________________
पञ्चवस्तुके प्रव्रज्याविधानद्वारम् ]
[ ૧૩
પણ આનંદ આવે. આથીજ વેદનામાં પણ આલ્હાદક ધર્મધ્યાન હોય. એથી એ વેદના તેમના વિશુદ્ધ આત્મપરિણામોનો નાશ કરી શકે નહિ. માટે આવા સાધુઓને વેદના પરમાર્થથી પુણ્યથી હોય. આવી વેદના પરમાર્થથી પુણ્યનું ફલ છે. અલબત્ત, કોઈ પણ વેદના પાપના ઉદયથી જ આવે. પણ અહીં સાધુઓને વેદનાથી આધ્યાત્મિક હિત થતું હોવાથી પરમાર્થદષ્ટિએ આવી વેદના પુણ્યોદયથી હોય. [૨૦૩].
આવી વેદના ગૃહવાસનો ત્યાગ કર્યા વિના પરમાર્થથી ન હોય. કારણ કે ગૃહવાસનું પાલન આશંસા વિના ન થાય. જ્યાં આશંસા હોય ત્યાં આવી વેદના ન હોય. આશંસા અને આવી વેદના એ બેનો વિરોધ છે. [૨૦૪]. एतदेवाह
आरंभपरिग्गहओ, दोसा न य धम्मसाहणे ते उ ।
તુચ્છત્તા વંથા, કેદારફતર્ક તું ૨૦૫ , वृत्तिः- 'आरम्भपरिग्रहतो दोषा'- सङ्क्लेशादयः, अगारवासे चावश्यं तावारम्भपरिग्रहाविति, अत्रान्तरे लब्धावसरः परः क्षपणकः कदाचिदेवं ब्रूयात्-उपकरणग्रहणेऽपि तुल्यमेतत्, इत्याशङ्कयाह न च धर्मसाधने'-वस्त्रपात्रादौ त एव दोषाः, कुतः ?-'तुच्छत्वाद्'-असारत्वात्तस्य तथा 'अप्रतिबन्धात्'-प्रतिबन्धाभावाद्, 'देहाहारादितुल्यत्वात्', स्वल्पा भवन्तोऽपि दोषाः संमूर्च्छनजादयो देहाहारादितुल्यत्वात् बहुगुणा एवेति गाथार्थः ।। २०५ ।।
આ જ વિષયને કહે છે– આરંભ-પરિગ્રહથી સંક્લેશ વગેરે દોષો થાય છે. ગૃહવાસમાં આરંભ-પરિગ્રહ અવશ્ય હોય.
અહીં વચ્ચે અવસર પામીને દિગંબર સાધુ કદાચ એમ કહે છે, સંયમનાં વસ્ત્રપાત્ર વગેરે ઉપકરણો રાખવામાં પણ આ જ (=સંક્લેશ વગેરે) દોષો થાય, આવી આશંકા કરીને અહીં કહે છે કે- સંયમનાં ઉપકરણો રાખવામાં આ જ દોષો ન થાય. કારણ કે સંયમનાં ઉપકરણો (અલ્પ, જીર્ણ અને મલિન હોવાથી) અસાર હોય છે. તથા દેહ અને આહાર વગેરેની જેમ એ ઉપકરણો ઉપર સાધુઓને મૂછ હોતી નથી. જેમ સંયમની સાધના માટે જ દેહરક્ષણ અને આહાર કરે છે, તેમસંયમનાં ઉપકરણો પણ સંયમની સાધના માટે જ રાખે છે. સંયમનાં ઉપકરણો રાખવામાં સંમૂર્ણિમજીવોની ઉત્પત્તિ વગેરે થોડા દોષો થતા હોવા છતાં દેહ-આહાર વગેરેની જેમ સંયમની સાધનામાં ઉપયોગી બનતાં હોવાથી બહુ લાભ જ થાય છે. [૨૦૫
तम्हा अगारवासं, पुनाओ परिच्चयंति धीमंता ।
सीओदगाइभोगं,विवागकडुअंति न करिति ॥ २०६ ॥ वृत्तिः- यस्मादेवं 'तस्मादगारवासं' निगडबन्धवत् 'पुण्यात् परित्यजन्ति धृतिमन्तः',
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org