Page Text
________________
57
विना साद, अयं च महान् जना
అవునమాటలు
कर्म कथाः, अपितु तब कामो द्रक्ष्यामो यदस्या
baerae
तियुतं || सम्यग्विभज्य 'समीकृत
उत्तरा महुरुल्लावा, पुत्ता ते तात! खुड्डया। भारिया ते णवा तात!, मा सा अन्नं जणं गमे ॥५॥ एहि ताय! घरं जामो, मा य कम्मे सहा वयं । बितियंपि ताय! पासामो, जामु ताव सयं गिहं ॥ ६ ॥ 'उत्तराः' प्रधानाः उत्तरोत्तरजाता वा मधुरो-मनोज्ञ उल्लापः-आलापो येषां ते तथाविधाः पुत्राः 'ते' तव 'तात' पुत्र!18 'क्षुल्लका' लघवः तथा 'भार्या पत्नी ते 'नवा' प्रत्यग्रयौवना अभिनवोढा वा मा असौ खया परित्यक्ता सती अन्यं जनं : | गच्छेत्-उन्मार्गयायिनी याद, अयं च महान् जनापवाद इति ॥५॥ अपिच-जानीमो वयं यथा खं कर्मभीरुस्तथापि 'एहि'
आगच्छ गृहं 'यामो' गच्छामः । मा वं किमपि साम्प्रतं कर्म कृथाः, अपितु तव कर्मण्युपस्थिते वयं सहायका भविष्यामः|साहाय्यं करिष्यामः । एकवारं तावद्गृहकर्मभिर्भवस्वं तात ! पुनरपि द्वितीयं वारं 'पश्यामो' द्रक्ष्यामो यदस्माभिः सहायैर्भव-11 तो भविष्यतीत्यतो 'यामो' गच्छामः तावत् खकं गृहं कुर्वेतदस्मद्वचनमिति ॥६॥ किश्च
गंतुंताय ! पुणो गच्छे, ण तेणासमणो सिया। अकामगं परिक्कम्मं, को ते वारेउमरिहति ? ॥ ७॥ जं किंचि अणगं तात!, तंपि सवं समीकतं । हिरणं ववहाराइ, तंपि दाहामु ते वयं ॥८॥
'तात' पुत्र ! गला गृहं स्वजनवर्ग दृष्ट्वा पुनरागन्तासि, नच 'तेन' एतावता, गृहगमनमात्रेण खमश्रमणो भविष्यसि, 'अ: सूत्रकृ. १५
१ रत्तमा चु० २ उत्तारितं च० सूत्रकृताङ्गं 8 कामगं'ति अनिच्छन्तं गृहव्यापारेच्छारहितं 'पराक्रमन्तं' स्वाभिप्रेतानुष्ठानं कुर्वाणं कः 'त्वां' भवन्तं 'वारयितुं' निषेध- ३ उपसशीलाक-18यितुम् 'अर्हति' योग्यो भवति, यदिवा-'अकामगंति वार्द्धकावस्थायां मदनेच्छाकामरहितं पराक्रमन्तं संयमानुष्ठानं प्रति ||
गोध्य० चार्यांय-IS
| कस्वामवसरप्राप्ते कर्मणि प्रवृत्तं धारयितुमर्हतीति ॥ ७॥ अन्यच्च-'तात' पुत्र! यत्किमपि भवदीयमृणजातमासीत्तत्सर्वमसामिः उद्देशः २
| सम्यग्विभज्य 'समीकृत' समभागेन व्यवस्थापितं, यदिवोत्कर्ट सत् समीकृतं-सुदेयखेन व्यवस्थापितं, यच 'हिरण्यं द्रव्यजातं ॥८ ॥ व्यवहारादावुपयुज्यते, आदिशब्दात् अन्येन वा प्रकारेण तवोपयोगं यासति तदपि वयं दास्यामः, निर्धनोऽयमिति मा कृथा
भयमिति ।। ८॥ उपसंहारार्थमाह
