Sarvarthasiddhi

SR No.: 001443
Original Sutra Author: Devnandi Maharaj
Author: Fulchandra Jain Shastri
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 1997
Total Pages: 568
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Philosophy, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 14 MB

Page 185

65]
- 1188156]
प्रथमोऽध्यायः रामशरुप पशमकसंयता विशेषाधिकाः । सूक्ष्मसांपरायक्षपकाः संख्येयगुणाः। शेषाणां सामान्यवत् ।
154. झामानुवादेन मत्यशानिश्रुताशानिषु सर्वतः स्तोकाः सासादनसम्यग्दृष्टयः । मिथ्यादृष्टयोऽनन्तगुणाः । विभङ्गज्ञानिषु सर्वतः स्तोकाः सासादनसम्यग्दृष्टयः । मिथ्यादृष्टयोsसंख्येयगुणाः । मतिश्रुतावधिनानिषु सर्वतः स्तोकाश्चत्वार उपशमकाश्चत्वारः क्षपकाः संख्येयगुणाः । अप्रमत्तसंयताः संख्येयगुणाः । प्रमत्तसंयताः संख्येयगुणाः । संयतासंयताः असंख्येयगुणाः। असंयतसम्यावृष्टयःअसंख्येयगुणाः । मनःपर्ययज्ञानिषु सर्वतः स्तोकाश्चत्वार उपशमकाः । चत्वारः क्षपकाः संख्येयगुणाः । अप्रमत्तसंयताः संख्येयगुणाः । प्रमत्तसंयताः संख्येयगुणाः। केवलज्ञानिषु अयोगकेवलिभ्यः सयोगकेवलिनः संख्येयगुणाः ।
8155. संयमानुवादेन सामायिकच्छेदोपस्थापनाशुद्धिसंयतेषु द्वयोरुपशमकयोस्तुल्या संख्या । ततः संख्येयगुणो क्षपको । अप्रमताः संख्येयगुणाः । प्रमत्ताः संख्येयगुणाः । परिहारशुद्धिसंपतेषु अप्रमत्तेभ्यः प्रमत्ताः संख्येयगुणाः । सूक्ष्मसांपरायशुद्धिसंयतेषु उपशमकेभ्यः क्षपकाः संख्येयगुणाः । यथाल्यातविहारशुद्धिसंयतेषु उपशान्तकवायेभ्यः क्षीणकषायाः संख्येयगुणाः । अयोगकेवलिनस्तावन्त एव । सयोगकेवलिनः संख्येयगुणाः । संयतासंयतानां नास्त्यल्पबहुत्वम् । असंयतेषु सर्वतः स्तोकाः सासादनसम्यग्दृष्टयः। सम्यमिथ्यादृष्टयः। संख्येयगुणाः । असंयतसम्यग्दृष्टयोसंख्येयगुणाः । मिथ्यादृष्टयोऽनन्तगुणाः।
156..दर्शनानुवादेन चक्षुर्दर्शनिनां मनोयोगिवत् । अचक्षुर्वर्शनिना काययोगिवत् । अवषिदर्शनिनामवधिज्ञानिवत् । केवलदर्शनिनां केवलज्ञानिवत् । सूक्ष्मसाम्यपराय क्षपक संख्यातगुणे हैं । शेष गुणस्थानवालोंका अल्पबहुत्व ओघके समान है।
8154. ज्ञान मार्गणाके अनुवादसे मत्यज्ञानी और श्रुताज्ञानियोंमें सासादनसम्यग्दृष्टि सबसे थोड़े हैं। मिथ्यादृष्टि अनन्तगुणे हैं । विभंगज्ञानियों में सासादनसम्यग्दृष्टि सबसे थोड़े हैं। मिथ्यादृष्टि असंख्यातगुणे हैं । मतिज्ञानी, श्रुतज्ञानी और अवधिज्ञानियोंपें चारों उपशमक सबसे थोड़े हैं। इनसे चारों क्षपक संख्यातगुणे हैं । इनसे अप्रमत्तसंयत संख्यातगुणे हैं। इनसे प्रमत्तसंयत संख्यातगुणे हैं । इनसे संयतासंयत असंख्यातगुणे हैं। इनसे असंयतसम्यग्दृष्टि असंख्यातगुणे हैं। मनःपर्ययज्ञानियोंमें चारों उपशमक सबसे थोड़े हैं । इनसे चारों क्षपक संख्यातगुणे है। इनसे अप्रमत्तसंयत संख्यातगणे हैं। इनसे प्रमत्तसंयत संख्यातगुणे हैं। केवलज्ञानियोंमें अयोगकेवलियोंसे सयोगकेवली संख्य
8155. संयम मार्गणा के अनुवादसे सामायिक और छेदोपस्थापना शुद्धिसंयतोंमें दोनों उपशमक समान संख्यावाले हैं। इनसे दोनों क्षपक संख्यातगुणे हैं । इनसे अप्रमत्तसंयत संख्यातगुणे हैं । इनसे प्रमत्तसंयत संख्यातगुणे हैं। परिहारविशुद्धि संयतोंमें अप्रमत्तसंयतोंसे प्रमत्तसंयत संख्यातगुणे हैं । सूक्ष्मसाम्परायिक शुद्धिसंयतोंमें उपशमकोंसे क्षपक संख्यातगुणे हैं। यथाख्यात विहार शुद्धिसंयतोंमें उपशान्त कषायवालोंसे क्षीणकषाय जीव संख्यातगुणे हैं। अयोगकेवली उतने ही हैं । सयोगकेवली संख्यातगुणे हैं । संयतासंयतोंका अल्पबहुत्व नहीं है। असमतोंमें सासादनसम्यग्दृष्टि सबसे थोड़े हैं । इनसे सम्यग्मिथ्यादृष्टि संख्यातगुणे हैं । इनसे असंपतसम्यग्दृष्टि असंख्यातगुणे हैं । इनसे मिथ्यादृष्टि अनन्तगुणे हैं।
8156. दर्शनमार्गणाके अनुवादसे चक्षुदर्शनवालोंका अल्पबहुत्व मनोयोगियोंके समान है। अचक्षुदर्शनवालोंका अल्पबहुत्व काययोगियोंके समान है। अवधिदर्शनवालोंका अल्पबहुत्व अवधिशानियोंके समान है और केवलदर्शनवालोंका अल्पबहुत्व केवलज्ञानियोंके समान है। 1. दृष्टयोऽसंख्येयगुणाः।मति–मु.। 2.---यताः संख्ये---मु.। 3.—ष्टयः संख्ये-मु. । 4.-दृष्टयोऽसंख्ये-मु.।

