Gurutattvavinischay Part 2

SR No.: 001508
Original Sutra Author: Yashovijay Upadhyay
Author: Rajshekharsuri
Publisher: Jain Sahitya Vikas Mandal
Publication Year: 1987
Total Pages: 294
Language: Prakrit, Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari, Principle, & Religion
File Size: 21 MB

Page 89

गुरुतत्त्वविनिश्वये तृतीयोल्लासः ]
[ d
પાટિયુ વગેરેના બંધનને છેાડીને પડિલેહણ ન કરે, તે સયતને ઉદ્બપીફલક કહ્યો છે. અથવા સદા સચારા પાથરી રાખે તે પણ ઉદ્બદ્ધ પીઠફલક કહેવાય છે.” વનભાષ્યની ટીકામાં પણ સર્વ અવસનના અધિકારમાં જ કહ્યુ છે કે તત્રો...ઈત્યાદિ. “તેમાં (=બે પ્રકારના અવસન્તમાં) પહેલે (=સ` અવસન્ત) વર્ષાકાલ વિના=શેષકાળમાં પણ પાટલે, પાટિયુ વગેરેના ઉપયાગ કરે.” ઉપદેશમાલામાં પણ પાર્શ્વસ્થ આઢિના સ્થાનેા (=અપરાધે) કહેવાના અધિકારમાં “છીયા કેવદ્ધો' એ સ્થળે ૠતુવન્દ્રેડવિપીસેિવનાસતા=શેષકાળમાં પણુ પાટલા આદિના ઉપયોગ કરવામાં આસક્ત હોય છે” એ પ્રમાણે વ્યાખ્યા કરી છે. વ્યવહાર ચૂર્ણિમાં પણ રજુદ્ધે વિનિારને સંચારછ્યુ મુવ= રોષકાળમાં પણ નિષ્કારણુ સંથારામાં (? પાટ ઉપર) સુવે.” આ બધુય વૃદ્ધ અને ઋતુવન્દ્વ એવા પાડભેદથી સંગત થાય છે.
સંક્ષેપથી તે। અવસન્તની વ્યાખ્યા એ છે કે-જે સામાચારીનું ખરાખર પાલન ન કરે, અથવા જે પ્રાપ્ત પ્રાયશ્ચિત્તને ન કરે તે અવસન્ન છે. નિશીથ ચૂર્ણિમાં સામાવિતરૂં બોરન્નો = ૨ પાવળુ લસ્થ” એ પ્રતીકની વ્યાખ્યામાં કહ્યું છે કે=“જે સઘળી સામાચારીને વિપરીતપણે કરે (=ન કરે અથવા ખાટી રીતે કરે) તે સર્વ અવસન્ત છે. અથવા ક્રિયાવિશેષમાં પ્રવૃત્ત થયેલા (ક્રિયા કરતા) મૂલગુણુમાં કે ઉત્તરગુણમાં જે અતિયારને પામે તે અતિયારની નિંદા, આલાચના અને પ્રાયશ્ચિત્ત ન કરે, તે સ` અવસન્ન છે.”
વ્યવહારસૂત્રની વૃત્તિમાં તે એ પ્રતીકની પ્રાયશ્ચિત્ત બતાવનાર રૂપે વ્યાખ્યા કરી છે. તે આ પ્રમાણે છે:-=‘સામાચારી એટલે વા વિન’ ઈત્યાદિ ગાથામાં જણાવેલી જ્ઞાનાદિ સંબધી સામાચારી, અથવા ત્રમાંડલી, અથ માંડલી આદિ સંબંધી સામાચારી, એ સામાચારીને નિપરીતપણે કરતા જે સ્થાનમાં (દેષમાં) જે પ્રાયશ્ચિત્તને પામે છે ત્યાં તેને ‘સ્વસ્થાન નિષ્પન્ન' (તે તે દાખમાં જે જે કહ્યું હેાય તે) પ્રાયશ્ચિત્ત આવે.” [૬]
ઉજોવલન્નઃ । મથ હ્રશીજમાર્—
तिfast sis कुसीलो, नाणे तह दंसणे चरित्ते य । नामि यिायारम्भं से एमेव दंसणओ || ८७॥ चरणे को अभूई, परिणापसिणे निमित्तमाजीवी । कक्ककुरुआइलक्खणमुवजीव विज्जमंताई ॥ ८८ ॥ * સામાન્યથી ઋતુવરૢ વીટર' શબ્દ પ્રસિદ્ધ છે. આમ છતાં આદિના બધનને છેડીને પડિલેહણ ન કરે એ અને આશ્રયીને ટીકામાં અમૃદ્ધ પીટ' એવા શબ્દપ્રયાગ કર્યાં છે. ૩૬ વીટ શબ્દના અર્થ વ્યુત્પત્તિભેદથી સમાન છે. નૈ દાનિ મહાનિ, અવઢીટરઃ । કહીને વત: (સિ. ૫-૩-૧૨૩) એ સૂત્રથી વધુ ધાતુને નહૂ બને. એના અથ બંધન થાય. રાતં વન્દ્વ (=અન્ધન) યેવાં તે યસ્યાસૌ ઉદ્વીટઃ। એમ બને એકાÖક છે.
નિશીથસૂર્ણિમાં પીઠે—ક્લક પૂ. ઉપાધ્યાયજી મહારાજે અહી અને અવદ પીત્ત એ બને અવદ્યાનિ પીટાફીનિયસ્થાનો ભાવમાં વત્ત પ્રત્યય લાગતાં દનિ, વૃષનિ પીટારોનિ