________________
२०४
श्री हीरसुन्दर' महाकाव्यम् पीडां चिन्तां वा ॥१८०॥
'शापेन कस्याऽपि मुनेरिवाऽनिशं, संरुद्धयमाना 'विविधा खगा मया । "निमुक्तिभाजो भवदीयभाषित-रेते स्वतन्त्रं विचरन्तु सत्वरम् ॥१८१॥
(१) आक्रोशवाक्येन । (२) दुर्वास आदिनाम्नः । (३) तापसस्य । (४) संरुद्धय पञ्जरेषु क्षिप्त्वा रक्ष्यमानाः( णाः) (५) अनेकजातीयाः । (६) पक्षिणः । (७) मोक्षभाजिनः । (८) श्रीमद्वाक्यैः । (९) सत्त्वाः । (१०) स्वेच्छया । (११) शीघ्रम् ॥१८१॥
इति 'निशम्य दयोदयगर्भितं, क्षितिपतिय॑तिशीतरुचेर्वचः ।
कवितृकाव्यमिवोऽप्रतिमं गुणै-र्मनसि तं प्रशशंस चमत्कृतः ॥१८२॥
(१) श्रुत्वा । (२) कृपाप्रादुर्भावकलितम् । (३) सूरेः । (४) कवेः काव्यम् । (५) असाधारणम् । (६) शमादिभिः प्रसादकान्त्यादिभिश्च । (७) सूरिम् । (८) प्रशंसति स्म । (९) सूरिगुणावलोकनादाश्चर्यं प्राप्तः ॥१८२॥ 'प्रावीण्य॑मन्यहितकर्मणि पश्यतैषां, तथ्यं यतो व्यवसितिर्महतां परार्था । *विश्वं शशी धवलयत्यखिलं कलाभि-रम्भोभरैर्जलंधरोऽपि धरांधिनोति॥१८३॥ मं| दधाति वसुधां भुजगाधिराजो, नै:स्व्यं निहन्ति मणिरँध्वरभागभाजाम् । आमोदयन्ति हरितो 'हरिचन्दनानि, "भिन्दन्ति सन्तमसमम्बरकेतवोऽपि ॥१८४॥ सालो दिशन्ति च फलानि पचेलिमानि, वार्द्धर्वशा अपि वहन्ति पयःप्रवाहान् । 'विश्वोपकारकरणैकनिबद्धक?-रेभिर्बभूव वसुधा किमु रत्नगर्भा ॥१८५॥
त्रिभिविशेषकम् ॥ (१) चातुर्यम् । (२) अपरेषामिष्टनिर्माणे । (३) सूरीणाम् । (४) सत्यम् । (५) व्यापारः प्रयत्न इति वा । (६) परेषामेवार्थः प्रयोजनं यस्याः । तदेव दर्शयति । (७) लोके। (८) चन्द्रः । (९) विशदीकरोति । (१०) जलधाराभिः । (११) मेघोऽपि । (१२) भूमीम् । (१३) प्रीणयति ॥१८३॥
(१) मस्तकेन । (२) धारयति । (३) भूमीम् । (४) शेषनागः । (५) दारिद्यम् । (६) नाशयति । (७) देवमणिः । “मखांशभाजां प्रथमो निगद्यसे" इति रघौ । (८) वासयन्तिसुरभयन्ति । (९) दिशः । (१०) चन्दनद्रुमाः । (११) घ्नन्ति । (१२) अन्धकारम् । (१३) सूर्याः ॥१८४॥
(१) वृक्षाः । (२) यच्छन्ति । (३) पक्वानि । (४) नद्यः । (५) जलपूरान् । (६) 1. शशीव धवलत्य० हीमु० । 2. नैःस्थ्यं हीमु० ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
