________________
अर्थका अधमा:-मलाविलखात जुगुप्सिता 'मुण्डा' लुश्चितशिरसः, तथा-कचित्कण्डकृतक्षतै रेखाभिर्वा विनष्टाङ्गाविकृतशरीराः, अप्रतिकमशरीरतया वा कचिद्रोगसम्भवे सनत्कुमारवद्विनष्टाङ्गः, तथोद्गतो जल:-शुष्कप्रस्खेदो येषां ते उज्जल्लाः, तथा 'असमाहिता' अशोभना वीभन्मा दुष्ट वा प्राणिनामसमाधिमत्पादयन्तीति ॥ १० ॥ साम्प्रतमेतद्भाषकाणां | विपाकदर्शनायाह___ एवं विप्पडिवन्नेगे, अप्पणा उ अजाणया । तमाओ ते तमं जंति, मंदा मोहेण पाउडा ॥ ११ ॥ ___पुट्टो य दंसमसएहिं, तणफासमचाइया । न मे दिट्टे परे लोए, जइ परं मरणं सिया ॥ १२ ॥
'एवम्' अनन्तरीक्तनी त्या 'एके' अपुण्यकर्माणो 'विप्रतिपन्नाः साधुसन्मार्गद्वेपिणः 'आत्मना' स्वयमज्ञाः, तुशब्दाद8 न्येषां च विवकिनां वचनमकुर्वाणाः सन्तस्ते 'तमसः' अज्ञानरूपादुत्कृष्टं तमो 'यान्ति' गच्छन्ति, यदिवा-अधस्तादप्यधस्तनी
गतिं गच्छन्ति, यतो 'मन्दा' ज्ञानावरणीये नावष्टब्धाः तथा 'मोहेन' मिथ्यादर्शनरूपेण 'प्रावृता' आच्छादिताः सन्तः खिड्गमायाः साधुविद्वेपितया कुमार्गगा भवन्ति, तथा चोक्तम्-"एक हि चक्षुरमलं सहजो विवेकस्तद्वद्भिरेव सह संवसतिर्रि| तीयम् । एतद् द्वयं भुवि न यस्य स तत्त्वतोऽधस्तस्यापमार्गचलने खलु कोऽपराधः ॥१॥"॥ ११ ॥ दंशमशकपरीषहमधिकृत्याह-कचिसिन्धुताम्रलिप्त कोङ्कणादिक देशे अधिका दंशमशका भवन्ति तत्र च कदाचित्साधुः पर्यटस्तैः स्पृष्टश्च' भक्षितः
तथा निष्किञ्चनखात् तृणेषु शयानस्तरस्पर्श सोमश क्रुदन् आतः सन् एवं कदाचिच्चिन्तयेत् , तद्यथा-परलोकार्थमेतहुष्करमनुष्ठानं । भूत्रकृताङ्गं
1. क्रियमाणं घटते, न चासौ मया परलोकः प्रत्यक्षेणोपलब्धः, अप्रत्यक्षखात् , नाप्यनुमानादिनोपलभ्यत इति, अतो यदि परं18| ३ उपसशीलाङ्का-18 ममानेन क्लेशाभितापेन मरणं स्यात् , नान्यत्फलं किश्चनेति ॥ १५ ॥ अपिच
गाध्य० चार्यायवृ.
