Page Text
________________
90
सूत्रकृताङ्गं
अतीय प्रियमासीदित्येवं सरयित्रा तप्तं पाय्यन्ते, ते च तप्तं त्रषु पाय्यमाना आर्ततरं 'रसन्ति' रारटन्तीति ॥ २५ ॥ उद्देशका- नरकविशीलाका
र्थोपसंहारार्थमाह-'अप्पेण' इत्यादि, 'इह' अस्मिन्मनुष्यभवे 'आत्मना' परवञ्चनप्रवृत्तेन खत एव परमार्थत आत्मानं वञ्चयिता | भत्यध्य. चार्गीय
'अल्पेन' स्तोकेन परोपघातसुखेनात्मानं वश्चयिता बहुशो भवानां मध्ये अधमा भवाधमान्मत्स्यबन्धलुन्धकादीनां भवा- उद्देशः १ चियुतं स्तान् पूर्वजन्मसु शतसहस्रशः समनुभूय तेषु भवेषु विषयोन्मुखतया सुकृतपराअखखेन चावाप्य महाघोरातिदारुणं नरका
वासं 'तत्र' तसिन्मनुष्याः 'क्रूरकर्माणः' परस्परतो दुःखमुदीरयन्तः प्रभूतं कालं यावत्तिष्ठन्ति, अत्र कारणमाह॥१३४॥
'यथा' पूर्वजन्मसु यादग्भूतेनाध्यवसायेन जघन्यजघन्यतरादिना कृतानि कर्माणि 'तथा' तेनैव प्रकारेण 'से' तस्य नारकजन्तोः 'भारा' वेदनाः प्रादुर्भवन्ति स्वतः परत उभयतो वेति, तथाहि-मांसादाः स्वमांसान्येवाग्निना प्रताप्य भक्ष्यन्ते, तथा मांसर|सपायिनो निजपूयरुधिराणि तप्तत्रपूणि च पाय्यन्ते, तथा मत्स्यघातकलुब्धकादयस्तथैव छिद्यन्ते भिद्यन्ते यावन्मार्यन्त इति, तथाऽनृतभाषिणां तत्मारयिखा जिवाचेच्छिद्यन्ते, (ग्रन्थानम् ४०००) तथा पूर्वजन्मनि परकीयद्रव्यापहारिणामङ्गोपाङ्गान्यपहिय-18 न्ते तथा पारदारिकाणां वृषणच्छेदः शाल्मल्युपगृहनादि च ते कार्यन्ते एवं महापरिग्रहारम्भवतां क्रोधमानमायालोभिना च जन्मांतरखकृतक्रोधादिदुष्कृतमारणेन ताग्विधमेव दुःखमुत्पाद्यते, इतिकृता सुष्ठच्यते यथा वृत्तं कर्म तादृगभूत एव तेषां तत्कमविपाकापादितो भार इति ॥ २६ ॥ किश्चान्यत्-अनार्या अनार्यकर्मकारिखाद्धिंसानृतस्तेयादिभिराश्रवद्वारैः 'कलुषं' पापं 'समय' अशुभकर्मोपचयं कृखा 'ते' क्रूरकर्माणो 'दुरभिगन्धे नरके आवसन्तीति संटङ्कः, किम्भूताः ?-'इष्ट शब्दादिभि
॥१३॥ विषयैः 'कमनीयैः कान्त विविध प्रकर्षेण हीना विप्रमुक्ता नरके वसन्ति, यदिवा-यदर्थं कलुषं समर्जयन्ति तैर्मातापुत्रकल॥ त्रादिभिः कान्तैश्च विषयैर्विप्रमुक्ता एकाकिनस्ते 'दुरभिगन्धे कुथितकलेवरातिशायिनि नरके 'कृत्ले' संपूर्णेऽत्यन्ताशुभस्पर्श ।।
एकान्तोद्वेजनीयेऽशुभकर्मोपगताः 'कुणिमे ति मांसपेशीरुधिरपूयात्रफिप्फिसकश्मलाकुले सर्वामेध्याधमे बीभत्सदर्शने हाहारवाक्रन्देन कष्टं मा तावदित्यादिशब्दवधिरितदिगन्तराले परमाधमे नरकावासे आ–समन्तादुत्कृष्टतस्त्रयविंशत्सागरोपमाणि यावयस्यां वा नरकपृथिव्यां यावदायुस्तावद् 'वसन्ति' तिष्ठन्ति, इतिः परिसमात्यर्थे, ब्रवीमीति पूर्ववत् ॥ २७ ॥ इति नरककिभक्तेः प्रथमोद्देशकः समाप्तः॥
