________________
१२६
काव्यकल्पलतावृत्तिः-परिशिष्ट
अत: कुशस्तत: क्रौञ्चस्ततः शोकोऽथ पुष्करः । बाह्यबाह्यक्रमादेषां माण्डलीभिः स्थिति: स्थिता ।। परीत्यैतान स्थिताः सप्तार्णवा: पूर्वस्तु लावणः। रससीसपिर्दधिदुग्धस्वादुजला: परे। प्रकामके लवणाब्धिकपित्रीनंबुधीन परे । चतुर: केऽपि सप्तान्ये प्राहुः सर्वमतः कविः ।। द्वीपान्यण्टादशानां क्षिति रपि नवतिविस्ता स्वाङ्गखण्डै रेकाम्भोधिदिगंतप्रशमरसलिल प्राज्यमेतत सुराज्यं । कस्मिन्नप्याद्रिकेलिव्यतिकरविजयोपाजितवीरवय: पर्याप्तं मे न दायस्तदिदमिति धिया वेधसे यश्चकोप ।। आकम्पितक्षितिभूजा महता निकाम हेलाभिभूतजलधित्रितये न यस्य । वीर्येण संहतिभिदा विहितोन्नतेन कल्पान्तकालविसृतः पवनो न चक्रे ।। चतुःसमुद्रोमिरचितकावली लता मरुमप्यद्रिमुल्लंघ्य यस्य क्वापि गतं यशः ।। अगस्त्यचुलको क्षिप्तसप्तवारिधिवारिणि। महत केशवेनापि तरता पूरतायितम् ।। मगिरिवरो जम्बूद्वीपमध्येऽस्ति काञ्चनं । आवास: सर्वदेवानां मूर्तः सर्वोषधीपदम् ।। आद्यो वर्षधरो मेरुर्भद्राश्वं यस्य पूर्वतः । पश्चिमे केतुमालं तन्मध्ये क्षेत्रमिलाभृतम् । उत्तरेण पुनरुं त्रयोऽमी वर्षपर्वताः । नीलः श्वेतशृङ्गमाश्ववर्षाण्येतानि रम्यकम् ।। हिरण्मय कुरवश्वोत्तरा: स्युस्त्रीणि च क्रमात् । दक्षिणेन निषिधी हेमकटोहिमवांस्त्रयः ।। हरिर्वर्ष किंपुरुषं भारतं त्रीणि च क्रमात् । तत्रेदं भारत वर्षमन्त्यं भेदानपास्य तु ।। इन्द्रद्वीपः कसेरुमास्ताम्रपर्णो गभस्तिमान् । नगद्वीपस्तथा सौम्यो गन्धर्वो वरुणोऽपि च ।। कुमारीद्वीप: प्रत्येक सहस्रं योजनान्यमी। जलं पञ्चशती पञ्चशती स्थलमिति स्थितिः ।। दक्षिणादम्बुधेविद्धिमवन्तममी स्थिताः। परस्परमगम्यास्ते स सम्राट योजयत्यमून् । कुमारी पुरात् प्रभृतिर्याभूबिन्दुसरोऽवधिः । .. योजनानां दशशती तत्क्षेत्रं चक्रवतिनः ।।
१. "नीलः श्वेत . . . . . च क्रमात् ।" इदं दे.प. पुस्तके नास्ति ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org