________________
-- "विषयानुक्रमः
[ 8 विषयः पृष्ठाङ्कः विषयः
पृष्ठाङ्क ऋजुसूत्रादिनयमतेन प्रतिसमयमुत्पद्यमानं सुख- उक्ताशङ्कायाः समाधानम्
५४० ज्ञानादिकं मोक्षः
मिथ्यारोपव्यवच्छेदार्थमसत्यपि मोक्तर्यात्मनि । व्यवहारनयानुसारेण कृत्स्नकर्मक्षयो मोक्षः ५३६ नैरात्म्याभ्यासरूपो यत्नः कर्तव्यः .... ५४० "विज्ञानमानन्दं ब्रह्म" इति अतिर्न विरुध्यते । उक्तभावनाविरहे त्विन्द्रियादिषूपभोगाश्रयत्वेन । स्याद्वादमते
' .... ५३६ गृहीतेष्वात्मबुद्धेर्निवारणाऽसम्भवेन स्नेहसद्भावामुमुक्षुप्रयत्नेन तु यदाऽनाद्यविद्या निवर्तते,
द् न वैराग्यस्य संभवस्ततश्च कथं मोक्षः ? ५४० तदाऽऽनन्दस्वरूपप्रतिपत्तिर्भवति, सैव मोक्ष
'नोपभोगाश्रयत्वबुद्धिनिबन्धनस्वत्वबुद्धित इत्यस्य स्वीकारः, किन्त्वविद्यात्वेन कर्म ग्राह्यम् ५३६ आत्मीयस्नेहः, किन्तु गुणदर्शनतः' इति पक्ष-. आत्मा सुखस्वभावः, अत्यन्तप्रियबुद्धिविषय- स्तत्खण्डनं च
.... ५४० स्वाद अनन्यपरतयोदीयमानत्वाच्चेत्यस्यानु
नैरात्म्यभावनाविरहेऽपि कायक्लेशलक्षणतपसः मानस्य खण्डनम् .... .... ५३६
सकलकर्मप्रक्षयाद् मोक्षः स्यादिति मतं आत्मा सुखस्वभावः, मुख्यप्रेयोबुद्धिविषय
तत्खण्डनं च
.... ५४० त्वाद् निरुपचरितप्रेयःशब्दवाच्यत्वादित्यस्य विचित्रशक्तिकं कर्म कथमेकरूपात् कायक्लेशात् खण्डनम् .... .... ५३६
क्षीयते ? ५२७ पृष्ठे प्रोक्तशेषाऽनुमानानां नित्यसुख्न
कर्मशक्तीनां संकरेण क्षयकरणशीलं तप इत्येकसाधनत्वेन खण्डनम .... .... ५३७
रूपादपि कर्मक्षय इति पक्षस्तत्खण्डनं च ५४१ अविद्यायां निवृत्तायां विज्ञानसुखात्मकः केवल
उत्तरपक्षः
५४१-५४६ आत्मा मोक्ष इति वेदान्तिनां मतं तत्खडनं च ५३७ आनन्दमयपरमात्मनि जीवात्मलयो मोक्ष इति
ज्ञानक्षणप्रवाहव्यतिरिक्तस्यात्मनोऽसम्भवस्य । खण्डनम्
.... ५४१ त्रिदण्डिनां मतं तत्खण्डनं च .... ५३८
मौक्तिकोणनिकरानुस्यूतकसूत्रकल्पात्मनोऽ सौगतानां पूर्वक्षः ... ५३८-५४१ निरुपप्लवा चित्सन्ततिर्मोक्ष इति मतम्
स्वीकारे कृतनाशाऽकृतागम-संसारभङ्ग-मोक्ष५३८
भङ्गाः स्मृत्यनुपपत्तिश्च ज्ञानक्षणव्यतिरिक्तात्मनोऽसम्भवः .....
.... ५४१ ५३८
स्मरणोपपत्तये प्रयासस्तत्प्रतिविधानं च आत्मदर्शिनां मुक्त्यभावः, .... ५३८
यथा रक्तकपासबीज उप्ते फलं रक्तवर्ण लभ्यते, नैरात्म्यभावनातो मोक्षः मुक्तावस्थायां शरीराद्यभावात् कुतश्चित्सन्तति
तथैव यस्मिन् सन्ताने वासनाऽधिवसति तत्र स्मृतिसंभवः ?
.... ५३९ रिति दृष्टान्तेन स्मृत्यनुभवयोरैकाधिकरण्योपपत्तये ज्ञानं प्रति शरीरादीनां न कारणत्वम् , किन्तु प्रयासस्तत्खण्डनं च
.... ५४२ पूर्वपूर्वविज्ञानक्षणानाम् .... ५३९ एकसन्तानत्वस्य खण्डनम ... ५४३ सुषुप्ती ज्ञानाभावादुत्तरज्ञानक्षणोत्पत्त्यभार स्मृत्यभावे निहितप्रत्युन्मार्गण प्रत्यर्पणादिव्यवइत्याक्षेपस्तत्प्रतिक्षेपश्च .... ५३९ हारलोपप्रसङ्गः ... ... ५४३ अभिभूतज्ञानक्षणतोऽनभिभूतज्ञानस्य रागद्वेष- मुक्तिस्त्वात्मदर्शिनो न भवत्येवेत्यस्य खण्डनम् ५४३ कलुषितज्ञानक्षणतश्च रागद्वेषविनिमुक्तज्ञान- पूर्वपूर्वविज्ञानक्षणानामेवोत्तरोत्तरविज्ञानक्षणं स्य कथमुत्पत्तिः ? इत्याशङ्का .... ५३९ प्रति कारणत्वमित्येतद् अन्वयिद्रव्यस्वीकार एवोउक्ताशङ्कायाः समाधानम् .... ५३९ पपन्नम, नाऽन्यथा ... .... ५४३ निरन्वयविनश्वरचित्सन्ततौ बद्धोऽहं मोक्ष्यामीत्यु- 'पूर्वपूर्वज्ञानक्षणानां तत्तदतिशयवत्त्वेन' इत्यादि दिश्य यत्नो न स्यात् ? इत्याशङ्का .... ५४० कथनमप्यन्वयिद्रव्यस्वीकार एवोपपन्नम् ५४३
५३९
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org