Sarvarthasiddhi

SR No.: 001443
Original Sutra Author: Devnandi Maharaj
Author: Fulchandra Jain Shastri
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 1997
Total Pages: 568
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Philosophy, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 14 MB

Page 485

-9147 § 719]
नवमोऽध्यायः
कुशीलो मूलगुणानविराधयन्नुत्तरगुणेषु कांचिद्विराधनां प्रतिसेवते । कषायकुशीलनिर्ग्रन्थस्नातकाना प्रतिसेवना नास्ति ।
$915. तीर्थमिति सर्वे सर्वेषां तीर्थकराणां तीर्थेषु भवन्ति ।
8916. लिङ्ग द्विविधं द्रव्यलिगं भावलिगं चेति । भावलिगं प्रतीत्य सर्वे पंच निर्ग्रन्था लिगिनो भवन्ति । द्रव्यलिगं प्रतीत्य भाज्याः ।
[365
8917. लेश्या:- पुलाकस्योत्तरास्तिस्रः बकुशप्रतिसेवनाकुशीलयोः षडपि । कषायकुशीलस्य चतस्र उत्तराः । सूक्ष्मसांपरायस्य निर्ग्रन्थस्नातकयोश्च शुक्लैव केवला । अयोगा अलेश्याः । 8918. उपपाद:- पुलाकस्योत्कृष्ट उपपाद उत्कृष्टस्थितिदेवेषु सहस्रारे । बकुशप्रतिसेवनाशीलयोर्द्वाविंशतिसागरोपमस्थितिषु आरणाच्युतकल्पयोः । कषायकुशीलनिग्रं न्ययोस्त्रयस्त्रिशसागरोपमस्थितिषु सर्वार्थसिद्धौ । सर्वेषामपि जघन्यः सौधर्मकल्पे द्विसागरोपमस्थितिषु । स्नातकस्य निर्वाणमिति ।
8919. स्थानम् -- असंख्येयानि संयमस्थानानि कषायनिमित्तानि भवन्ति । तत्र सर्वजघन्यानि लब्धिस्थानानि पुलाककषायकुशीलयोः । तौ युगपदसंख्येयानि स्थानानि गच्छतः । ततः लाको व्युच्छिद्यते । कषायकुशीलस्ततोऽसंख्येयानि स्थानानि गच्छत्ये काकी । ततः कषायकुशीलप्रतिसेवनाकुशीलवकुशा युगपदसंख्येयानि स्थानानि गच्छन्ति । ततो बकुशो व्युच्छिद्यते । ततोऽ
की प्रतिसेवना करनेवाला होता है । कषायकुशील, निर्ग्रन्थ और स्नातकोंके प्रतिसेवना नहीं होती ।
8915. तीर्थ-ये सब निर्ग्रन्थ सब तीर्थंकरोंके तीर्थोंमें होते हैं ।
8916. लिंग - लिंग दो प्रकारका है, द्रव्यलिंग और भावलिंग । भावलिंगकी अपेक्षा पांचों ही साधु निर्ग्रन्थ लिंगवाले होते हैं । द्रव्यलिंग अर्थात् शरीरकी ऊँचाई, रंग व पीछी आदिकी अपेक्षा उनमें भेद है ।
$ 917 लेश्या – पुलाक के आगेकी तीन लेश्याएँ होती हैं । बकुश और प्रतिसेवना-कुशील के छहों लेश्याएँ होती हैं । कषायकुशीलके अन्तकी चार लेश्याएँ होती हैं। सूक्ष्मसाम्पराय कषायकुशील तथा निर्ग्रन्थ और स्नातकके केवल शुक्ल लेश्या होती है और अयोगी लेश्या रहित होते हैं ।
8918. उपपाद - पुलाकका उत्कृष्ट उपपाद सहस्रार कल्पके उत्कृष्ट स्थितिवाले देवोंमें होता है । बकुश और प्रतिसेवना कुशीलका उत्कृष्ट उपपाद आरण और अच्युत कल्पमें बाईस सागरोपमकी स्थितिवाले देवोंमें होता है । कषायकुशील और निर्ग्रन्थका उत्कृष्ट उपपाद सर्वार्थसिद्धिमें तैंतीस सागरोपमकी स्थितिवाले देवोंमें होता है । इन सभीका जघन्य उपपाद सौधर्म कल्पमें दो सागरोपम की स्थितिवाले देवोंमें होता है। तथा स्नातक मोक्ष जाते हैं ।
8919. स्थान -- कषायनिमित्तक असंख्यात संयमस्थान होते हैं । पुलाक और कषायकुशीलके सबसे जघन्य लब्धिस्थान होते हैं । वे दोनों असंख्यात स्थानोंतक एक साथ जाते हैं । इसके बाद पुलाककी व्युच्छित्ति हो जाती है। आगे कषायकुशील असंख्यात स्थानोंतक अकेला जाता है । इससे आगे कषायकुशील, प्रतिसेवना कुशील और बकुश असंख्यात स्थानोंतक एक साथ जाते हैं । यहाँ बकुशकी व्युच्छित्ति हो जाती है । इससे भी असंख्यात स्थान आगे जाकर 1. षडपि । कृष्णलेश्यादित्रितयं तयोः कथमिति चेदुच्यते—तयोरुपक रणासक्तिसंभवादार्तध्यानं कदाचित्संभवति, आर्तध्यानेन च कृष्णादिलेश्यात्रितयं संभवतीति । कषाय - मु.