इच्चेव णं सुसेहंति, कालुणीयसमुट्टिया । विबद्धो नाइसंगेहि, ततोऽगारं पहावइ ॥९॥ जहा रुक्खं वणे जायं, मालुया पडिबंधई । एव णं पडिबंधंति, णातओ असमाहिणा ॥ १०॥ णमिति वाक्यालङ्कारे 'इत्येव' पूर्वोक्तया नीत्या मातापित्रादयः कारुणिकैचोभिः करुणामुत्पादयन्तः खयं वा दैन्यमुपस्थिताः 'तं' प्रबजितं प्रव्रजन्तं वा 'सुसेहति'त्ति सुष्ठ शिक्षयन्ति व्युद्वाहयन्ति, स चापरिणतधर्माऽल्पसचो गुरुकर्मा ज्ञातिसङ्गै विबहो-मातापितृपुत्रकलत्रादिमोहितः ततः 'अगारं' गृहं प्रति धावति-प्रव्रज्यां परित्यज्य गृहपाशमनुबनातीति ॥९॥ किश्चान्यत्-यथा वृक्षं 'वने' अटव्यां 'जातम्' उत्पन्न 'मालुया' वल्ली 'प्रतिबनाति' वेष्टयत्येवं 'ण' इति वाक्यालङ्कारे 'ज्ञातयः स्वजनाः 'तं' यतिं असमाधिना प्रतिबन्नन्ति, ते तत्कुर्वन्ते येनास्यासमाधिरुत्पद्यत इति, तथा चोक्तम्-"अमित्तो मित्तवेसेणं, कंठे घेत्तूण रोयइ । मा मित्ता! सोग्गई जाहि, दोवि गच्छामु दुग्गई ॥१॥" ॥१०॥ अपिचविबद्धो नातिसंगेहिं, हत्थीवावी नवग्गहे । पिटुतो परिसप्पंति, सुयगोव अदूरए ॥ ११ ॥ एते संगा मणूसाणं, पाताला व अतारिमा।कीवा जत्थ य किस्संति, नाइसंगेहिं मुच्छिया ॥१२॥
विविधं बद्धः-परवशीकृतः विबद्धो ज्ञातिसङ्गैः-मातापित्रादिसम्बन्धैः, ते च तस्य तमिअवसरे सर्वमनुकूलमनुतिष्ठन्तो धृतिछ मुत्पादयन्ति, हस्तीवापि 'नवग्रहे' अभिनवग्रहणे, (यथा स) धृत्युत्पादनार्थमिक्षुशकलादिभिरुपचर्यते, एवमसावपि सर्वानुकूलै
रुपायैरुपचर्यते, दृष्टान्तान्तरमाह-यथाऽभिनवप्रसूता गौर्निजस्तनन्धयस्य 'अदूरगा' समीपवर्तिनी सती पृष्ठतः परिसर्पति, एवं | प्रतेऽपि निजा उत्प्रव्रजितं पुनर्जातमिव मन्यमानाः पृष्ठतोऽनुसर्पन्ति-तन्मार्गानुयायिनो भवन्तीत्यर्थः ॥११॥ सङ्गदोषदर्शनायाह
'एते' पूर्वोक्ताः सज्यन्त इति सङ्गाः-मातृपित्रादिसम्बन्धाः कर्मोपादानहेतवः, मनुष्याणां 'पाताला इव' समुद्रा इवाप्रति-12 ||ष्ठितभूमितलखात् ते 'अतारिम'त्ति दुस्तराः, एवमेतेऽपि सङ्गा अल्पसत्वैर्दुःखेनातिलचन्ते, 'यत्र च' येषु सङ्गेषु 'क्लीया' अ-18| समर्थाः 'क्लिश्यन्ति' लेशमनुभवन्ति, संसारान्तर्वर्तिनो भवन्तीत्यर्थः, किंभूताः ?-'ज्ञातिसङ्गैः पुत्रादिसम्बन्धैः 'मूञ्छिता' गृद्धा अध्युपपन्नाः सन्तो, न पर्यालोचयन्त्यात्मानं संसारान्तर्वर्तिनमेवं क्लिश्यन्तमिति ॥ १२ ॥ अपिच१ अमित्रमित्रवेषेण कण्टे गृहीत्वा रोदिति । मा मित्र ! सुगतीर्याः द्वावपि गच्छायो दुर्गतिम् ॥ १॥
eeeeeeksecenesesesesesesesere
e
200 0లలు:
eaestroeseeee
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001423 |
| Book Title | Acharangasutram Sutrakrutangsutram Cha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sagaranandsuri, Anandsagarsuri, Jambuvijay |
| Publisher | Motilal Banarasidas |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 764 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Conduct, agam_acharang, & agam_sutrakritang |
| File Size | 26 MB |