________________
१६४
श्री हीरसुन्दर' महाकाव्यम् विश्वे 'वेश्मनि 'तारमौक्तिकनभश्चन्द्रोदयभ्राजिनि
ज्योतिस्तैलभृतौषधीप्रियतमस्नेहप्रियोद्भासिनि । 'आश्लिष्योपशमश्रियं निजभुजागण्डोपधानाङ्किते
पर्यङ्के जगतीतले सुर्खममी "भूमीशवच्छे रेते ॥२०७॥ (१) जगत्येव गृहे । (२) तारका एव मुक्ताफलानि यत्र तादृश आकाश एव उल्लोचस्तेन शोभनशीले । (३) कान्तिरूपतैलैः पूरिते चन्द्र एव प्रदीपस्तेन उत्प्राबल्येन भासनशीलेप्रकाशवति । (४) आलिङ्ग्य । (५) उपशमलक्ष्मीम् । (६) आत्मनो बाहुरेव गल्लमसूरकं, तेन कलिते । (७) भूमेरुत्सङ्गरूपे पल्यङ्के । (८) निर्भयं मनःस्वास्थ्ययुतं यथा स्यात्तथा । (९) सूरयः । (१०) राजान इव । (११) स्वपन्ति-निद्रावशं याति(न्ति)-निद्रान्ति । 'बाह्वाबाह्वजिघांसुधातुकतपस्तेजोभिरभिर्भुवो
'जम्भारे ! गगनाध्वगो गणधरैंधिक्कारतां लम्भितः । "शत्रून्प्रत्यंपकर्त्तमम्बुधिशयं संशीलतीवाऽनिशं
यायादेष कुतः सरस्वति न चेदेणाङ्कयोषामुखे ॥२०८॥ (१) बाह्याः कुदृक्प्रमुखा अबाह्या अन्तरङ्गा रागद्वेषादयो ये वैरिणस्तेषां हननशीलानि यानि षष्ठोष्टमादीनां तपसां तेजांसि-प्रतापास्तैः । “एतस्योत्तरमद्य नः समजनि त्वत्तेजसो लङ्घने" इति नैषधे । 'तव प्रतापानामतिक्रमणे' इति तद्वृत्तिः । (२) जगत्प्रसिद्धैः । (३) भूमीन्द्र ! । (४) सूर्यः । (५) पराजयताम् । (६) प्रापितः । (७) सूरिप्रतापरूपान् निजविजयित्वाद् रिपून् । (८) पराभवितुम् । (९) नारायणम् । (१०) सेवते । (११) नित्यम् । (१२) गच्छेत् । (१३) भानुः । (१४) कस्मात्कारणात् । (१५) समुद्रे । (१६) सन्ध्यासमये । “प्रदोषो यामिनीमुख" मिति हैम्याम् ॥२०८॥
कामचापभ्रवः स्फारशृङ्गारिणीः, 'कुम्भिकुम्भप्रगल्भस्तनीः स्रग्विणीः । किं त्रिदश्यः प्रणश्यत्पृषच्चक्षुषः, सुभ्रुवोऽमी तृणं मन्यते क्ष्मापते ! ॥२०९॥
(१) कन्दर्पकोदण्डवद्धृवो यासाम् । (२) प्रगल्भो जनमनोहारी शृङ्गारोऽस्त्यासाम् । (३) करिशिरःपिण्डवत्पीनौ कुचौ यासाम् । (४) मुक्तादिमालाभृतः । (५) देव्य इव । (६) साक्षाद्भयपलायमानमृगवन्नेत्रे यासाम् । “पृषत्किशोरी कुरुतामसङ्गत(ता)" मिति नैषधे । व्यञ्जनान्तपृषत्शब्दो मृगवाची । (७) प्रमदाः । (८) सूरयः । (९) तृणप्रायाम् । (१०) गणयन्ति । (११) राजन् ! ॥२०९॥
'विरागे 'नाऽनुरागे च, 'तोषे दोषे न भूविभो ! ।
मुक्तौ न सुभ्रवां भुक्तौ, चेतचिन्वन्त्य मी 'क्वचित् ॥२१०॥ 1. न हीमु० ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org