SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 25
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रस्तावना २. एतासु चत्वारश्चूला पाचाराङ्गसूत्रस्य प्रथमश्रुतस्कन्धत एव नियंढा:, केवलं पञ्चमी निशीथाख्या चूला नवमपूर्वतो नियूंढा। एतच्च आचाराङ्गनियुक्ति-चूर्णि-वृत्तिषु विस्तरेणेत्थं वर्णितम्-- बिइअस्स य पंचमए अट्ठमगस्स बिइयम्मि उद्देसे।। १ भणियो पिंडो सेज्जाश्वत्थं ५ पाउग्गहो ६-७ चेव ॥७॥ पंचमगस्स चउत्थे इरिया ३ वणिज्जई समासेणं । छटुस्स य पंचमए भासज्जायं ४ वियाणाहि ॥८॥ सत्तिक्कगाणि ८-१४ सत्त वि निज्जूढाई महापरिनायो। . सत्थपरिन्ना भावण १५ निज्जूढा उ धुय विमुत्ती १६ ॥९॥ आयारपकप्पो पुण पच्चक्खाणस्स तइयवत्थूयो। आयारनामधेज्जा वीसइमा पाहुडच्छेया ॥१०॥"--प्राचाराङ्गनियुक्तिः "सो पुण कतरेहितो कतो ? बितियस्स अज्झयणस्स पंचमगातो उद्देसातो 'जमिणं विस्वरूहि सत्थेहि लोगस्स कम्मसमारंभा कज्जंति, तं जहा-अप्पणो से पुत्ताणं धूयाणं' [सू० ८७] । सव्वामगंधं वा परिण्णाय (सू० ८८) वत्थ (त्थं) पडिग्गह (हं) कंबल (लं) पादपुंछणं तो (प्रो) ग्गहं च कट्ठा (डा)सणं [सू०८९] । अट्ठमस्स बितियातो उद्देसगातो तं भिक्खू उवस (संक) मित्तु गाहावई बूया-पाउसंतो समणा! अहं खलु तव अढाए असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा बत्थं वा पडिग्गहं वा कंबलं वा पायपुंछणं वा पाणाइं भूयाई जीवाइं सत्ताई समारंभ समुद्दिस्सा कोयं पामिच्चं अच्छिज्जं अणिसट्ठ अभिहडं पाहट्ट चेतेमि पावसहं वा समुस्सिणेमि (सू० २४०) एतेहितो पिंडेसणा सेज्जा वत्थेसणा पादेसणा उग्गहपडिमा णिज्जूढा । पंचमस्स लोगसार[ज्झयणस्स चउत्थाम्रो उद्देसगानो गामाणुगाम दूइज्जमाणस्स० तद्दिट्ठीए० पलिबाहिरे पासित पाणे गच्छिज्जा से अभिक्कममाणे पडिक्कममाणे संकुचेमाणे पसारेमाणे विणियट्टमाणे संपलिज्जमाणे [सू० १६२] एत्तो रिया णिज्जूढा । छठुस्स पंचमातो उद्देसगातो पाइन्नं (ईणं) पडिन्नं (डीणं) दाहिणं उदीणं प्राइक्खे विभए किट्टे [सू० १९६] एतो भासज्जाया। सत्तिक्कगाई सत्त वि महापरिण्णातो एक्केक्कं उद्देसायो। सत्थपरिण्णानो भावणा। धुयायो विमुत्ती। अायार[प]कप्पो पच्चक्खाणपुव्वस्स ततियवत्थूतो आयारणामधिज्जातो वीसतिमातो पाहुडछेदातो। अहवा बितियादेसेणं सयातो पायारातो आयारग्गाई णिज्जूढाई, बितियातो जहा पुण्णस्स कत्थति तहा तुच्छस्स कथति[सू० १०२]।"