Translation AI Generated

The English translation preserving the Jain terms is as follows:

The first chapter discusses the special qualities of the Samyata (restrained) and Asanyata (unrestrained) beings. The subtle Samparaya (future life) Kshapakas (destroyers of karmas) have enumerable qualities. The rest are like the general case.

154. By the translation of Jnana (knowledge), in the Matijnani (possessors of sensory knowledge) and Shrutajnanis (possessors of scriptural knowledge), the Sasadana Samyagdrishti (partially right faith) are the least in number. The Mithyadrishti (wrong faith) are infinite in number. In the Vibhangajnanis (possessors of analytical knowledge), the Sasadana Samyagdrishti are the least in number. The Mithyadrishti are innumerable in number. In the Matijnani, Shrutajnani and Avadhijnani, the four Upashamaka (subsiders of karmas) and the four Kshapakas are enumerable in number. The Apramattasanyata (non-negligent restrained) are enumerable in number. The Pramattasanyata (negligent restrained) are enumerable in number. The Sanyatasanyata (restrained and unrestrained) are innumerable in number. The Asanyatasamyagdrishti (unrestrained with right faith) are innumerable in number. In the Manaḥparyayjnanis (possessors of telepathic knowledge), the four Upashamaka and the four Kshapakas are the least in number. The Apramattasanyata are enumerable in number. The Pramattasanyata are enumerable in number. For the Kevaljnanis (omniscient), the Ayogakevalins (non-yogic omniscient) have the same number as the Sayogakevalins (yogic omniscient).

8155. By the translation of Samyama (restraint), in the Samayika (equanimity) and Chedopasthapana Shuddhi Sanyatas (restrained with purity of renunciation), the number of the two Upashamaka is equal. From them, the Kshapakas are enumerable in number. The Apramatta (non-negligent) are enumerable in number. The Pramatta (negligent) are enumerable in number. In the Pariharavisuddhi Sanyatas (restrained with purity of expiation), the Pramatta are enumerable in number compared to the Apramatta. In the Sukshmasamparaya Shuddhi Sanyatas (restrained with subtle purity of future life), the Kshapakas are enumerable in number compared to the Upashamaka. In the Yathakyataviharavisuddhi Sanyatas (restrained with purity of actual conduct), the Kshīṇakashayas (those with destroyed passions) are enumerable in number compared to the Upashantakashayas (those with subsided passions). The Ayogakevalins are only that much. The Sayogakevalins are enumerable in number. There is no less or more between the Sanyatasanyata. In the Asanyatas, the Sasadana Samyagdrishti are the least in number. From them, the Samyagmithyadrishti are enumerable in number. From them, the Asanyatasamyagdrishti are innumerable in number. The Mithyadrishti are infinite in number.

8156. By the translation of Darshana (perception), the Cakshudarshinis (possessors of visual perception) are like the Manoyogis (those engaged in mental activities). The Acakshudarshinis (possessors of non-visual perception) are like the Kayayogis (those engaged in physical activities). The Avadhidarshinis (possessors of clairvoyant perception) are like the Avadhijnanis (possessors of clairvoyant knowledge). The Kevaldarshinis (possessors of omniscient perception) are like the Kevaljnanis (omniscient beings). The Sukshmasamparaya Kshapakas are enumerable in number. The less or more of the rest of the Gunasthanavalas (beings in different stages of spiritual development) is like the general case.