________________
૬૫૮
પ્રશ્નકર્તા–જેનું પ્રમાણ વધારે હોય તે વિશેષતાઓ. સ્વામીજી–જે લેકે બહુ આગળ વધી રહ્યા છે, જેની યશ કીતિ પ્રતિષ્ઠા ઘણી વધી રહી છે તેઓને પાછળથી પગ ખેંચીને કેવી રીતે પાડી શકાય? તેમના ચારિત્ર પર આક્ષેપ, આરેપ કરીને તેમની અપ્રતિષ્ઠા કેવી રીતે કરાય? તેઓને ખરાબ નીચા કેવી રીતે બનાવવા એ અમારા દેશવાસિઓની ખરાબ વિશેષતા છે.
અભ્યાખ્યાનીપણું એ પણ શું વિશેષતા છે? ના, પરંતુ આ વૃત્તિ વારંવાર જોવામાં આવે છે. લેકે તેને કેવથી ભરેલા છે. ઈર્ષા અદેખાઈની વૃત્તિ લેકમાં પડેલી છે. તેથી જેઓ કેઈનું સારું અથવા ઉત્કર્ષ જોઈ નથી શકતા, કેઈની ચડતી આબાદી જોઈ નથી શકતા, કેઈની યશ પ્રતિષ્ઠાને જેઓ સહન નથી કરી શકતા એવા લેક અભ્યાખ્યાન પાપને આશ્રય લે છે. કોઈ પણ ઉચે ચડેલા માણસને નીચે પાડવા માટે આરોપ મૂકે છે. પછી ભલે તે આરોપ સાચે હોય કે જો હોય. અભ્યાખ્યાની સાચા જુઠ્ઠાની પરીક્ષા કરવા નથી જતા. ૮૦% થી ૯૦). આક્ષેપ આરોપ જટ્ટા હોય છે. કેમ કે અભ્યાયાનીનું તે લક્ષ્ય જ એ રહે છે કે તેને કેવી રીતે પાડું? તેની અવહેલના કેવી રીતે કરુ? બસ, આ વૃત્તિથી જ તે આક્ષેપ કરે છે અને તેમાં પણ ચારિત્ર પર આક્ષેપ કરે એ તે ઘણું ખરાબ છે.
કલંક આપવાની અભ્યાખ્યાનીની વૃત્તિ
કોઈના પણ નિર્દોષ જીવનમાં કલંક લગાવવું એ સહેલી વાત છે. કેમ કે ગપાળા ઉડાવવામાં શું કષ્ટ પડે છે? અને ઘરનું શું જાય છે? જેને હાથ પગ મસ્તક મુખ કંઈ પણ નથી અને મૂળ પણ નથી, તેમ જ કોઈ પ્રબળ કારણ નથી એ આરોપ અથવા આક્ષેપ કલંક રૂપ હોય છે અરે જુઓ! પેલાની પત્ની સાંજે કોઈ પુરૂષની સાથે ત્યાં વાત કરતી હતી. અરે! કાલે મેં અમુકની ફલાણાની સ્ત્રીને કિઈ પુરૂષની સાથે જતી જોઈ હતી. અભ્યાખ્યાન વૃત્તિવાળા મનુષ્યો તે આવી વાતે સમાજમાં વહેતી કરી દેશે. આકાશમાં ઉડતા બલૂ નની જેમ દિશાહીન સ્થિતિમાં વાત ઉડતી રહેશે. સમાજમાં બધા તે તક બુદ્ધિવાળા નથી દેતા, સમજદાર નથી હોતા. આવા લોકે પ્રાયઃ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
