________________
१९४
श्री हीरसुन्दर' महाकाव्यम् 'न 'राजहंसान्छचन प्रवासयन्, 'वियोगिनोऽपि 'प्रणयंश्च निर्वृतिम् । न दुर्दिनं क्वापि सृजस्तैमोद्विषं, न च द्विषन्निर्दलयन्जेलोदयम् ॥१२८॥ 'मनोभवं वाभिभवगुरोर्महो, न निढुवानः 'स्थिरतां पुनर्वहन् । अभू–पूर्वः प्रभुरम्बुदः पुरे, "जिनक्रमोपासनकृद्दिवानिशम् ॥१२९॥ युग्मम् ॥
(१) राजसु-नृपेषु हंसान्-मुख्यान् । (२) न पीडयन् । आनन्दयन्नित्यर्थः । यदिवा नृपश्रेष्ठान्प्रकर्षेण वासयन् । दयादिधर्मसुगन्धिवस्तुना न सुगन्धीकुर्वन्नपितु वासयन् । मेघस्तु वर्षाकाले हंसान् मानसं प्रति प्रस्थापयति । (३) विशिष्टयोगभाजः । यदि वा सर्वसंसारसङ्गाद्वियोगभाजाम् । (४) निवृति मोक्षम् । (५) प्रणयन्-कुर्वन् । विरहिणामपि धर्मोपदेशप्रदानेन सुखयन् । मेघस्तु वियोगिनः पीडयति । (६) पुण्यप्रदानेन सुदिवसं-सुप्रभातम् । (७) कुर्वन् । मेघोऽन्धकारं च । (८) पापवैरिणं साधं प्रीणन् रविं च । (९) भावप्रधाननिर्देशाद्र डल[यो] रैक्याच्च जाड्योदयमज्ञानप्रादुर्भावं व्यापादयन्, जलोदयं च ॥१२८॥
(१) कन्दर्पम् । (२) पराभवन् । मेघस्तु हर्षयति । (३) धर्माचार्यस्य बृहस्पतेश्च । (४) प्रकटीकुर्वाणः । (५) महः प्रतापस्तेजश्च । (६) चापल्याभावम् । (७) दधानम् । मेघस्तु अस्थिरः । (८) अतः कारणादसाधारणमेघः । (९) सूरिः। (१०) जिनानां तीर्थकृतां चरणसेवाकरः । मेघस्तु नभःस्थायुकः ॥१२९॥
क्रमाचतुर्मासकवासरान्पंयो-धरे दधाने 'बहलीभविष्णुताम् । 'निनाय तस्मिन्परिवर्त्ततां धुनी-धवेऽब्धिशायीवर्गणेन्दिरावरः ॥१३०॥
(१) वर्षाकालदिनानि । (२) मेघे । (३) अखण्डधारावर्षणशीलताम् ।( ४ ) प्रापयामास । (५) आगरानगरे । (६) क्षयम् । (७) समुद्रे । (८) कृष्ण इव । (९) गच्छपतिः ॥१३०॥
ततोऽल्पकर्मा तपसेव संसृति, प्रतीर्य पोतेन पतङ्गनन्दनाम् ।
अरिष्टनेमेर्जनुषा पवित्रितं, प्रतस्थिवान्सौर्यपुरं प्रति प्रभुः ॥१३१॥
(१) स्तोककर्मा क्षीणकर्मा । (२) संसारम् । (३) संस्तीर्य । (४) वहनेन । (५) यमुनाम् । (६) श्रीनेमिनाथस्य । (७) जन्मना । (८) चचाल । (९) सोरीपुरम् । (१०) सूरिः ॥१३१॥
यमीसमीपे रपडीपुरे क्रमात्, स सङ्घलोकेन 'समं समीयिवान् । 'मनोरथाकृष्टमिवाऽऽगतं पुरो, व्यलोकयंत्सौर्यपुरं पुरं ततः ॥१३२॥
(१) यमुनानदीपार्श्वप्रदेशे । (२) रपडी इति नाम्नि पुरे । (३) सार्द्धम् । (४) समागतः । (५) अभिलाषेन(ण) कृत्वा बलात्स्वसमीपमानीतम् । (६) अग्रे । (७) ददर्श । (८) सोरीपुरम् ॥१३२॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org