Translation AI Generated

## Chapter Nine

Kushila, while not contradicting the fundamental virtues, contradicts some of the secondary virtues. There is no contradiction for those who have shed the bonds of passions, Kushila, Nirgrantha, and Snataka.

8915. All Nirgranthas are Tirthas in the Tirthas of all Tirthankaras.

8916. Linga is of two types: Dravyalinga and Bhavalinga. All five Nirgranthas are Lingins with respect to Bhavalinga. They are differentiated with respect to Dravyalinga, which refers to their physical characteristics like height, color, and hair.

8917. Leshya: Pulaka has three Leshyas ahead of it. Bakush and Pratiseshana-Kushila have six Leshyas each. Kashayakushila has four Leshyas at the end. Sukshmasampray, Kashayakushila, Nirgrantha, and Snataka have only the white Leshya. A yogi has no Leshya.

8918. Upapad: Pulaka's highest Upapad is in the Sahasrar Kalpa, among the Devas who reside in the highest state. Bakush and Pratiseshana-Kushila's highest Upapad is in the Aran and Achyut Kalpas, among the Devas who reside in the state of twenty-two Sagaropama. Kashayakushila and Nirgrantha's highest Upapad is in the Sarvarthasiddhi, among the Devas who reside in the state of thirty-three Sagaropama. The lowest Upapad for all of them is in the Saudharma Kalpa, among the Devas who reside in the state of two Sagaropama. And the Snataka attains liberation.

8919. Sthan: There are countless Sanyamasthans caused by passions. The lowest Labdhisthans are for Pulaka and Kashayakushila. They both go through countless Sthans together. After that, Pulaka's Vyuchchitti happens. Then, Kashayakushila goes through countless Sthans alone. After that, Kashayakushila, Pratiseshana-Kushila, and Bakush go through countless Sthans together. Here, Bakush's Vyuchchitti happens. After that, they go through countless Sthans together.

1. षडपि । कृष्णलेश्यादित्रितयं तयोः कथमिति चेदुच्यते—तयोरुपक रणासक्तिसंभवादार्तध्यानं कदाचित्संभवति, आर्तध्यानेन च कृष्णादिलेश्यात्रितयं संभवतीति । कषाय - मु.

1. षडपि । How do they have three Leshyas, including the black Leshya? It is said that because of their involvement in the battle of the senses, they may sometimes experience Artadhyana. And through Artadhyana, the three Leshyas, including the black Leshya, are possible. Kashay - Mu.