SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 69
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ 331 वृत्ति उदा० शब्दार्थ छाया अनुवाद 332 वृत्ति स्मरस्योत् ॥ 'सि' और 'अम्' लगने पर 'अ' का 'उ' । ४ अपभ्रंश में 'सि' ( = प्रथमा एकवचन का 'स' प्रत्यय) और 'अम्' ( = द्वितीया एकवचन का 'म्' प्रत्यय) लगने पर ( नाम के अंत्य स्वर के रूप में रहे हुए ) 'अ'कार का 'उ'कार होता है । दहमुहु भुवण - भयंकरु, तोसिअ - संकरु मुहु छम्मुहु झावि, दहमुहु- दशमुखः । तोषित-शङ्करः । निग्गड - निर्गतः । आरूढः । चउमुहु - चतुर्मुखम् । छम्मुहु - षण्मुखम् | झाइवि - ध्यात्वा । एकहि - एकस्मिन्, एकत्र । लाइव -लगित्वा, कृत्वा । नावइ [ ज्ञायते ] -इव, यथा । दइवें - देवेन । घडिअउ - घटितः, निर्मितः ॥ भुवण- भयकरु- भुवन - भयङ्करः रहवारि - रथवरे । चडिअउ (दे.) तोसिअ - संकरु, निभाउ रहवरि चडिभउ । एकहिँ लाइवि, नावइ दइवें घडिअउ | भुवन-भयङ्करः दशमुखः तोषित - शङ्करः रथवरे आरूढः निर्गतः । ( दृश्यते) यथा देवेन चतुर्मुखम् षण्मुखम् ध्याखा एकत्र कृत्वा (सः) निर्मितः । (a) भुवन के लिए भयप्रेरक दशमुख (= रावण) जिसने शंकर को तुष्ट किया है ऐसा ( = तुष्ट करके), उत्तम रथ पर आरुढ हुआ और ( = आरुढ हो कर) निकला – मानों चतुर्मुख ( = ब्रह्मा और ) षण्मुख ( = कार्त्तिकेय) का ध्यान कर के, (उन्हें) एकत्र कर के ( = एक साथ जोड़कर ) ( उसे) विधाताने गढ़ा हो ( = मानों गढ़ा न हों !) । सौ पुंस्योद्वा ॥ 'सि' लगने पर पुंल्लिंग में विकल्प में 'ओ' । अपभ्रंशे पुंल्लिङ्गे वर्तमानस्य नाम्नोऽकारस्य सौ परे अपभ्रंश में पुल्लिंग में रही संज्ञा के अंत्य (प्रथमा एकवचन का 'स' प्रत्यय) लगने पर विकल्प में उदा० (१) अगलिअ - नेह - निवट्टा Jain Education International । जोअण- लक्खु विजाउ । वरिस-सएण वि जो मिलइ सहि, सोक्खहँ सो ठाउ || For Private & Personal Use Only ओकारो वा भवति । 'अ' कार का, 'सि' 'ओ' कार होता है । www.jainelibrary.org
SR No.001465
Book TitleApbhramsa Vyakarana Hindi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorH C Bhayani
PublisherKalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year1993
Total Pages262
LanguageApbhramsa, Sanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari & Grammar
File Size12 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy