________________
गुणचंदकुमार-कहा
मरिऊण समुप्पण्णो महाडवीए मोरो । जीवंतो चेव गहिओ लोद्धएण । आणिओ तम्मि चेव णयरे दाऊण मुल्लं गहिओ हरिदेत्तेण आणिओ घियघरं । तं दट्ठण समुप्पण्णं जाईसरणं । अण्णया दिट्टा सव्वाणी हरिदेवेण सह अणायारमायरंती। समुप्पण्णो अमरिसो। न तरइ मंगलं काउं । अण्णदियहम्मि पुव्वदेसाओ समागओ विरंचिसरिसो चउवेयवियाणतो तिविक्कमो नाम दियवरो।
ततश्च सममश्रोत्रिये दानं द्विगुणं ब्राह्मणः ब्रुवे । सहस्रगुणमाचार्ये अनन्तं वेदपारगे ।
इमं चितियं तेण स बहमाणं णिमंतितो तिविक्कमो हरिदत्तण । परिकप्पितो सव्वो वि आहारविही । विसेसओ आमिसाणि संपत्ताए भोयणवेलाए उवविट्ठो तिविक्कमो सह वेयपाढगचट्टेहिं । समुवणीयाणि' णाणाविहाणि भक्खभोयणाणि आमिसाणि य । भुत्ताणि जहारुइयं आयंतसुइभूतो णिसण्णो घरमंडवे तिविक्कमो । ततो रयणसुवण्णवत्थाइएहिं सबहुमाणं पूइऊण भणितो हरिदत्तण तिविक्कमो । “उवज्झाय! वीस वरिसाणि सातिरेगाणि तायस्स परलोगं गयस्स । एयम्मि अंतरे तस्स नामेण अणवरयं जट्राजन्ना कयाणि, पिंडप्पयाणाणि' पयट्रिया सत्तागारा, दिण्णाणि जहागमं दियवराण विचित्तदाणाणि, सव्वहा कयं सव्वं पि परलोयकायव्वं तं सव्वं कमलासणसव चउवेयवियाणगस्स तुज्झ वयणेण सेसबंभणाण य उवणमउ तायस्स ।।" तेण पलत्तं-"सेस दियवरेहिं य तिन्नि वाराओ उवणमउ ३ ।” एत्थंतरम्मि तं सोऊण चितियं मऊरेण--"अच्चो पुत्तगेण मम नामेण जागाइणो णिन्वित्तिया तहा वि ण मम तज्जणियं कि पि सुहफलमुवणयं ण य तिरियवासाओ वि अहं विमोइओ। मए वि जं सयं जागाइयं कयं तं पि ण णज्जति कहिं पि गयं । इय एवमाइबहुविचिताभरणिब्भरस्स मोरस्स वोलीणो सो दियहो जम्मंतरगेहसामिस्स । बीयदिवसे भणिया सव्वाणी हरिदत्तेण--"अम्मो तातो मोरमंसप्पिओ आसि ता तन्नामेण भुंजावेसु उवज्झायं मोरामिसेण । तं मोरं पड़ पउ?माणसाए भणियं सव्वाणीए--"वच्छ! नत्थि मोर-मंसपडिक्कओ । तेण भणियं--"इमं चेव घर-मोरं मारे । ततो तं सुणतो" अहो ! पुत्तगो ममं पइ एवं दुक्खिओ अहं पुण सविसेसं भवे भवे चेव दुक्खितो मरामि ।" एवं संखुद्धचित्तो किचि सुहपरिणामो वाराइतो वरही । जेमावितो उवज्झाओ । सो वि मओ संतो कि चि मज्झिमगणजोगओ समप्पण्णो णियपुत्तस्स हरिदत्तस्स पुत्तत्ताए । समए पइटावियं नामं विण्हुदत्तो त्ति । अद्ववारिसियस्स दण णियपरियणं समुप्पण्णं जाईसरणं । अव्वो! एसा सव्वाणत्थनिबंधणा मह घरिणी । सव्वाणी एस पुण सुओ हरिदत्तो एसा मह जणणी ण्हसा, ता संपयं कि जुत्तं कि मोणं मायरामि उयाहु अणसणं करेमि कि वा अप्पाणं वा वाएमि?" एवं चिंताउरो दिट्ठो हरिदत्तेण । पुच्छिओ--"वच्छ ! कि कारणं उब्विग्गो वि य लक्खीयसि ?" अदिण्णपडिवयणो ठितो मोणेण विण्हदत्तो । सविसायाणि जणणि-जणयाणि साणंदा सव्वाणी । सो वि अजंपिरो चेव कालं गमेइ ।
अण्णम्मि दिणे वाहिं गएसु जणणि-जणएसु सुहपसुत्तं विण्हुदत्तं नाऊण गले अंगुठें दाऊण मारिउमारद्धा सव्वाणी। ततो मारिज्जतेण पोक्कारियं विण्हुदत्तेण । तक्खणागएण विण्णाओ एस वइयरो हरिदत्तेण । निब्भच्छ्यिा जणणी । भणिया घरिणी-“एसा तुह सासुया कालरत्ति व्व सुयस्स संघारकारिया ता एस नियपुत्तगो सम्मं रक्खेयव्वो । ततो वि भिण्णचित्ताण वच्चंति वासरा, ण पयंपइ विण्हुदत्तो । सव्वाणी दळूण दूरं णासइ । सा वि तं दळूण रत्तच्छदुप्पेच्छा कडुयाणि पयंपति । एत्थंतरे हरिदत्त-विण्हुदत्ताण पडिबोहसमयं नाऊण चउणाणोवगया समागया सुयसागराभिहाणसूरिणो । समोसरिया नगर बाहिरुज्जाणे । गया वंदणवडियाए णयरलोया हरिदत्तो वि सह विण्हुदत्तेण पत्तो सूरिसयासं । कया भगवया धम्मदेसणा । छिण्णा जणाण अणेगे संसया । ततो संसयतिमिरदिवायरं भगवंतं दळूण लद्धावसरेण पयंपियं हरिदत्तेण-"भगवं ! कज्जेण केण वि अम्हे तुम्ह समीवमागया ।" सूरिणा३ भणियं-“साहेह कज्ज ।" ततो हरिदत्तेण विण्हुदत्तं पुरतो काऊण संलत्तं-"भगवं! एस सुओ अम्ह घरे कस्स पिओ कस्स वा अप्पिओ?" गुरुणा भणियं-"जणणि-जणयाण पिओ पियामहियाए सव्वाणीए अप्पिओ।" हरिदत्तण भणियं-"किं कारणं तीए अप्पिओ?" सूरिणा वि हरिस्सहमाहणमारणाइओ विण्हुदत्तपज्जंतो साहिओ सव्वो वि पुत्वभववृत्तंतो।
१. नानाविह भ० जे० । २. तन्नामेण पा० । ३. भगवया भ० पा० ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org