Page Text
________________
काव्यकल्पलतावत्तिः
अमात्य नित्य वात्या चित्या । अग्रे--त्याग । सत्त्व-अग्रे--त्वरी। मती अर्हती वासन्ती मालती भारती यवती । अग्रे--तीर तीव्र ।
सेतु केतु हेतु ऋतु आगन्तु धातु । अग्रे--तुष तुच्छ तुला ऋतु तुहिन तुम्बरी तुरग तुरङगम तूर्ण तूप तुन तुङग तुन्द ।
नद नाद कन्द छद मद मन्द सूद क्षोद गद नद अङगद अगद खेद भेद छेद स्कन्द धनद प्रसाद स्वच्छन्द दोहद कलाद विनोद मकरन्द अरविन्द । अग्रे--दव दम दन दरी दल दक्ष दशा दद्र दह दश दर दया उदक उदधि उदग्र उदभ्र दर्भ दक्षिण दमन दहन दम्भ दण्ड दण्डि दन्त दोला देह देव देश दास दोष दौवारिक ।
गदा गोदा सदा सर्वदा क्षणदा नर्मदा । अग्रे-दानव दारुण दान्त दास दाम दान दासी दार दात्र । नन्दि बन्दि आदि सादि मांसादि हीनवादि । अग्रे--दिन दिवा दिवस दिति आदि आदित्य आदिम । वेदी नन्दी कालिन्दी । अग्रे--दीन दीप दीक्षित उदीरण । कन्दु बिन्दु इन्दु। अग्रे---दुली दुस्थ दुःख दुहिता दुकूल ।
अन्दू । अग्रं--दूर दूरा दून दूरमणी। म. टी. तीक्ष्णीकृतं, शुद्धान्त: अन्तःपुरं, मणितं रतकृजितं, पारतः पारदः, तरी बेडा, तमी रात्रिः, तेजित: उद्योतितः ।
तथा मरुतप्रमुखाणामने ताततालाद्या योज्याः । तत्र हरित् दिग् क्षुत् छिक्वा संसत् सभा, तापिच्छ: तमालः, ताडंकः ताडपत्र कर्णाभरणं ताम्रखंड: कुर्कुट:, तामरसं महोत्पलंम् ।
तथा कृत्तिश्रत्यादीनामग्रे तिलतिमिप्रमखा योज्या: । तत्र कृत्तिः चर्मतिः, कर्ण: हेतिः, प्रहरणं, ध्वांक्षारातिः, घृकः, अभिजाति: कुलं । तथा छत्रादीनामग्रेऽत्र सूत्रपुत्रपाद्या योज्याः । तथा यात्रावर त्राग्रे त्रासो योज्यः । तथा रात्रिशब्दाग्रे त्रिकाद्या योज्याः ।
तथा अमात्यादीनामग्रे त्यागशब्दो योज्यः । तत्र वातानां समहो वात्याचित्या चिता । तथा सत्त्वाने त्वरीशब्दो योज्यः ।
तथा सतीप्रमखाणामग्रे तीराद्या योज्याः । तत्र अर्वती वडवा वासन्ती माधवीलता । तथा सेतुप्रभृतीनामग्रे तुषाद्या योज्याः । तूपं धृतं, तूर्णं त्वरितं, तुन्दमुदरं ।
तथा नदनादादीनामने दवदमाद्या योज्याः । तत्र नदः हृदः, सूदः सूपकारः, क्षोदः चूर्णं आदु इति प्रसिद्धः (द्धं ? ) गुदः अधोद्वारं । अम्बुद इत्यत्र अर्बुद बुबुद इत्यपि पाठः । अङ्गदः बाहुभूषणं, बहिरखु इति प्रसिद्धः । अङ्गदो नीरोगो, भेषजं वा, कलादः स्वर्णकारः, दनु: दानवपिता, दरी गुहा, दौवारिकः प्रतिहारः ।
तथा गदादीनामने दानवाद्या योज्याः । तत्र गोदा नदीविशेषः, क्षणदा रात्रिः, नर्मदा नदीविशेषः, दात्रं दातरई इति प्रसिद्धम् । का. क. रुद्र मद्र भद्र क्षद्र शद्र दद् छिद्र सान्द्र हारिद्र दरिद्र वैद्य सद्य । अग्रे--द्वार द्यति द्रव्य द्राक्षा द्विषि द्वीपि द्विरद द्रुत द्रोह द्विषत् ।
बुद्ध युद्ध क्रोध व्याध आयुध अगाध न्यग्रोध समिद्ध समृद्ध अविद्ध अवरोध अपरोध अपविद्ध । अग्रे--अन्ध धन धरा ऊधः ऊधस्य अधः धेनुः धनुः अन्धः धव धवल अधर धाराधर ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001586 |
| Book Title | Kavyakalpalatavrutti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarchand Maharaj, R S Betai, Jitendra B Shah |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 1997 |
| Total Pages | 454 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 25 MB |