Page Text
________________
पञ्चवस्तुके अनुयोग - गणानुज्ञाद्वारम् ]
[ ४४७
સૂત્ર પછી અર્થ ઈત્યાદિ ક્રમથી, પોપટના પ્રલાપની જેમ નહિ, કિન્તુ પોતાને બોધ હોય તે પ્રમાણે પોતે અર્થનો સારી રીતે નિર્ણય કરીને, સૂત્રોક્ત વિધિથી વાચના આપે. સૂત્રોક્ત વિધિથી બીજી રીતે વાચના આપવાથી શિષ્યને શાસ્ત્રના અર્થો પરિણમે નહિ વગેરે દોષો લાગે. [૯૮૫]
तद्भावनायैवाह
उवसंपयाय कप्पो, सुगुरुसगासे गहिअसुत्तत्थो ।
तदहिगगहणसमत्थोऽणुन्नाओ तेण संपज्जे ॥ ९८६ ॥
वृत्ति: - 'उपसम्पन्नानां' स' कल्पो' - व्यवस्था' स्वगुरुसकाशे' यथासम्भवं' गृहीतसूत्रार्थः ' सन् तत्प्रथमतया, ' तदधिकग्रहणसमर्थ:', प्राज्ञः 'सन्ननुज्ञातस्तेन'- गुरु' णोपसम्पद्यते ' विवक्षितसमीप इति गाथार्थः ॥ ९८६ ॥
तत्रापि
अप्परिणयपरिवारं, अप्परिवारं च णाणुजाणावे |
सवय विअ, एतदभावे ण धारिज्जा ॥ ९८७ ॥
वृत्ति:- 'अपरिणतपरिवारं' शिक्षकप्रायपरिवारम्, 'अपरिवारं च' एकाकिप्रायं 'नानुज्ञापयेत् गुरुं' शिष्यः, अनेकदोषप्रङ्गाद्, 'एषोऽपि' गुरुः 'स्वयमेवैतदभावे' - परिणतपिरवाराद्यभावे 'न धारयेद्', विसर्ज्जयेदिति गाथार्थः || ९८७ ॥
ઉપસંપદાની વિચારણા કરે છે—
ઉપસંપદા સંબંધી વ્યવસ્થા આ પ્રમાણે છે- પહેલાં સ્વગુરુની પાસે જેટલું શ્રુત હોય તેટલું ભણી લે. પછી અધિક ભણવા માટે સમર્થ હોય તો ગુરુની રજાથી અન્ય કોઈ આચાર્યની પાસે ઉપસંપદા સ્વીકારે. તેમાં પણ ગુરુનો શિષ્ય પરિવાર લગભગ નવો હોય, અથવા ગુરુ એકલા હોય તો શિષ્ય ઉપસંપદા માટે ગુરુની અનુજ્ઞા ન માગે. કારણ કે આવા સંજોગોમાં અન્ય સ્થળે જવામાં અનેક દોષો થાય. તથા આવા સંયોગોમાં જેની પાસે ઉપસંપદા માટે જાય તે આચાર્ય પણ તેને ન રાખે = २४ न आये. [९८६-८८७]
तत्र
संदिट्ठो संदिट्ठस्स अंतिए तत्थ मिह परिच्छा उ ।
साहुअमग्गे चोअण, तिगुवरि गुरुसम्मए चागो ॥ ९८८ ॥
वृत्ति:- 'सन्दिष्टः ' सन् गुरुणा 'सन्दिष्टस्य' गुरो: 'समीपे', उपसम्पद्येतेति वाक्यशेषः, 'तत्र 'मिथ:' परस्परं 'परीक्षा' भवति तयो:, 'साधूनाममार्गे चोदनं' करोत्यागन्तुकः, मिथ्यादुष्कृतादाने ' त्रयाणां ' वाराणां 'उपरि गुरु 'कथनं, तत्' सम्मते' शीतलतया 'त्यागः ', असम्मते निवास:, तेषामपि तं प्रति अयमेव न्याय इति गाथार्थः ॥ ९८८ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001651 |
| Book Title | Panchvastukgranth Part 2 |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Rajshekharsuri |
| Publisher | Arihant Aradhak Trust |
| Publication Year | |
| Total Pages | 402 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Religion, & Principle |
| File Size | 8 MB |