Page Text
________________
१९० ]
[ स्वोपज्ञवृत्ति-गुर्जरभाषाभावानुवादयुते
वृत्ति:- 'कलुषद्रवे' सति 'असति वा' द्रवे 'पुरुषालोक' इति तदालोकवत् स्थण्डिलं परिगृह्यते, 'भवन्ति दोषाः ' पूर्वोक्ता इति, 'स्त्रीनपुंसकयोरप्या 'लोकव' त्येत' एव दोषा इति, 'महति वैक्रिये' इन्द्रिये 'मूर्च्छा च' भवत्यभिलाषातिरेकादिति गाथार्थः ॥ ४१७ ॥
આ જ વિષયને કહે છે
પાણી ડહોળું હોય અથવા ન હોય તો પુરુષના સંલોકવાળી સ્થંડિલભૂમિમાં પૂર્વોક્ત (૪૧૪ વગેરે ગાથામાં જણાવેલ) શાસનની નિંદા વગેરે દોષો થાય. સ્ત્રી-નપુંસકના સંલોકવાળી ભૂમિમાં પણ એ જ દોષો લાગે. તથા વાતાદિના કારણે વિકાર પામેલા મોટા પુરુષચિહ્નને જોઈને સ્ત્રી કે નપુંસકને મૈથુનની ઉત્કટ ઈચ્છા થાય, એથી સાધુને ઉપદ્રવ કરે. [૪૧૭]
प्रागुपन्यस्तचतुर्भङ्गिकागुणदोषमाह
आवायदोस तइए, बिइए संलोअओ भवे दोसा ।
ते दोऽवि नत्थि पढमे, तहिं गमणं भणिअविहिणा उ । ४१८ ॥
वृत्ति:- ‘आपातदोषास्तृतीये' भङ्ग इति सूत्रक्रमप्रामाण्याद्, 'द्वितीये' भङ्गके 'संलोकतो भवेयुर्दोषाः, तौ द्वावपि न स्तः प्रथमे' भङ्गेऽत 'स्तत्र गमनं', कथमित्याह - ' भणितविधिनै' वेति गाथार्थः ॥ ४१८ ॥
પૂર્વે (ગાથા ૪૦૬માં) કહેલા ચાર ભાંગાના ગુણ-દોષો કહે છે—
ત્રીજા ભાંગામાં (આપાતવાળી સ્થંડિલભૂમિમાં) આપાત સંબંધી દોષો થાય. બીજા ભાંગામાં (સંલોકવાળી ભૂમિમાં) સંલોક સંબંધી દોષો થાય. પહેલા ભાંગામાં તે બંને દોષો ન થાય. આથી ઉક્તવિધિથી અનાપાત-અસંલોકવાળી સ્થંડિલભૂમિમાં જાય.
પ્રશ્ન- અહીં પહેલાં પ્રથમ ભાંગાનું, પછી બીજા ભાંગાનું એમ ક્રમશઃ વર્ણન કેમ ન કર્યું ? ઉત્તર- (ઓધનિર્યુક્તિ વગેરે) સૂત્રમાં જે ક્રમથી જણાવ્યું છે તે ક્રમથી અમે પણ અહીં જણાવ્યું होवाथी उमश: वर्शन नथी. [ ४१८] उक्तमनापातसंलोकवद्, अधुनोपघातवदाह
आयापवयणसंजम, तिविहं उवघाइअं मुणेअव्वं ।
आरामवच्चअगणी, पिट्टणमसुई अ अन्नत्थ ॥ ४१९ ॥
वृत्ति:- 'आत्मप्रवचनसंयममा' श्रित्य 'त्रिविधमुपघातवत् मन्तव्यं', आत्मोपघातवत्प्रवचनोपघातवत्संयमोपघातवच्च, 'तत्रारामे' आत्मोपघातवत्, तत्स्वामिनः सकाशात् 'पिट्टना 'ताडनेतिकृत्वा, 'वर्च्च' इति वर्चः स्थानं प्रवचनोपघातवद् 'अशुची 'तिकृत्वा जुगुप्सासम्भवाद् 'अग्नि'रित्यङ्गारादिदाहस्थानं संयमोपघातवद्, 'अन्यत्र' अन्यत्र करणे कायोपमर्दादिति गाथार्थः ॥ ४१९ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001650 |
| Book Title | Panchvastukgranth Part 1 |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Rajshekharsuri |
| Publisher | Arihant Aradhak Trust |
| Publication Year | |
| Total Pages | 322 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Religion, & Principle |
| File Size | 23 MB |