SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 94
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ कर्यो छे । कुसुम जेना प्रत्येक चरणमां एक चतुष्कल, एक पंचकल, एक जगण ( - ) अने बे गुरु होय ए छंदनुं नाम कुसुम | कुसुमछंदनुं उदाहरण : निच्छिउ करिवि चंदु दोण्णि खंड, वर - 'कुसुम' घडेविणुं गंध - चंगु, तहि निम्मिअ मय - नयणाहि गंड । कोमलु तहि विरइड एहु अंगु ॥ १५ 'नक्की आ मृगनयनाना गाल चंद्रना बे भाग करी एना वडे निर्मित कर्या छे, अने पहेलां एक उत्तम सुंगधी पुष्प घडी काढीने तेनो आ देह रच्यो छे' । नोंध :पुरोगामीओए अहीं चंद्रक, खंजकांत, चंचल, चलतनु, वीरप्रिय, कुपित, रुष्ट, कृष्ण, सित, दानद, कुरर, शिव वगेरे बीजा पण रासकप्रकारोनुं निरूपण कर्तुं छे । परंतु तेमांथी केटलाकनो बीजा छंदोमां समावेश थई जतो होवाथी अमे तेमनुं निरूपण नथी कर्यं । रासा [59] जेना की चरणोमां सात मात्रा अने बेकी चरणोमां तेर मात्रा होय ते छंदनुं नाम रासा । रासाछंदनुं उदाहरण : सुणिवि वसंति, पुर- पोढ - पुरंधिहिं 'रासु' । सुमरिवि लडह, हुअ तक्खणि पहिउ निरासु ॥ १६ 'वसंतऋतुमां नगरनी प्रौढ रमणीओ वडे गवातो रास सांभळीने प्रवासीने पोतानी सुंदरीनुं स्मरण थई आवतां ते हताश बन्यो ।' मात्रा जेना पहेला, त्रीजा अने पांचमा चरणमां बे पंचकल, एक चतुष्कल अने एक द्विकल होय, बीजा अने चोथा चरणमां त्रण चतुष्कल होय, तथा त्रीजा अने पांचमा चरणमां जे चतुष्कल होय, तेमनुं स्वरूप जगणनुं ( ) अथवा तो चार लघुनुं होय त्यारे, त्रण चरणथी जेनो पूर्वार्ध बन्यो छे अने बे चरणोथी जेनो उत्तरार्ध बन्यो छे तेवा पंचपदी छंदनुं नाम मात्रा ! मात्राछंदनुं उदाहरण : Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001454
Book TitleChhandonushasan
Original Sutra AuthorHemchandracharya
AuthorH C Bhayani
PublisherKalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year1996
Total Pages204
LanguagePrakrit, Apabhramsha, Hindi
ClassificationBook_Devnagari & Literature
File Size9 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy