________________
। 63 ] 'मत्त मेघो घेरी गर्जना करे छे, मत्त मोरो केकारव करे छे, मत्त अने दुर्जय मदन प्रहार करे छे । आवा समयमां, कहे, मत्तविलासिनी विना शुं करवु ?'
जेना त्रीजा अने पांचमा चरणमा रहेला बे पंचकलने स्थाने बे चतुष्कल होय, एवा मत्तविलासिनीछंदनुं उदाहरण :
ते ज्जि पंडिअ ते ज्जि गुणवंत, ते तिहुअण-सिर-उवरि, ताहं चिअ जम्मु जाणहु । जे 'मत्त-विलासिणिहिं', न वि खोहिअ सुद्ध-झाणहुं ॥ २७
__ 'ते ज साचा पंडित, ते ज गुणवान, ते ज त्रिभुवनना मस्तक पर मुकुटरूप तेमनो ज जन्म सफळ जाणो, जेओनुं शुद्ध ध्यान मदमत्त विलासिनीओ क्षुब्ध करी शकती नथी ।' मत्तकरिणी मात्रा -
___ जो मात्राछंदना त्रीजा अथवा पांचमा अथवा तो बंने चरणमा रहेला चतुष्कलने स्थाने पंचकल होय तो तेनं नाम मत्तकरिणी ।।
जेना त्रीजा चरणमा रहेला चतुष्कलने स्थाने पंचकल होय तेवा मत्तकरिणीछंद- उदाहरण :
जासु अंगहि घणु नसाजाल, जसु पिंगलु नयण-जुउ, जासु दंत पविरल-विअडुन्नय । न धरिज्जइ दुह-करिणी, 'मत्त-करिणि' जिवँ घरणि दुन्नय ॥ २८
__ 'जेना शरीर पर घणी नसोनी जाळ देखाती होय, जेनी बंने आंखो पीळाश पडती होय, जेना दांत छूटा छूटा, विकराळ अने आडाअवळा होय एवी मत्त हाथणी जेवी, दुर्मति, दुःखकारी स्त्रीनो गृहिणी तरीके स्वीकार न करवो ।'
जेना पांचमा चरणमा रहेला चतुष्कलने स्थाने पंचकल होय तेवा मत्तकरिणीछंदनुं उदाहरण :
दिव्व कहिं ते 'मत्तकरि णीअ', कहिं घल्लिअ भिच्च-भडा, कहिं निहित्त हयवर वहिल्लय । ढंढोल्लिर गिरि-गहणि, इअ तुज्झ रिउ रोअहिं गहिल्लय ॥ २९
'हे दैव, ए अमारा मदमस्त हाथीओ तुं क्यां लई गयो ? अमारा सेवको अने सैनिकोने तें क्यां नाख्या ? अमारा घोडा अने रथने तें क्यां मूकी दीधा ? एम बोलता अने पहाडी जंगलोमां घेला बनीने भटकता तारा शत्रुओ रडी रह्या छे ।'
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