--पाचाराङ्गचूर्णि। "द्वितीयमध्ययनं लोकविजयाख्यं, तत्र पञ्चमोद्देशक इदं सूत्रम्-सव्वामगंधं परिन्नाय निरामगंधो परिव्वए (सू० ८८) । तत्र 'आम'ग्रहणेन हननाद्यास्तिस्रः कोटयो गृहीताः, गन्धोपादानादपरास्तिस्रः, एताः षडपि अविशोधिकोट्यः । · · तवैव सूत्रम्-- -अदिस्समाणो कयविक्कएहि [सू० ८८], अनेनापि तिस्रो विशोधिकोटयो गृहीताः । · · · · अष्टमस्य विमोहाध्ययनस्य द्वितीयोद्देशक इदं सूत्रम्-भिक्खू परक्कमेज्ज वा चिट्ठज्ज वा निसीएज्ज वा तुयट्टेज्ज वा सुसाणंसि वा [सू० २०४] इत्यादि यावद् बहिया विहरेज्जा, तं भिक्खू गाहावती उवसंकमित्तु वएज्जा--अहमाउसंतो समणा तुब्भट्टाए असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा पाणाइं भूयाइं जीवाई सत्ताई समारंभ समुद्दिस्स कीयं पामिच्चं [सू० २०४] इत्यादि। एतानि सर्वाण्यपि सूत्राण्याश्रित्य एकादश पिण्डैषणा निर्मूढाः । तथा तस्मिन्नेव द्वितीयाध्ययने पञ्चमोद्देशके सूत्रम्--से वत्थं पडिग्गहं कंबलं पायपुंछणं उग्गहं च कडासणं [सू० ८९] इति। तत्र वस्त्रकम्बल-पादपुञ्छनग्रहणाद् वस्त्रषणा नियूंढा, पतद्ग्रहपदात् पाषणा नियूंढा, अवग्रह इत्येतस्मादवग्रहप्रतिमा नियूढा, कटासनमित्येतस्माच्छय्येति । तथा पञ्चमाध्ययनावन्त्याख्यस्य चतुर्थोद्देशके सूत्रम्--गामाणुगामं दूइज्जमाणस्स दुज्जायं दुष्परिक्कंतं [सू० १६२] इत्यादिना ईर्या सङ्क्षेपेण व्यावणितेत्यत एव ईर्याध्ययनं निर्दृढम् । तथा षष्ठाध्ययनस्य धूताख्यस्य पञ्चमोद्देशके सूत्रम् --प्राइक्खइ विहयइ किट्टइ धम्मकामी [सू० १९६] इत्येतस्माद् भाषाध्ययनमाकृष्टमित्येवं विजानीयास्त्वमिति। तथा महापरिज्ञाध्ययने सप्तोद्देशकाः, तेभ्यः प्रत्येक सप्तापि सप्तकका निर्मूढाः । तथा शस्त्रपरिज्ञाध्ययनाद् भावना निर्दू ढा । तथा धूताध्ययनस्य द्वितीयचतुर्थोद्देशकाभ्यां विमुक्त्यध्ययनं नियंढमिति । तथा आचारप्रकल्पो निशीथः, स च प्रत्याख्यानपूर्वस्य यत् तृतीयं वस्तु तस्यापि यदाचाराख्यं विंशतितमं प्राभृतं ततो निर्दृढ इति । ब्रह्मचर्याध्ययनेभ्य प्राचाराग्राणि निढानि, अतो निर्यहनाधिकारादेव तान्यपि शस्त्रपरिज्ञाध्ययनाद् नियूढानीति दर्शयति-अव्बोगडो इत्यादि।" -आचाराङ्गवृत्ति पृ० ३१९-३२० । "अयं संधि [सू० ८८] इत्यारभ्य कालेणुढाइ [सू० ८८] त्ति यावदेतेभ्यः सूत्रेभ्य एकादश पिण्डैषणा नियंढा इति । वस्त्रग्रहणेन वस्त्रषणा सूचिता। पात्रम्, एतद्ग्रहणेन पानषणा सूचिता । एतेभ्य एव वस्त्रैषणा पात्रैषणा च निर्मूढा । । 'अवग्रहः · · · ·अनेन चावग्रहप्रतिमाः सर्वाः सूचिताः, अत एवासौ नियूंढा । - ‘ासनग्रहणेन शय्या सूचिता, अत एव नियुंढेति ।"-पाचाराङ्गवृत्ति पृ० १३३-१३४ । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001423
Book TitleAcharangasutram Sutrakrutangsutram Cha
Original Sutra AuthorN/A
AuthorSagaranandsuri, Anandsagarsuri, Jambuvijay
PublisherMotilal Banarasidas
Publication Year1978
Total Pages764
LanguagePrakrit, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, Conduct, agam_acharang, & agam_sutrakritang
File Size26 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy