Page Text
________________
काव्यकल्पलतावृत्तिः-परिशिष्ट
क्लिन्नं स्विन्नं म्लानं ग्लानं लीनं हीनं दीनं डीनम् । कीर्ण तीर्ण जीर्ण शीर्णं चीर्ण दीर्णं रुग्णं भग्नम् ।।२६।। धृतं भूतं द्रुतं स्यूत पीतं पीतं सीतं दीतं । वीतं क्रीतं भीतं ज्ञातं घ्रातं त्रातं ख्यातं ध्यातम् ॥२७॥ आत्तं नुत्तं कृत्तं वृत्तं मुक्तं भुक्तं त्यक्तं व्यक्तम् । रक्तं सिक्तं व्याप्तं व्याप्तं तप्तं सिप्तं क्षिप्तं लिप्तम्।।२८।। सुप्तं लुप्तं गुप्तं ध्वस्तं श्रस्तं त्रस्तं ग्रस्तं न्यस्तम् । नद्धं बद्धं दग्धं लब्धं स्तब्धं मुग्धं स्निग्धं ।।२९।। युद्ध रुद्धं क्रुद्धं विद्धं मूढं रूढं गूढं व्यूढम् । प्रष्टं दष्टं भ्रष्टं स्पष्ट पिष्टं श्लिष्टं क्लिष्टं द्विष्टम् ।।३०॥ दुष्टं कुष्टं मृष्टं पृष्टं सृष्टं दृष्टं स्पृष्टं वृष्टम् । पुष्टं जुष्टं रुष्टं पुष्टं प्लुष्टं रीणं ह्रीणं क्रीणम् ॥३१॥ कुण्ठं वंदश्चेटी दासौ भृत्यो वश्यः क्षामः श्यामः । वामो दुस्थः प्रेष्यद्वेष्यौ शोष्यः पोष्यस्तुच्छ स्वल्पो दभ्रो ह्रस्वः । कम्रो नम्रः खर्वो नीचः कुब्जः पङ्ग रक्षुद्रो सीरुः स्तन्यग्राम्यो सूक्ष्मो जिम्हः ।।३३।। मन्दे तिंद्यो मोघः फल्गु रुक्षो लक्षः प्राढ्य प्रौढ । क्षीव स्थूल स्वादु स्निग्ध श्लक्ष्णव्यक्त क्षारां कूरं ।।३४ श्वेतं ख्यातं स्थास्न स्थायि स्वच्छा स्मेरं प्रोत स्यूतम् । प्रांश व्यूढं स्फारं स्फीतं श्रेष्ठं ज्येष्ठ श्रेष्टं प्रष्टम् ।।३५।। अग्न्या जातं वातं जातिवंशः कोशो गात्रं वर्गः । ग्राम: पूगः पुर: पंक्तिः मुझो राजिश्चक्रं सैन्यम् ।।३६।। आलि: पालिर्जालं यषं भारो वारः कट कोटिः । पृथः संघो वेणि श्रोणिगुच्छो गुंछः सार्वभोमौ ।।३७।। ऊमिर्वाचि वृन्दं व्यूहं स्कन्धो राशिर्लक्षं पक्षः । पूति स्फुत्ति व्यासन्यासी रूढि: प्रौढिः स्फाति स्फान्ती ।।३८।। अंशी रश्मि नु: कान्ति दीप्ति र्धाम द्योतद्युम्नौ । तुल्यं कल्यं शीलं रूपं प्रक्षं प्रह्न प्रायं भूतम् ।।३९।। अङ्गं मूत्तिगत्रि कायं देहः पिण्डं धर्मो बन्धुः । कुल्यं केलिः साम्यं मंत्र्यं शिष्यः शत्रुर्वैरी वरम् ।।४०॥ द्वेषो रोषः सादः खेदः शोक: कोप क्रोधौ। मौख्यं मोढयं दैन्यं मोहः कोपः कामो भोगो दण्डः ।।४।। गन्धः पाको गर्वो दर्पस्तोको हर्षस्तत्त्वं मानः । सामस्त्योऽत्र श्लोकः शीमाभङ्गी नाशः पेषो भेषः ॥४२॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001586 |
| Book Title | Kavyakalpalatavrutti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarchand Maharaj, R S Betai, Jitendra B Shah |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 1997 |
| Total Pages | 454 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 25 MB |