Page Text
________________
४२२ ]
उपस्थापनाविधेः फलवत्तामाह
[ स्वोपज्ञवृत्ति-गुर्जरभाषाभावानुवादयुते
पायं च तेण विहिणा, होइ इमंति निअमो कओ सुत्ते । इरा सामाइअमित्तओऽवि सिद्धिं गयाऽणंता ॥ ९९० ॥
वृत्ति:- 'प्रायश्च तेन विधिनो 'पस्थापनागतेन ' भवत्येतत्' छेदोपस्थाप्यं चारित्रमिति 'नियमः कृतः सूत्रे', दशवैकालिकादिपाठाद्यनन्तरमुपस्थापनाया:, 'इतरथा' अन्यथा' सामायिकमात्रतोऽपि' अवधेः प्राप्त्या 'सिद्धिं गताः अनन्ताः' प्राणिन इति गाथार्थः ॥ ९१० ॥
ઉપસ્થાપનાવિધિની સફલતા કહે છે—
ન
પ્રાયઃ ઉપસ્થાપના સંબંધી વિધિથી છેદોપસ્થાપનીય ચારિત્ર પ્રાપ્ત થાય છે. આથી શાસ્ત્રમાં દશવૈકાલિકાદિના પાઠ વગેરે પછી તુરત ઉપસ્થાપના કરવાનો નિયમ કર્યો છે. અન્યથા (= ઉપસ્થાપના સંબંધી વિધિથી છેદોપસ્થાપનીય ચારિત્ર પ્રાપ્ત થાય છે એમ ન માનવામાં આવે તો) માત્ર સામાયિક ચારિત્રને પણ થોડા સમય સુધી પામીને અનંતા જીવો મોક્ષમાં ગયા છે. (એથી ઉક્ત નિયમ વ્યર્થ બને. માટે રાજમાર્ગ તો એ છે કે સામાયિકચારિત્ર પછી ઉપસ્થાપનાની વિધિપૂર્વક છેદોપસ્થાપનીય ચારિત્રનો સ્વીકાર કરવો અને ગુરુકુલવાસ આદિનું સેવન કરીને ભાવચારિત્રને પ્રાપ્ત કરવું અને પ્રાપ્ત ભાવચારિત્રની રક્ષા કરવી.) [૯૧૦]
अनियममेव दर्शयति
पुव्विं असंतगंपि अ, विहिणा गुरुगच्छमाइसेवाए । जायमणेगेसि इमं पच्छा गोविंदमाईणं ॥ ९९९ ॥
वृत्ति:- 'पूर्वं' उपस्थापनाकाले 'असदपि' चैतच्चरणं 'विधिना गुरुगच्छादिसेवया' हेतुभूतया 'जातम्' अभिव्यक्तम् 'अनेकेषामिदं पश्चाद् 'गोपेन्द्रादीनां' गोपेन्द्रवाचककरोटकगणिप्रभृतीनामिति गाथार्थः ॥ ९११ ॥
ઉપસ્થાપનાથી ભાવચારિત્રની પ્રાપ્તિમાં નિયમ નથી એ બતાવે છે—
ઉપસ્થાપના વખતે ચારિત્ર (ચારિત્રપરિણામ) ન હોવા છતાં ગોપેન્દ્રવાચક, કરોટક ગણી વગેરે અનેક જીવોને પાછળથી વિધિપૂર્વક ગુરુ-ગચ્છસેવા વગેરેથી ચારિત્ર પ્રગટ થયું છે. [૯૧૧] प्रक्रान्तसमर्थनायैवाह
Jain Education International
एअं च उत्तमं खलु, निव्वाणपसाहणं जिणा बिंति । जं नाणदंसणाणवि, फलमेअं चेव निद्दिनं ॥ ९९२ ॥
वृत्ति:- 'एतत्' चारित्रं 'उत्तमं खलु' उत्तममेव 'निर्वाणप्रसाधनं' मोक्षसाधनं 'जिना ब्रुवते', अत एतदुपाये यत्त्रः कार्यः इत्यैदम्पर्यम्, उत्तमत्वे युक्तिमाह-'यद्' यस्मात् 'ज्ञानदर्शनयोरपि' तत्त्वदृष्ट्या 'फलमेतदेव' चारित्रं 'निर्दिष्टं', तत्साधकत्वादिति गाथार्थः ॥ ९९२ ॥
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001651 |
| Book Title | Panchvastukgranth Part 2 |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Rajshekharsuri |
| Publisher | Arihant Aradhak Trust |
| Publication Year | |
| Total Pages | 402 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Religion, & Principle |
| File Size | 8 MB |