________________
७२
छाया
छाया सखि, गौर्याः नयन-शरौ अश्रु-जलेन प्रायः उवृत्तौ । तेन संमुखौ
संप्रेषितौ (अपि) केवलम् तिर्य धातम् दत्तः । अनुवाद सखि, लगता है कि गोरी के नयन-शर अश्रुजल से सने हुए हैं ।
इसलिये (तो सीधे) सामने भेजे (फिर भी वे) मात्र तिरछी चोट करते
हैं । ( = उनकी केवल तिरछी चोट लगती है।) उदा० (४) 'एसी पिउ रूसेसु हउ रुटठी मइँ अणुणे३' ।
पग्गि म्व एइ मणोरह इ दुक्कर दइ3 करेइ ॥ शब्दार्थ एसी-एष्यति । पिउ-प्रियः । स्सेसु-रोषिष्यामि । हउ-अहम् ।
रुट्ठी-छष्टाम् । म-माम् । अणुणेइ-अनुनयति ( = अनुनेष्यति) । पगिग म्व-प्रायः । एइ-एतान् । मणोरह इ-मनोरथान् । दुक्करु-दुष्करः। दइउ-दयितः । करेइ-करोति । 'पिय: एष्यति । अहम् गेषिष्यामि । माम् रुष्टाम् (सः) अनुनेष्यति ।'
प्रायः एतान् मनोरथान् दुष्करः दुष्कर: दयितः करोति । अनुवाद 'प्रियतम आयेंगे । मैं रूठी हुई मुझे (वे) मनायेंगे'- लगभग ऐसी (ऐसी)
चाह दुष्ट प्रियतम (प्रिया के मन में) करते (उत्पन्न करते) हैं । 415
वाऽन्यथोऽनुः ॥ विकल्प में 'अन्यथा' का 'अनु' । वृत्ति अपभ्रंशे ‘अन्यथा'-शब्दस्य 'अनु' इत्यादेशो वा भवति ।
अपभ्रंश में 'अन्यथा' इस शब्द के विकल्प में 'अनु' ऐसा आदेश
होता है। उदा० (१) विरहाणल-जाल-करालियउ पहिउ को-वि बुडिवि ठिअउ ।
अनु सिसिर-कालि सीअल-जलहु धूमु कहतिहु उठिअउ | शब्दार्थ विरहाणल-जाल-करालियउ-विरहानल-ज्वाला-पीडितः । पहिउ-पथिकः ।
को-वि-कः अपि । बुड्डिवि-मद्धत्वा । ठिअउ-स्थितः । अनु-अन्यथा । सिसिर-काले-शिशिर-काले । सीअल-जलहु-शीतल-जलात् । धूम-धूमः । कहंतिहु-कुतः । उल्ठिअउ-उस्थितः ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
