Page Text
________________
३४ ] खबगसेढी
[ गाथा-२३ षष्ठ्याव" (सिद्धहेम०३-१-३०)इत्यनेना-ऽव्ययीभावसमासः, सागरोपमकोटिशतसहस्रपृथक्त्वमित्यर्थः, आसीत् इति शेषः, तत् स्थितिसत्त्वं स्थितिघातसंख्यः' संख्यशब्दो-ऽत्र बहुत्ववाची, तेन स्थितिघातसंख्यातसहसैर्घातितं सद् 'अन्ते' अपूर्वकरणचरमसमये 'संख्येयगुणोनं' संख्येयगुणहीनं संख्योयभागमानं भवतीत्यर्थः । उपलक्षणमेतद् , तेन स्थितिबन्धो-ऽपूर्वकरणप्रथमसमयतअरमसमये संख्येयगुणहीनो भवतीत्युपलक्ष्यते । एवं स्थितिखण्डसंख्यातसहस्सैरपूर्वकरणं परिसमाप्तं भवति ॥२२॥ . प्राप्रतिज्ञातनवा-ऽधिकारेष्वधिकारद्वयं निरूप्य तृतीया-ऽधिकारं विस्तरतो निजिगदिपुराह--
से काले अनियट्टि विणासेउं प्राइवेइ ठिइखंडं । तं हस्सत्तो संखेज्जभागअहिअंतु उक्कोसं ॥२३॥ अनन्तरकाले-ऽनिवृत्ति विनाशयितुमारभते स्थितिखण्डम् ।
तद् ह्रस्वतः संख्येयभागा-ऽधिकं तूत्कृष्टम् ।। ३ ।। इति पदसंस्कारः । 'से काले' इत्यादि, 'अनन्तरकाले'अपूर्वकरणस्य चरमसमयादनन्तरे समये इत्यर्थः, 'अनिवृत्ति' अनिवृत्तिकरणं भवति, अनिवृत्तिशब्देन 'भोमो भीमसेनः' इतिन्यायाद् अनिवृत्तिकरणं ग्राह्यम् , न विद्यते निवृत्तिः-तुल्यकाले प्रविष्टानां जन्तूनां सम्बन्धिनामध्यवसायस्थानानां परस्परं व्यावृत्तियस्मिन् तदनिवृत्ति, अनिवृत्ति च तत्करणं च अनिवृत्तिकरणम् , अस्य करणस्यो. पर्युक्तव्युत्पत्तेस्तिर्यगमुखी विशुद्धिरस्मिन् करणे न भवति, केवलं पूर्वत उत्तरोत्तरसमये ऊर्ध्वमुखी विशुद्धिरनन्तगुणक्रमेणा-ऽवतिष्ठते । तेना-ऽध्यवसायस्थानेषु तुल्यकालप्रविष्टजन्तूनां विवक्षितसमये एकमेवाऽध्यवसायस्थानं भवति, न पुनर्यथाप्रवृत्त करणादिवदसंख्येयलोकप्रदेशमात्राणि । तथाहि-अनिवृत्तिकरणप्रथमसमये ये वर्तन्ते ये च वृत्ता थे च वर्तिष्यन्ते, तेषां सर्वेषामप्येकरूपमेवा-ऽध्यवसायस्थानम् , द्वितीयसमयेऽपि ये वर्तन्ते ये च वृत्ता ये च वर्तिष्यन्ते, तेषां सर्वेषामेकरूपमध्यवसायस्थानम् । एवं तावद् वाच्यम्,यावद निवृत्तिकरणचरमसमयः। नवरं प्रथमसमयभाव्यध्यवसायस्थानतो द्वितीयसमरे-ऽध्यवसायस्थानमनन्तगणं विशुद्धं भवति । ततोऽपि तृतीयसमये ऽनन्तगणं विशुद्धम् । एवं पूर्वपूर्वसमयत उत्तरोत्तरसमयेऽनन्तगणं विशुद्धं तावद् वाच्यम्,यावच्चरमसमयः । अत एवा-ऽस्य करणस्य यावन्तः समयास्तावन्त्यध्यवसायस्थानानि पूर्वपूर्वसमयतश्चऽनन्तगुणवृद्धानि भवन्ति, स्थाप्यमानानि पुनर्मुक्तावलीसंस्थानेन तिष्ठन्ति । :
अथाऽनिवृत्तिकरणप्रथमसमये कार्यविशेष प्रतिपादयति-'विणा०' इत्यादि, अनिवृत्तिकरणप्रथमसमयवर्ती जीवः 'स्थितिखण्डम्' अभिनवं पल्योपमसंख्येयभागमितं स्थितिकण्डक "विनाश
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001698 |
| Book Title | Khavag Sedhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Premsuri |
| Publisher | Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 786 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 24 MB |