SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 487
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ३९८ ज्ञानार्णवः [२२.४ 1150 ) छित्त्वा प्रशमशस्त्रेण भवव्यसनवागुराम् । मुक्तेः स्वयंवरागारं वीर व्रज शनैः शनैः ॥४ 1151 ) साम्येसूर्यांशुनिर्भिन्ने रागादितिमिरोत्करे । प्रपश्यति शमी स्वस्मिन् स्वरूपं परमात्मनः ॥५ 1152 ) साम्यसीमा मालम्ब्य कृत्वात्मन्यात्मनिश्चयम् । पृथक् करोति विज्ञानी संश्लिष्टे जोवकर्मणी ॥६ 1153 ) साम्यवारिणि शुद्धानां सतां ज्ञानकचक्षुषाम् । इहैवानन्तबोधादिराज्यलक्ष्मीः सखी भवेत् ॥७ 1150 ) छित्त्वा प्रशम-हे धीर, मुक्ते: स्वयंवरागारं शिवश्रीस्वयंवरमण्डपं गृहं शनैः शनैः व्रज गच्छ । किं कृत्वा । भवव्यसनवागुरां संसारबन्धनं छित्त्वा । केन । प्रशमशस्त्रेण उपशमायुधेन । इति सूत्रार्थः ॥४॥ अथ परमात्मनः स्वरूपमाह। 1151 ) साम्यसूर्यांशुभिः-यमी व्रती स्वस्मिन् परमात्मनः स्वरूपं प्रपश्यति प्रकर्षण पश्यति । क्व सति । रागादितिमिरोत्करे रागाद्यन्धकारसमूहे साम्यसूर्यांशुभिः उपशमादित्यकिरणैः भिन्ने भेदिते सतीति सत्रार्थः ॥५।। अथ जीवकर्मणोविवेचनमाह। 1152 ) साम्यसीमानम्-विज्ञानी विशिष्टज्ञानोपयुक्त: जीवकर्मणी जीवश्च कर्म च जीवकर्मणी पृथक् करोति । कीदृशे जीवकर्मणी। संश्लिष्टे परस्परमनादिकालतो मिलिते। किं कृत्वा । साम्यसीमानम् उपशममर्यादाम् आलम्ब्य आश्रित्य । पुनः किं कृत्वा । आत्मनि आत्मनिश्चयं परमात्मनिर्णयं कृत्वा । इति सूत्रार्थः ॥६।। अथ पुनरुपशमस्वरूपमाह। । ___1153 ) साम्यवारिणि-इहैव भवे सतां सत्पुरुषाणाम् अनन्तबोधादिराज्यलक्ष्मीः अनन्तज्ञानादिसाम्राज्यश्रीः सखी भवेत् सहायिनी भवेत् । कीदृशां सताम् । साम्यवारिणि शुद्धानां हे वीर ! तू प्रशमरूप शस्त्रके द्वारा संसारपरिभ्रमणके दुखरूप फाँसको काटकर धीरेधीरे मुक्तिरूप लक्ष्मीके स्वयंवर मन्दिरकी ओर गमन कर। अभिप्राय यह है कि सं के संसारपरिभ्रमणके कारणभूत जो राग-द्वेष हैं उनको नष्ट कर देनेसे जीवको मुक्तिरूप लक्ष्मी स्वयं ही वरण कर लेती है-उसे फिर मोक्षसुखके प्राप्त करने में विलम्ब नहीं होता ॥४॥ समताभावरूप सूर्यकी किरणोंके द्वारा रागादिरूप अन्धकारसमूहके नष्ट कर देनेपर प्रशमभावका आश्रय लेनेवाला जीव अपने आपमें ही परमात्माके स्वरूपको देखता है तब वह स्वयं आराध्य बन जाता है, उसका आराध्य अन्य कोई नहीं रहता ॥५॥ विवेकी जीव समताभावकी सीमाका आश्रय लेकर जब आत्मामें आत्माके निश्चयको करता है तब वह परस्परमें सम्बद्ध जीव और कर्मको पृथक् करता है-उनको स्वरूपसे भिन्न समझने लगता है ।।६।। विवेकज्ञानरूप नेत्रके धारक जो सज्जन समताभावरूप जलमें स्नान करके शुद्धिको १. T धीर। २. P शम corrected into शाम्य, M Jशाम्य। ३. All others except P यमी। ४. M N सीमां समालम्ब्य । ५. M कर्मणि । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001696
Book TitleGyanarnav
Original Sutra AuthorShubhachandra Acharya
AuthorBalchandra Shastri
PublisherJain Sanskruti Samrakshak Sangh Solapur
Publication Year1977
Total Pages828
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Principle, Dhyan, & Yoga
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy