________________
छाया
छाया नववधू-दर्शन-लालसः सः अपि 'दुष्टः दिनः कथम् समाप्यताम्, रजनी
कथम् शीघ्रम् भवति' (इति) मनोरथान् वहति । अनुवाद नववधू को देखने के लिये लालायित वह भी '(यह) दुष्ट दिन कैसे पूरा
हो ? रात कैसे जल्दी हो ?' (ऐमे) मनोरथ पालता है । उदा० (२) ओ गोरी-मुह-निज्जिअउ वदलि लुक्कु मियंकु ।
अन्नु-वि जों परिहविय-तणु सो किव भवइ निसंकु ।। शब्दार्थ ओ-ओ । गोरी-मुह-निज्जिअउ-गौरी-मुख-निर्जितः । वदलि- अभ्रे ।
लुक्कु-निलीनः । मियंकु-मृगाङ्कः । अन्नु-वि-अन्यद अपि । जो-यः । परिहविय-तणु-रिभूत-तनुः । सो-सः । किवँ-क्यम् । भवइ-भ्रमति । निसंकु-निःशङ्कम् ।
ओ गौरी-मुख-निर्जितः मृगाङ्कः अर्को निलीनः । अन्यद् अपि यः परि
भूत-तनुः सः कथम् निःशङ्कम भ्रमति । अनवाद देखो ! गोरी के मुख से हारा हुआ चन्द्र बादलों में छुप गया !
और जो खुद ही हारा हो वह नि:संदेह घूमें (भी) कैसे ? उदा० (३) 'बिबाहरि तणु रयण-वणु किह ठिउ सिरि-आणंद' ।
'निरुवम-रसु पिएँ पिअवि जणु सेसहों दिण्णी मुद्द' ॥ बिंबाहरि-बिम्बाघरे । तणु-तनुः । रयग-वणु-रदन-व्रणः । किहकथम् । ठिउ-स्थितः । सिरि-आणंद-श्री-आनन्द । निरुवम-रसु-निरुपम रसम् । पिएँ-प्रियेण । पिअवि-पीत्वा । जणु-इव । सेसहों-शेषस्य । दिण्णी-दत्ता । मुद्द-मुद्रा । 'श्री-आनन्द, बिम्बाधरे तनुः रदन-वगः कथम् स्थितः' । 'प्रियेण निरुग्म
रसम् पीत्वा शेषस्य मुद्रा इव दत्ता' । अनुवाद
'श्री आनन्द, बिंबाधर पर स्थित नाजुक दंतक्षत कैसा है ?' 'अनुपम
(अधर)रस पी कर प्रिय ने बचे हुए पर मानों मुद्रा लगा (दो) !' उदा० (४) भण सहि निहुअउँ तेवँ मइँ जइ विउ दिठ्ठ स-दोसु ।
जे न जागइ मज्झु मणु पकत्वावडिअं तासु ।। शब्दार्थ भण-भग, कथय | सहि-सखि । निहुअउँ-निभृतम् । तेव-तथा। मइँ
माम् । जइ-यदि । पिउ-प्रियः । दिठु- दृष्टः । स-दोसु-स-दोषः । जेव-यथा । न-न । जाणइ-जानाति । मझु-मम । मणु-मनः । पक्खावडिअ-क्षापतितम् । तासु-तस्य ।
शब्दार्थ
छाया
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org