| Publisher | Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 786 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 24 MB |