________________
જૈનધર્મચિંતન,
આમ છતાં એક વસ્તુ સ્વીકારવી જોઈએ કે અંતિમ તાત્પર્ય નિવૃત્તિનું હેઈ, અને જયારે પણ શક્ય હોય ત્યારે એ માગે જવાની બળવતી ઈચ્છા રહેતી હેઈ, જૈનધર્મને એકાંત નિવૃત્તિમાગ કહે હોય તે કહી શકાય.
નિવૃત્તિને જે એટલે જ અર્થ લેવામાં આવે કે જીવનપાલન માટે ઉપાજનની જંજાળમાં ન પડવું, પણ બીજોએ તૈયાર કરેલ વસ્તુમાંથી ભિક્ષા લઈ જીવનપાલન કરવું તે તે અર્થ ઘણું જ સંકુચિત અર્થ છે, અને એ અર્થમાં જૈનધર્મને સમગ્રભાવે નિવૃત્તિપરાયણ કહી પણ શકાય, પણ નિવૃત્તિનો એટલે જ અર્થ નથી એ ભૂલવું જોઈએ નહિ.
આમ સમગ્રભાવે વિચારતાં જૈન આચરણના મૂળમાં જ્ઞાનપૂર્વક ક્રિયા, આત્મૌપમ્પદષ્ટિ અને અપ્રમાદ–એ જ મુખ્ય છે. બાકી બંધુ ગૌણ અને આનુષંગિક છે.
“પ્રબુદ્ધજીવન” ૧૬ જુલાઈ તથા ૧ ઓગસ્ટ, ૧૯૫૯.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
