________________
1401
__'ज्यारे मदमत्त मेघमाला चंद्रकिरणोनी शोभाने रूंधी दे छे,ज्यारे घोर अंधकारनो समूह ऊछळीने आकाश अने पृथ्वीनां पोलाणोने भरी दे छे, त्यारे प्रियतमना वासभवन प्रत्ये अभिसार करती कामिनीओ माटे झबकती विद्युत्लेखा रस्तो बतावती करदीपिका बनी रहे छे ।' लक्ष्मिका
जेमां अधिकाक्षरा वगेरेनुं मिश्रण होय ते छंदनुं नाम लक्ष्मिका ।
लक्ष्मिकानुं उदाहरण : केसर-कुरबय-मायंद-तिलय-असोअ-कोरया,
विरहाणल-डज्झंत-निअंबिणि-जीविअ-चोरया । एदे किर दुप्पिच्छा विलसंति मणोहव-सरा,
जेसुं ते कह निग्गमिअव्वा महु लच्छि'-वासरा ॥११७ 'जेमां केसर, कुरबक, आम्र, तिलक, अने अशोकनी कुसुमकळीओ प्रगटे छे, जे बळबळता विरहाग्निथी कामिनीओना प्राणने हरी ले छे, जेमा जोवां दुःसह एवां कामदेवनां बाणो छूटी रह्यां छे-एवा आ वसंतऋतुना रमणीय दिवसो, हे सखी, (प्रियतम विना) कई रीते विताववा ?'
नोंध : आ उदाहरणमा पहेला त्रण चरण अधिकाक्षराना छे, चो, चरण मुग्धिकानुं छे । आ ज प्रमाणे बीजां मिश्रणोनां उदाहरणो आपवां । केटलाकने मते लक्ष्मिकामां बधा प्रकारना खंजको, मिश्रण थई शकतुं होय छे । मदनावतार, मधुकरी, नवकोकिला, कामलीला, सुतारा, वसंतोत्सव
जेमा प्रत्येक चरणमां चार पंचकल होय ते छंद- नाम मदनावतार । जेमां प्रत्येक चरणमां पांच पंचकल होय ते छंदनुं नाम मधुकरी । जेमां प्रत्येक चरणमा छ पंचकल होय ते छंदनुं नाम नवकोलिला । जेमां प्रत्येक चरणमा सात पंचकल होय ते छंदनुं नाम कामलीला । जेमां प्रत्येक तरणमां आठ पंचकल होय ते छंद- नाम सुतारा । जेमा प्रत्येक चरणमां नव पंचकल होय ते छंद, नाम वसंतोत्सव
चार पंचकलवाळा मदनावतार छंदनुं उदाहरण : गिज्जति गीईओ पिज्जंति मइराओं, नच्चंति वेसाओं परिल्हसिअ-केसाओं। एवमन्नोन्न-परिरंभणा-सारए, कीलंति रामाओ 'मयणावयारए' ॥ ११८
_ 'जेमां अरसपरसने आलिंगन अपातां होय छे, एवा वसंतऋतुना आगमने गीतो गवाय छे, मदिरा पीवाय छे, मोकळा थयेला केशपाशवाळी वेश्याओ नृत्य करे
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
