Page Text
________________
पञ्चवस्तुके प्रव्रज्याविधानद्वारम्]
[३५ वृत्तिः- 'कर्मणां राजभूतं' अशुभतया प्रधानमित्यर्थः, ओघत एव मिथ्यात्वादेरारभ्य 'वेदान्तं यावन्मोहनीयं तु तिष्ठति' (इति) योगः, तुर्विशेषणार्थः, किं विशिनष्टि ?स्वप्रक्रियामाश्रित्यैवं, तन्त्रान्तरं त्वाश्रित्य भवाभिनन्दिनी अविद्या परिगृह्यते, 'सम्भावनीयदोषाः तावत् चरमदेहा अपि' पश्चिमशरीरा अपि, तिष्ठन्तु तावदन्यः । इति गाथार्थः ॥ ६३ ॥
પૂર્વ પક્ષનો ઉલ્લેખ કરીને તેમાં દોષ કહે છે
(૨) નાની ઉંમરવાળાઓમાં (દીક્ષાથી) દોષોનો સંભવ છે એમ જે (પ૩મી ગાથામાં) કહ્યું તે પણ બરોબર નથી. કારણ કે જેમણે સારી રીતે (= ઘણા પ્રમાણમાં) ભોગો ભોગવ્યા છે તેવા મોટી ઉંમરના પુરુષોમાં પણ દોષોનો સંભવ છે. ઋષ્યશૃંગના પિતા (=વભાંડક નામના મુનિ) વગેરે આમાં દષ્ટાંત રૂપ છે. [૬૨] વળી સર્વકમથી અધિક અશુભ હોવાથી કમમાં રાજાસમાન મોહનીય કર્મ મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનકથી આરંભી વેદનો ક્ષય થાય ત્યાં સુધી (નવમા ગુણસ્થાનક સુધી) રહે छ. माथी बीमो तो दूर रहो, यरमशरीरी वोमा ५ घोषोनी संभावना छे. [3] यतश्चैवम्
तम्हा न दिक्खिअव्वा, केइ अणिअट्टिबायरादारा । ते न य दिक्खाविअला, पायं जं विसममेअंति (? तो)॥६४ ॥ वृत्तिः- यस्मादेवं 'तस्मान्न दीक्षितव्या'-न प्रव्राजनीयाः 'केचिद् अनिवृत्तिबादरेभ्य आरात्'-क्षपक-श्रेणिप्रक्रमे यावदनिवृत्तिबादरा न संजातास्तावन दीक्षितव्या इति स्वप्रक्रियानुसारेण, तन्त्रान्तरपरिभाषया त्वानन्दशक्त्यनुबोधेनावाप्ताणिमादिभावेभ्य आरादिति, 'ते च'-अनिवृत्तिबादराः अवाप्ताणिमादिभावा वा 'न दीक्षाविकलाः'-न प्रव्रज्याशून्या: 'प्रायः' तत्रान्यत्र वा जन्मनि द्रव्यदीक्षामप्याश्रित्य, मरुदेवीकल्पाश्चर्यभावव्यवच्छेदार्थं प्रायोग्रहणम्, एतच्च तन्त्रान्तरेऽपि स्वपरिभाषया गीयत एव 'अत्यन्तमनवाप्तकल्याणोऽपि कल्याणं प्राप्त' इति वचनात्, 'यद्'यस्मादेवं 'विषममेतत् ततः'-तस्माद् विषमं सङ्कटमेतत्, किमुक्तं भवति ?-दीक्षाव्यतिरेकेण विशिष्टगुणा न भवन्ति तद्व्यतिरेकेण च न दीक्षेतीतरेतराश्रयविरोधः । इति गाथार्थः ॥ ६४ ॥
આથી ક્ષપકશ્રેણીમાં આરૂઢ થઈને અનિવૃત્તિ બાદર ગુણસ્થાનને પામે નહિ તે પહેલાં કોઈને દીક્ષા ન આપવી જોઈએ. આ વર્ણન જૈનપ્રક્રિયા અનુસારે છે. જૈનેતર સિદ્ધાંતની પરિભાષા પ્રમાણે તો આનંદશક્તિના અનુબોધથી (= નિર્વિચાર સમાધિમાં થતા આનંદના અનુભવથી) પ્રાપ્ત થનારા અણિમાદિભાવોને પામે નહિ તે પહેલાં કોઈને દીક્ષા ન આપવી જોઈએ. અનિવૃત્તિ બાદર ગુણસ્થાનને પામેલા કે અણિમાદિભાવોને પામેલા જીવો પ્રાયઃ દીક્ષાથી રહિત ન હોય, આ ભવમાં ૧. જૈન પ્રક્રિયાની અપેક્ષાએ અહીં મોહનીય કર્મ કહ્યું છે. જૈનેતર સિદ્ધાંતની અપેક્ષાએ મોહનીયના સ્થાને ભવામિનદિની
(= ભવમાં આનંદ કરાવનારી) અવિધા સમજવી. અર્થાત જેન જેને મોહનીય કહે છે તેને જૈનેતરો અવિદ્યા કહે છે. ૨. વેદનો ક્ષય થયા પછી પણ દશમા ગુણસ્થાને લોભ મોહનીય હોવા છતાં એક જ અને અત્યંત સૂકમ હોવાથી તેની વિવક્ષા કરી
નથી એમ સમજાય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001650 |
| Book Title | Panchvastukgranth Part 1 |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Rajshekharsuri |
| Publisher | Arihant Aradhak Trust |
| Publication Year | |
| Total Pages | 322 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Religion, & Principle |
| File Size | 23 MB |