Acharangasutram Sutrakrutangsutram Cha

SR No.: 001423
Original Sutra Author: N/A
Author: Sagaranandsuri, Anandsagarsuri, Jambuvijay
Publisher: Motilal Banarasidas
Publication Year: 1978
Total Pages: 764
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Conduct, agam_acharang, & agam_sutrakritang
File Size: 26 MB

Page 451

88
सूत्रकृताचं ते परमाधार्मिकास्ताबारकान्खकीये रुधिरे तप्तकवल्या प्रक्षिप्ते पुनः पचन्ति, वर्च:प्रधानानि समुच्छ्रितान्यत्राण्यङ्गानि वा येषां नरकविशीलासा
शते तथा तान् भिवं-चूर्णितम् उत्तमा-शिरो येषां ते तथा तानिति, कथं पचन्तीत्याह-'परिवर्तयन्तः' उत्तानानवाखान् वा भक्त्यध्य. चाीयव- कुर्वन्तः णमिति वाक्यालङ्कारे तान्-'स्फुरत' इतश्चेतश्च विहलमात्मानं निक्षिपतः सजीवमत्स्यानिवायसकवल्यामिति ॥१५॥
उद्देशः १ चियुत
तथा-ते च नारका एवं बहुशः पच्यमाना अपि 'नो' नैव तत्र' नरके पाके वा नरकानुभावे वा सति 'मषीभवन्ति' नैव भ॥१३॥
ससाद्भवन्ति, तथा तत्तीवाभिवेदनया नापरमग्निप्रक्षिप्तमत्स्यादिकमप्यस्ति यन्मीयते-उपमीयते, अनन्यसदृशीं तीव्र वेदनां वा
चामगोचरामनुभवन्तीत्यर्थः, यदिवा-तीवाभिवेदनयाऽप्यननुभूतखकृतकर्मखान म्रियन्त इति, प्रभूतमपि कालं यावत्तत्तादृशं 18 शीतोष्णवेदनाजनितं तथा दहनच्छेदनभेदनतक्षणत्रिशूलारोपणकुम्भीपाकशाल्मल्यारोहणादिकं परमाधार्मिकजनितं परस्परो
दीरणनिष्पादितं च 'अनुभाग' कर्मणां विपाकम् 'अनुवेदयन्तः समनुवेदयन्तः समनुभवन्तस्तिष्ठन्ति, तथा स्वकृतेन 'दुष्कृतेन' हिंसादिनाष्टादशपापस्थानरूपेण सततोदीर्णदुःखेन दुःखिनो 'दुःखयन्ति' पीडयन्ते, नाक्षिनिमेषमपि कालं दुःखेन मुच्यन्त इति ॥ १६ ॥ किश्चान्यत्तहिं च ते लोलणसंपगाढे, गाढं सुतत्तं अगणिं वयंति ।
॥१३१॥ न तत्थ सायं लहती भिदग्गे, अरहियाभितावा तहवी तर्विति ॥१७॥ १ अरब्भिया०प्र०।
से सुच्चई नगरवहे व सद्दे, दुहोवणीयाणि पयाणि तत्थ।
उदिण्णकम्माण उदिण्णकम्मा, पुणो पुणो ते सरहं दुहेति ॥ १८ ॥ 'तस्मिंश्च' महायातनास्थाने नरके तमेव विशिनष्टि-नारकाणां लोलनेन सम्यक् प्रगाढो व्याप्तो भृतः स तथा तसिन्नरके अतिशीतार्ताः सन्तो 'गाढम्' अत्यर्थ मुष्टु तप्तम् अग्निं व्रजन्ति, 'तत्रापि अग्निस्थानेऽभिदुर्गे दह्यमानाः 'सातं सुखं मनागपि न लभन्ते, 'अरहितो' निरन्तरोऽभितापो-महादाहो येषां ते अरहिताभितापाः तथापि ताबारकांस्ते नरकपालास्तापयन्त्यत्यर्थ तप्ततैलाग्निना दहन्तीति ॥ १७ ॥ अपिच-सेशब्दोऽथशब्दार्थे, 'अर्थ' अनन्तरं तेषां नारकाणां नरकपालै रौद्रैः कदीमानानां भयानको हाहारवप्रचुर आक्रन्दनशब्दो नगरवध इव 'श्रूयते' समाकर्ण्यते, दुःखेन पीडयोपनीतानि-उच्चारितानि करुणाप्रधा| नानि यानि पदानि हा मातस्तात ! कष्टमनाथोऽहं शरणागतस्तव त्रायस मामित्येवमादीनां पदानां तत्र' नरके शब्दः श्रूयते, उदीर्णम्-उदयप्राप्त कटुविपाकं कर्म येषां ते तथा तेषां तथा 'उदीर्णकर्माणो' नरकपाला मिथ्यावहास्यरत्यादीनामुदये वर्तमानाः 'पुनः पुनः' बहुशस्ते 'सरहं ( दुहें )ति' सरभसं-सोत्साहं नारकान् 'दुःखयन्ति'अत्यन्तमसा नानाविधैरुपायैःखमसातवेदनीयमुत्पादयन्तीति ॥ १८ ॥ तथा
पाणेहि णं पाव विओजयंति, तं भे पवक्खामि जहातहेणं ।
दंडेहिं तत्था सरयंति बाला, सवेहिं दंडेहि पुराकएहिं ॥ १९ ॥ सूत्रकृताङ्गं ते हम्ममाणा गरगे पडंति, पुन्ने दुरूवस्स महाभितावे ।
॥५नरकविशीलाङ्काते तत्थ चिटुंति दुरूवभक्खी, तुझंति कम्मोवगया किमीहिं ॥ २० ॥
भक्त्यध्य. चार्यायवृ
| उद्देशः१ त्तियुतं 'णमिति' वाक्यालङ्कारे, 'प्राणैः शरीरेन्द्रियादिभिस्ते 'पापा'पापकर्मणो नरकपाला 'वियोजयन्ति' शरीरावयवानां
पाटनादिभिः प्रकारैर्विकर्तनादवयवान् विश्लेषयन्ति, किमर्थमेवं ते कुर्वन्तीत्याह-'तद्' दुःखकारणं 'भे' युष्माकं 'प्रवक्ष्यामि ||१३२॥
याथातथ्येन' अवितथं प्रतिपादयामीति, दण्डयन्ति-पीडामुत्पादयन्तीति दण्डा-दुःख विशेषास्तै रकाणामापादितैः 'बाला' निर्विवेका नरकपालाः पूर्वकृतं स्मारयन्ति, तद्यथा-तदा हृष्टस्त खादसि समुत्कृत्योत्कृत्य प्राणिनां मांस तथा पिबसि तद्रसं| | मद्यं च गच्छसि परदारान् , साम्प्रतं तद्विपाकापादितेन कर्मणाभितप्यमानः किमेवं रारटीषीत्येवं सर्वैः पुराकृतैः 'दण्डैः' दुःखविशेषैः सारयन्तस्तादृशभूतमेव दुःख विशेषमुत्पादयन्तो नरकपालाः पीडयन्तीति ॥१९॥ किश्व-'ते' वराका नारका 'हन्यमानाः' ताड्यमाना नरकपालेभ्यो नष्टा अन्यसिन् घोरतरे 'नरके' नरकैकदेशे 'पतन्ति' गच्छन्ति, किम्भूते नरके ?-'पूर्णे | भृते दुष्टं रूपं यस्य तहरूपं-विष्ठासृग्मांसादिकल्मलं तस्य भृते तथा 'महाभितापे' अतिसन्तापोपेते 'ते' नारकाः स्वकर्मावबद्धाः 'तत्र' एवम्भूते नरके 'दुरूपभक्षिणः' अशुच्यादिभक्षकाः प्रभूतं कालं यावत्तिष्ठन्ति, तथा 'कृमिभिः' नरकपालापा-15 ॥१३॥ दितैः परस्परकृतैश्च 'स्वकर्मोपगताः' खकर्मढौकिताः 'तुद्यन्ते' व्यथ्यन्ते इति । तथा चागमः-"छट्ठीसत्तमासु णं पुढवीसु १ षष्ठसप्तम्योः पृथ्व्यो रयिका अतिमहान्ति रक्तकुन्धुरूपाणि बिकुळ अन्योन्यस्य कार्य अनुहन्यमानास्तिष्ठन्ति ।
Reeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeseseseeseateeeeeeeeeeeeeeee
||
18/ दितैः परस्पर सम्भूते नरके नामांसादिकल्मलन घोरतरे नाका पीडयन्तीति रिटीपीत्येवं सका तथा पिबसि