उद्देशः १ त्तियुतं
संतत्ता केसलोएणं, वंभचेरपराइया। तत्थ मंदा विसीयंति, मच्छा विट्ठा व केयणे ॥ १३ ॥ ॥८२॥
आयदंडसमायारे, मिच्छासंठियभावणा । हरिसप्पओसमावन्ना, केई लूसंतिऽनारिया ॥१४॥ समन्तात् तप्ताः सन्तप्ताः केशानां 'लोच' उत्पाटनं तेन, तथाहि-सरुधिरकेशोत्पाटने हि महती पीडोपपद्यते, तया चाल्पसत्चाः विस्रोतसिका भजन्ते, तथा 'ब्रह्मचर्य बस्तिनिरोधस्तेन च 'पराजिताः' पराभग्नाः सन्तः 'तत्र तमिन् केशोत्पाटनेऽतिदुर्जयकामोद्रेके वा सति 'मन्दा' जडा-लघुप्रकृतयो विषीदन्ति संयमानुष्ठानं प्रति शीतलीभवन्ति, सर्वथा संयमाद् वा भ्रश्यन्ति, यथा मत्स्याः 'केतने' मत्स्यबन्धने प्रविष्टा निर्गतिकाः सन्तो जीविताद् भ्रश्यन्ति, एवं तेऽपि वराकाः सर्वकपकामपराजिताः संयमजीवितात् भ्रश्यन्ति ॥ १३ ॥ किञ्च-आत्मा दण्ड्यते-खण्ड्यते हितात् भ्रश्यते येन स आत्मदण्डः 'समा|चारः' अनुष्ठानं येषामनार्याणां ते तथा, तथा मिथ्या-विपरीता संस्थिता-स्वाग्रहारूढा भावना-अन्तःकरणवृत्तिर्येषां ते मिथ्या
॥८२॥ संस्थितभावना-मिथ्याखोपहतदृष्टय इत्यर्थः, हर्षश्च प्रद्वेषश्च हर्षप्रद्वेषं तदापना रागद्वेषसमाकुला इतियावत् , त एवम्भूता अ
१ कडवल्लसंठिआ मच्छा पाणीए पडिनियत्ते ओयारिजांति सुगी एमादी ७ नार्याः सदाचारं साधु क्रीडया प्रद्वेषेण वा क्रूरकर्मकारितात् 'लूषयन्ति' कदर्थयन्ति दण्डादिभिर्वाग्भिर्वेति ॥ १४ ॥ एतदेव | दर्शयितुमाह
अप्पेगे पलियंते सिं, चारो चोरोत्ति सुव्वयं । बंधति भिक्खुयं बाला, कसायवयणेहि य ॥१५॥ तत्थ दंडेण संवीते, मुट्ठिणा अदु फैलेण वा । नातीणं सरती बाले, इत्थी वा कुद्धगामिणी ॥१६॥ एते भो ! कसिणा फासा, फरुसा दुरहियासया। हत्थी वा सरसंवित्ता, कीवा वस गया गिहं ॥१७॥
तिबेमि ॥ इति तृतीयाध्ययनस्य प्रथमोद्देशकः समाप्तः॥ (गाथागं० १९१) अपिः संभावने, एके अनार्या आत्मदण्डसमाचारा मिथ्यालोपहतबुद्धयो रागद्वेषपरिगताः साधु 'पलियंते सिं'ति अनार्यदे| शपर्यन्ते वर्तमानं 'चारोति चरोऽयं 'चौरर' अयं स्तेन इत्येवं मला सुव्रतं कदर्थयन्ति, तथाहि-'बध्नन्ति' रज्ज्वादिना संयमयन्ति 'भिक्षुक' भिक्षणशीलं 'बाला' अज्ञाः सदसद्विवेकविकलाः तथा 'कषायवचनैश्च' क्रोधप्रधानकटुकवचनैर्निभर्सयन्तीति ॥ १५ ॥ अपिच-तत्र' तसिन्ननार्यदेशपर्यन्ते वर्तमानः साधुरनार्यैः 'दण्डेन' यष्टिना मुष्टिना वा 'संवीतः' प्रहतोऽथवा 'फलेन वा' मातुलिङ्गादिना खगादिना वास साधुरेवं तैः कदर्थ्यमानः कश्चिदपरिणतः 'वाल' अज्ञो 'ज्ञातीनां' १ येषां परस्परविरोधः चू० २ खीलो दंडपहारो वा ३ चवेडा
egsekaciercenecterseiseselseakatreeceioesesereectseseverses
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org