________________
१६८
काव्यकल्पलतावृत्तिः
हयपदस्य रीत्यन्तरं यथा वृत्तौ कथितं तथैव ज्ञेयम् । यन्त्रकस्थापना यथा--
२० पी
१६ ये
११ यि ४ ही
१९ पि
२९ दि
Ec
२ हा १७प
१० या २१ पु २८ दी
२६ दा २३ पे १२९
१८ पा
९५ ये
१३ यु
२२ पू
गजपदमनुक्तमपि लिख्यते यथा--
कि नाना शं नाकं शन्ते नाशंकते शंकते शं ते तेजः।।
सेना नाना धीना वा वीरा नाधीवारा धीरा राजन् । व्याख्या--वेत्यव्ययं पादपूरणे, धीराः पण्डिताः, नानाविधा अर्थान्तरा, अधीना आयत्ता, येषामेवंविधा वर्तन्ते। हे राजन्, हे शं, तेन हे सुखलक्ष्मीश, यद्ग्रहणेन तद्ग्रहणात ते धीराः । ते तव तेज: प्रतापं शं सुखकारि [री?] कि न आशङकन्ते ? अपि तु आशङकन्ते ते । कथम्भूता: ? धीनां वारास्समूहा धीवारा, न विद्यन्ते धीवारा येषां ते अधीवारा, एवंविधा न अज्ञानसमहवन्तो न भवन्तीत्यर्थः । पुनः कथम्भूता: ? धीराः धियं बुद्धि राति ददतीति बुद्धिदायका इत्यर्थः । तेजः किंविशिष्टं ? अनाशं नित्यं । पुनः कथम्भूतं ? नाक न दुःखकारि इति । गजपदचित्रस्थापना यथा--
ना ३०
ली २०
ली ३
ना २४
ना ११
ली२६
ली ९ १५ ना
ना १९
२
ना २९
ना १०
ली२७
ली ४
ली २३
ली १६ १३ ना ३१
४२
ली
८
ना १७
ली १४
ले २१
ना६
ना १२
ली २५ २८ ना २२
ली १८
ली १५
ली ३२
ना
७
ना २८
२६
९ ना २३ धी २५ ना २९ शं
१० धी १४ रा २६ शं ३० ते
ना १३ १२ ११ वा १५ रा २७ कं ३१ ते
३ ना ७ धी १९ ना २३ शं
६ वा १८ ना २२ कं
४ धा ८ रा २० शं २४ ते
४३ ११ रा १६ जन २८ त ३२ नः
१२ कि २१ ना
आकार: खड्ग कृतिस्त चित्रम्
यथा--
का.क.
श्लेषार्थोपसङ गृहीतैरन्त्यादिसदृशाक्षरैः । प्रतिलोमानुलोमस्थैः शब्दश्चित्रसमुद्भवः ।।१८५।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org