________________
१८४
जैन-दर्शन के नव तत्त्व
सन्दर्भ
१. अभयदेवसूरि टीका - स्थानांगसूत्र - स्था. ५, उ.२, सू. ४१८, पृ. ३००
आयवणं-जीवतडागे कर्मजलस्य आगमनमाश्रवः, कानिबन्धनमित्यर्थः, तस्य द्वाराणीव द्वाराणिउपाया आम्रवद्वाराणीति । तथा संवरणं - जीवतडागे कर्मजलस्य निरोधनं संवरस्तस्य द्वाराणि उपायाः संवरद्वाराणिमिथ्यात्वादीनामानवाणां क्रमेण विपर्ययाः
सम्यक्त्वविरत्यप्रमादाकषायित्वायोगित्वलक्षणाः । २. (क) श्रीमद्अमृतचन्द्रसूरि-तत्त्वार्थसार (सं. पं. पन्नालाल साहित्याचार्य)-पृ.११०
सरसः सलिलावाहिद्वारामत्र जनैर्यथा । तदानवहेतुत्वादानवो व्यपदिश्यते ।। आत्मनोऽपि तथैवेषा जिर्योगप्रणालिका । कर्मानवस्य हेतुत्वादानवो व्यपदिश्यते ।। (ख) भट्टाकलंकदेव-तत्त्वार्थराजवार्तिक-भाग २, अ. ६, सू. २, टीका, पृ.५०६ तत्प्रणालिकया कर्मानवणादानवाभिधानं सलिलवाहिद्वारवत् । ४ । यथा सरःसलिलवाहिद्वारं तदानवणकारणत्वात् आम्रव इत्याख्यायते, तथा योगप्रणालिकया आत्मनः कर्म आस्रवतीति योगः
आस्रव इति व्यपदेशमर्हति । ३. अनु. जैनाचार्य श्रीअमोलकऋषिजी म. सूयगडांगसूत्र - अ. २१,
द्वितीय श्रुतस्कन्ध, गा. १७, पृ. ४६८-४६६.
नत्थि आसवे संवरे वा, ---- एवं सन्न निवेसए । ४. सं. बालचन्द्र सिद्धान्तशास्त्री - जैनलक्षणावली - भाग १, पृ. २२१
(क) आश्रयते गृह्यते कर्म अनेन इत्यानवः शुभाशुभकर्मादानहेतुः ।। (ख) मिथ्यात्वाद्यास्तु हेतवः ये बन्धस्य स विज्ञेयः आस्रवो जिनशासने ।। (ग) स आस्रव इह प्रोक्तः कर्मागमनकारणम् । (घ) आत्मनि कर्मानुप्रवेशमात्रहेतुरानव इति ।। (च) विजयानंदसूरि - जैनतत्त्वादर्श - पृ. २२७
आनवन्ति आगच्छन्ति कर्माणि जीवेषु येन स आसवः । ५. (क) मुनिश्री न्यायविजयजी - जैनदर्शन - पृ. २१ (ख) अनु. जैनाचार्य घासीलालजी म. उपासकदशांगसूत्र - पृ. १२६
आम्नवः आ = समन्तात् सवति = प्रविशत्यर्थादात्मनि
ज्ञानावरणीयाद्यष्टविधं कर्म येन सः आम्नवः । ६. उमास्वाति-तत्त्वार्थसूत्र - अ. ६, सू. १,२
कायवाङ्मनः कर्मयोगः । १ । स आम्रवः । २ ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org