________________
पञ्चवस्तुके प्रतिदिनक्रियाद्वारम् ]
[ १६९
परि-गृह्यते तद्गतं-तज्जातं गतविकृति वा विकृतिमिश्रं 'यस्तु भुङ्क्ते साधुः', सकिमित्यत्राह'विकृतिः' क्षीरादिलक्षणा 'विकृतिस्वभावा' चेतोविकारस्वभावा, यतश्चैवमतो 'विकृतिः ' प्रयुज्यमाना ' विगतिं बलान्नयति', तत्कारणपोषणादिति गाथार्थः ॥ ३७० ॥
શુદ્ધ આલંબનથી પણ વિગઈવાળું ભોજન ન કરે એમ કહ્યું, આથી વિગઈમાં દોષ કહે છે—
ચિત્તને વિકૃત = વિકારવાળું કરે તે વિકૃતિ = વિગઈ. દુર્ગતિથી ભય પામેલો, અર્થાત્ દુચિત્તથી કુગતિ થાય એમ માનતો, જે સાધુ દૂધ વગેરે જે વિગઈને કે દૂધ વગેરે વિગઈથી થયેલ (દૂધપાક વગેરે) વિગઈમિશ્રને, અર્થાત્ નિવિયાતાં દ્રવ્યને ખાય છે, તે સાધુને તે વિગઈ (કે નિવિયાતાં દ્રવ્યો) બલાત્કારે દુર્ગતિમાં લઈ જાય છે. કારણ કે વિગઈનો ચિત્તમાં વિકાર ઉત્પન્ન કરવાનો સ્વભાવ છે. ચિત્તના વિકારથી દુર્ગતિ થાય છે. આમ વિગઈના ભક્ષણથી દુર્ગતિના કારણને (ચિત્તવિકારને) પોષણ મળવાથી વિગઈ સાધુને બલાત્કારે દુર્ગતિમાં લઈ જાય છે. [૩૭૦]
साम्प्रतं विकृतिस्वरूपमाह
Jain Education International
खीरं दहि नवणीयं, घयं तहा तिल्लमेव गुड मज्जं । महु मंसं चेव तहा, ओगाहिमगं च दसमी तु ॥ ३७१ ॥ गोमहिसुट्टिपसूणं, एलग खीराणि पंच चत्तारि । दहिमाइआइं जम्हा, उट्टीणं ताणि नो हुंति ॥ ३७२ ॥ चत्तारि हुति तिल्ला, तिलअयसिकुसुंभसरिसवाणं च । विगईओ सेसाई, डोलाईणं न विगईओ ॥ ३७३ ॥ दवगुडपिंडगुला दो, मज्जं पुण कट्ठपिट्ठनिप्फन्नं । मच्छिr-पोत्तिअ- भामरभेअं च तिहा महुं होइ ॥ ३७४ ॥ जलथलखहयर मंसं, चम्मं वस सोणिअं तिभेअंपि । आइल्ल तिण्णि चलचल, ओगाहिमगाइ विगईओ ॥ ३७५ ॥ सेसा ण हुंति विगई, अजोगवाहीण ते उ कप्पंति । परिभुजंति न पायं, जं निच्छयओ न नज्जंति ॥ ३७६ ॥ एगेण चेव तवओ, पूरिज्जइ पूअएण जो ताओ ।
ओविस पुण कप्पड़, निव्विगइ अ लेवडो नवरं ॥ ३७७ ॥ दहिअवयवो उ मंथू, विगई तक्कं न होइ विगईओ । खीरं तु निरावयवं नवणीओगाहिमं चेव ॥ ३७८ ॥
"
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
