Page Text
________________
काव्यकल्पलतावृत्तिः
१०७
अम्ब कम्बु अलाबू जम्ब । अग्रे-बुध बुस । द्रव्य भव्य गव्य हव्य तीव्र ऋव्य सव्य मृगव्य । अग्रे--व्याज बात ब्रज व्याल व्याधि व्रती व्याघ्र व्योम व्याहार व्याकुल व्रतति व्यजन व्यञ्जन वाञ्छा आवेश वेग वेदी वेश वेष्टित विकक्ष वेत्रासन वैश्रवण वैतालिक वैकटिक वैरोचन ।
दम्भ निभ आरम्भ शुभ डिम्भ आलम्भ वल्लभ लोलुभ करभ करम्भ वृषभ कलभ शलभ उपालभ्य नभः । अग्रे--भव भर भस्म भय भद्र भव्य इभ उभय भरत भक्षण भवन आभरण भासित भविक भयानक भोजन भोगि अम्भ भैरव भङिग भेद।
___ शोभा सभा रम्भा विभा प्रभा जम्भा प्रतिभा । अग्रे-भाजन भानु भाषा भार्या भामिनी भारती भारत भावुक।
नाभि कुम्भि सुरभि । अग्रे---भिल्ल भिक्षु भिक्षा भिदा अभिधा अभिज्ञा अभिजाति अभिभव अभिनव अभिप्राय अभिवादन।
वलभी अतिभी । अग्रे—भीम भीरु भीत आभीर। विभु प्रभु शम्भु । अग्रे-भुज भुजा भुवन भुजङगम । अतिभू प्रतिभू सहभू भू । अग्रे-भूत भूमि भूरि भूत भूः ।
श्वभ्र शुभ्र अदभ्र, बभ्र, लभ्य । अग्रे-अभ्यास भ्रान्ति श्रुकुटि भ्रमि भ्रम भ्रमर । म.टी. तथा वपादीनामग्रे पापाद्या योज्या:तत्र वपा मेद जपा जासू इति पूष्पं, क्षपा रात्रिः, पामा रवसः, आपानं पानगोष्ठी, पावनं पवित्रम् ।
तथा कपिप्रमुखाणामग्रे पिकाद्या योज्याः । तत्र कपिः वानरः, द्वीपी व्याघ्रः, क. . . मयूरः, पिचुः कर्षासः, पिशितं मांस, पिशुना नीचः, पिधानमाच्छादनं, पिशंग कर्बुरः, पिही (हि) तमाच्छादितं, पिनद्धः पिङ्गलः कपिशः ।
तथा वापीप्रमुखाणामग्र पीनाद्या योज्याः । तत्र काश्यपी पृथिवी, पीवरः पीनः, आपीड: शेखरः । तथा रिपुप्रमुखाणामग्रे पुन्नागाद्या योज्याः । तत्र पुन्नागो वृक्षविशेषः, पुष्करं पयः कमलं च ।
तथा वप्राद्यानामग्रे प्रहराद्याः शब्दा योज्या: । तत्र क्षुरप्रः बाणभेदः, प्रस्थ: चतुभिः कुडवैः, प्रस्थः प्रसूर: पाषाण:, प्रतति: लता, प्रव सितः विदेशगतः प्राजनं पराणु इति प्रसिद्ध, प्राग्रं प्रधानं', प्रग्रहो मरीचिः, प्रकाण्ड प्रधानं, प्रान्तरं दूरशून्योऽध्वा, प्रपा पानीयशाला, प्रकोष्ठः पहुंचु इति प्रसिद्धः प्रच्छदः ओढणुं इति प्रसिद्धः (द्धं ? ), प्रबोधकः प्रबोधकृत, प्रधिः चक्रधारा, प्रथनं विस्तारः, प्रसभं हठः, प्रतारणं विप्रतारणम् ।
तथा शिवादीनामग्रे बकाद्याः शब्दा योज्याः । आजीवो वृत्तिः, क्षीवः उत्कटः, जवो वेगः, आहवः सङग्रामः लवो लेशः, वाडवो विप्रः, केशवो मुरारिः, वासवः इन्द्रः, विभवो द्रव्यं, ताण्डवं नाटकं, पणव: पटहः पल्लवः गोपाल: कुशीलव: चारणः, श्रवः चारणः, श्रवः कर्णः, वप्ता पिता, अम्बकं नेत्र, अवस्कन्दः प्रपातस्त्वभ्यवस्कन, अवकीर्ग अवध्वक्तं, अवलक्ष: श्यामः ।
तथा रेवादीनामग्रे वारीप्रमुखा योज्याः । तत्र रेवा नर्मदा, वारी गजबन्धनभूः, वात्या वातानां समूहः, बालिशो मूर्खः, रा मृगजालं, वानीरो वेतसवृक्ष, आवाल: या' इति प्रसिद्धम् ।।
तथा अविप्राणामग्रे विप्राद्या योज्याः । तत्र विगानं वचनीयता, विशायः अनुक्रमः, विसर: समूहः विग्रहः शरी, विदूरो निपुणः, विचिकित्सा संशयः, विरोचन: रविः, वितरणं दानम् ।
-
१. 'प्रहरं मनोहरं' इति ला.म पुस्तके अविकम् ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001586 |
| Book Title | Kavyakalpalatavrutti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarchand Maharaj, R S Betai, Jitendra B Shah |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 1997 |
| Total Pages | 454 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 25 MB |