________________
पोडशप्रकृति क्षपणा ]
निवृत्तिकरणाधिकारः
संखेज्जइमे सेसे तप्पा ओगाउ खीयंति ॥ १ ॥
अणियट्टिबारे थोण० गाहा, अणियहिअडाए [ अ ]संखेज्जेसु भागेसु गतेसु धोण गिडितिगनिरयगति-तिरियगति-एगिंदिय-बे० ते ० - चउरिंदियजाइनर - तिरियाणुपुवीओ आयाव उज्जीव-धावर सुहुम साहारणमिति एएसिं सोलसण्हं कम्माणं उचलणविहिणा उव्वहिज्ज माणा उव्वट्टिजमाणा पलिओवमस्स असंखेज्जइभागमेत्ता ठिती जाया । तओ बज्झमाणियासु गुणसंकमेण क्रुभंताणि क्रुन्भंताणि खोणाणि भवंति ।
एत्तो हइ कसायट्ठगं पि पच्छा पुंसगं इत्थि । तो गोकसायक' भइ संजलणकोहम्मि ॥ १ ॥
Jain Education International
[ ६१
'एतो हणइ० 'गाहा, अट्ठकसाया अपच्चक्खाणावरणपच्चक्खाणावरणा, एए अट्ठवि पुव्वं खवित्तुमाढत्ता, अंतोमुहुत्तं स्वविज्जमाणा खविजमाणा गया न ताव खविया । तत्थ कर सोलस पुत्ताणि कम्माणि खविउमादत्ताणि खविज्जमाणाणि खविजमाणाणि अंतरे खीणाणि भवंति । पच्छा कसाया उव्वलणविहिणा अंतोमुहुत्तेणं खोयंतित्ति एयं एगेसिं मतं । अण्णे यायरिया भणति सोलसकम्माणि पुवं खविउमाढविज्जति तओ अंतरे पुव्वं अट्ठकसाया खोयंति, पच्छा सोलसकम्माणि, एस सुत्ताएसो ।” इति । सप्ततिकावृत्तिकारैः श्रीमदुपाध्यायपुङ्गवैश्वापीत्थमेव चतुर्विंशतिप्रकृतीनां क्षपणा निरूपिता, नवरं तैरनिवृत्तिकरणाद्वायाः प्रथमसमये कषायाष्टकं पल्योपमाऽसंख्येयभागमितस्थितिकं भवतीत्युक्तम् । तथा चात्र सप्ततिकावृत्ति:- "तत्राऽपूर्वकरणे स्थितिघातादिभिरप्रत्याख्यानप्रत्याख्यानावरणकषायाष्टकं तथा क्षपयति स्म यथाऽनिवृत्तिकर
पाणां
षोडशप्रकृतीनामुद्रलनासंक्रमेणोद्वल्यमानानां
डायाः प्रथमसमये तत् पल्योपमाऽसंख्येयभागमात्र स्थितिकं जातम् | अनिवृत्तिकरणाद्धायाः संख्येयेषु भागेषु गतेषु सत्सु स्त्यानडिंत्रिक-नरकगति- तिर्यग्गति-नरकानुपूर्वी - तिर्यगानुपूर्वक द्वित्रिचतुरिन्द्रियजाति-स्थावराऽऽपोद्योत - सूक्ष्म-साधारणरूपल्योपमाऽसंख्येयभागमात्रा स्थितिर्जाता । ततो बध्यमानासु प्रकृतिषु तानि षोडश कर्माणि गुणसंक्रमेण प्रतिसमयं प्रक्षिप्यमाणानि प्रक्षिप्यमाणानि निःशेषतः क्षीणानि भवन्ति । इहाप्रत्याख्यानप्रत्याख्यानावरणकषायाष्टकं पूर्वमेव क्षपयितुमारब्धं परं तत्राद्यापि क्षीणं, केवलमपान्तराल एवं पूर्वोक्तप्रकृतिषोडशकं क्षपितम् । ततः पश्चात्तदपि कषायामन्तर्मुहूर्तमात्रेण क्षपयति, तथा चाह
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org