________________
२००
श्री हीरसुन्दर' महाकाव्यम् (५) कृष्णेन । (६) द्वितीयवारम् । (७) समदा गजाः । (८) ऐरावणशोभाधारिणः ॥१५९॥
यतीन्द्र ! यत्पञ्चमचङ्क्रमोपमा-मवाप्तुकामेन महीविहायसोः । 'भ्रमी समीरेण किमु प्रणीयते, तिरस्कृतोच्चैःश्रवसश्च ते हयाः ॥१६०॥
(१) येषां पञ्चमनामगतेस्तुल्यताम् । (२) प्राप्तुमिच्छता । (३) भूमिनभसोः । (४) भ्रमणम् । (५) वायुना । (६) क्रियते । (७) विजितशक्राश्वाः ॥१६०॥
रथाः सरथ्या मम कामगामिनो, 'मुनीशितः ! सन्ति मरुद्रथा इव । अमी कृतारातिचमूविपत्तयः, कृतान्तदासा इव सन्ति पत्तयः ॥१६१॥
(१) रथवाहिभिरश्वैर्वृषभैर्वा युक्ता । (२) अतिशयेनाऽभिलाषेण च गमनशीलाः । (३) देवस्यन्दना इव । (४) निमित्ता वैरिसेनाया आपद् यैः । (५) चण्ड-महाचण्डाद्याः प्रेष्या इव ॥१६१॥
जनार्दनस्येव ममेयमिन्दिरा, 'सुरेश्वरस्येव च राज्यमुर्जितम् । इदं तथाऽन्यादभीप्सितं हृदो, मुनीन्द्र ! तन्मॉमनुगृह्य गृह्यताम् ॥१६२॥
(१) कृष्णस्येव । (२) गृहवद्गृहस्थायिनी लक्ष्मीः । (३) इन्द्रस्य । (४) बलवच्चतुरङ्गचमूकलितम् । (५) अपरतन(रं तद् ) । (६) अभिलषितम् । (७) हृदयस्य । (८) अनुग्रहं कृत्वा ॥१६२॥
स्वचेतसो गोचरयत्नपि क्षमा-क्षपाकरो निःस्पृहतां मुनीशितुः । इवाऽन्यपुष्टः सहकारकोरकैः, प्रवर्तितो भक्तिभरैरदोऽवदत् ॥१६३॥
(१) स्वहदि । (२) विदन्नपि । (३) साहिः । (४) निरीहभावम् । (५) कोकिलः । (६) आम्रकलिकाभिः । (७) प्रेरितः । (८) गजाश्वादि । (९) गृह्यतामेतत् ॥१६३॥
'निशम्य सूरिनृपतेरिमां गिरं, न किञ्चिभिर्मम कृत्यमित्यवक् । मदोद्धता दुपवद्गजा अमी, वशास्पृशः "प्रौढकरप्रवृत्तयः ॥१६४॥
(१) श्रुत्वा । (२) वाचम् । (३) किमपि-लेशमात्रमपि । (४) गजाश्वादिभिः । (५) कार्यम् । (६) बभाषे । (७) मदेन मद्येन क्षीबतया वा उत्कटा - दुर्दान्ताः । (८) दुष्टभूपा इव। (९) वशाः अर्थात्परस्त्रियः हस्तिन्यश्च स्पृशन्त्याश्लिष्यन्तीति । (१०) अतिमहान्तो ये करा राजदेयांशा दण्डा वा तेषां प्रवर्त्तनं येभ्यः । तथा महती शुण्डा तथा प्रवृत्तिर्मदप्रवाहो यस्य । "मदो दानं प्रवृत्तिश्चे"ति हेमचन्द्रः ॥१६४॥
1. मुमुक्षुमार्तण्ड मरुद्रथा० हीमु० ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