अथ पञ्चमाध्ययनस्य द्वितीयोद्देशकः प्रारभ्यते ॥
Rakesesekseeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
Eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
उक्तः प्रथमोद्देशकः, साम्प्रतं द्वितीयः समारभ्यते-अस्य चायमभिसम्बन्धः, इहानन्तरोद्देशके यैः कर्ममिर्जन्तवो नरकेप्रत्यधन्ते यादृगवस्थाश्च भवन्त्येतत्प्रतिपादितम् , इहापि विशिष्टतरं तदेव प्रतिपाद्यते, इत्यनेन संबन्धेनायावसायोदेशकस सूत्रानु18|| गमे अस्खलितादिगुणोपेतं मूत्रमुच्चारणीयं, तच्चेदम्
अहावरं सासयदुक्खधम्म, तं भे पवक्खामि जहातहेणं ।
बाला जहा दुक्कडकम्मकारी, वेदंति कम्माई पुरेकडाई ॥१॥ सूत्रकृताङ्ग
हत्थेहि पाएहि य बंधिऊणं, उदरं विकत्तंति खुरासिएहिं । शीलाका
गिण्हित्तु बालस्स विहत्तु देहं, वद्धं थिरं पिट्टतो उद्धरंति ॥ २॥ चायीयवृचियुत
'अथ' इत्यानन्तर्ये 'अपरम्' इत्युक्तादन्यद्वक्ष्यामीत्युत्तरेण सम्बन्धः, शश्वद्भवतीति शाश्वतं-यावदायुस्तच्च तदुःखं च शाश्व
तदुःखं तद्धर्म:-खभावो यसिन् यस्य वा नरकस्य स तथा तम् , एवम्भूतं नित्यदुःखखभावमक्षिनिमेषमपि कालमविद्यमान॥१३५॥ सुखलेशं 'याथातथ्येन' यथा व्यवस्थितं तथैव कथयामि, नात्रोपचारोऽर्थवादो वा विद्यत इत्यर्थः, 'बालाः' परमार्थमजानाना
विषयसुखलिप्सवः साम्प्रतक्षिणः कर्मविपाकमनपेक्षमाणा 'यथा' येन प्रकारेण दुष्टं कृतं दुष्कृतं तदेव कर्म-अनुष्ठानं तेन वा दुष्कृतेन कर्म-ज्ञानावरणादिकं तदुष्कृतकर्म तत्कर्तुं शीलं येषां ते दुष्कृतकर्मकारिणः त एवम्भूताः 'पुराकृतानि' जन्मान्तरार्जितानि कर्माणि यथा वेदयन्ति तथा कथयिष्यामीति ॥१॥ यथाप्रतिज्ञातमाह-परमाधार्मिकास्तथाविधकर्मोदयात् क्रीडाय-11 मानाः ताबारकान् हस्तेषु पादेषु बद्धोदरं 'क्षुरपासिभिः' नानाविधैरायुधविशेषः 'विकतयन्ति' विदारयन्ति, तथा परस्य बालस्वाकिञ्चित्करत्वादालस्य लकुटादिभिर्विविधं 'हतं' पीडितं देहं गृहीखा 'वर्ध' चर्मशकलं 'स्थिरं' बलवत् 'पृष्ठतः पृष्ठि| देशे 'उद्धरन्ति' विकर्तयन्त्येवमग्रतः पार्श्वतश्चेति ॥ २॥ अपि च
बाहू पकत्तंति य मूलतो से, थूलं वियासं मुहे आडहति । १पकप्पंति समू.प्र.।
५ नरकविभक्त्यध्य उद्देशः २
॥१३५॥
In
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001423 |
| Book Title | Acharangasutram Sutrakrutangsutram Cha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sagaranandsuri, Anandsagarsuri, Jambuvijay |
| Publisher | Motilal Banarasidas |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 764 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Conduct, agam_acharang, & agam_sutrakritang |
| File Size | 26 MB |